Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Czyta się. Tischner o górach i wolności. O książce "Wolność człowieka gór" [RECENZJA]

Anna Piątkowska
Anna Piątkowska
„Co góry mogą dać człowiekowi? Myślę, ze przede wszystkim mogą ofiarować mu wolność” – pisał ks. Józef Tischner we wstępie do albumu fotografii Tatr. Szesnaście nieznanych tekstów ks. Tischnera, połączonych wspólnym motywem gór i wolości, złożyło się na tom „Wolność człowieka gór” . Tomik opatrzony wstępem Wojciecha Bonowicza, poety i biografa ks. Tischnera trafił właśnie od księgarń

FLESZ - Nowe przepisy działają! Zmalała liczba wypadków

od 16 lat

„Coraz wyraźniej widzimy, że tracąc góry, tracimy coś z siebie. Góry stały się częścią naszego człowieczeństwa. To przede wszystkim dzięki nim wiemy, że aby zrozumieć wolność, trzeba iść nie tyko po płaszczyźnie w prawo czy w lewo, ale również wstąpić w głąb, a potem trzeba umieć i chcieć wspiąć się na szczyt. Naszą wolnością jest ‘wierhowanie’. Ale także wolnością naszą jest przenikanie w głąb, szukanie tego, co nietykalne, jedyne, dziewicze. I przemienianie w głaz człowieczeństwa” – pisał ks. Tischner we wstępie do albumu ze zdjęciami Tatr autorstwa Ryszarda Ziemaka. To jeden z szesnastu tekstów zebranych przez Wojciecha Bonowicza w tomie „Wolność człowieka gór”.

Większość tekstów miała swoje pierwodruki w czasopismach, w publikacjach – jak ta cytowana – innych autorów. Czytelnik znajdzie tu i teksty, w których to miłość do gór i ogromny szacunek do mieszkańców tych terenów, piękno krajobrazu, wspomnienia są tematem, ale i takie, w których mówi Tischner-filozof, nie mogło zabraknąć Hegla. Zresztą z niemieckim filozofem i Tischnerem związana jest pewna anegdota, która Wojciech Bonowicz przytacza w wydanej latem ubiegłego roku biografii Tischnera.

Anegdota głosi, że podczas jednej z kolacji z Janem Pawłem II, gdzie w gronie polskich duchownych zasiadał także ksiądz Tischner rozmowa zeszła na temat tego, czy Tischner mógłby zostać prymasem. Podobno po śmierci kardynała Wyszyńskiego nazwisko Tischnera figurowało na liście kandydatów. Dywagacje ponoć podsumował papież, zwracając się do księdza Tischnera: „ Pamiętasz, Józiu, kto był prymasem Niemiec w czasach Hegla? Ty masz być Heglem”.

O tym, że góry od zawsze były bliskie sercu ks. Józefa Tischnera, że ukształtowały człowieka i księdza wiedzą pewnie nawet ci, którzy nie pochylają się hobbystycznie nad myślą księdza z Łopusznej. To tam czuł się naprawdę wolny. W swoich tekstach nieustannie do nich powracał także w kontekście wolności tej, którą dają góry i tej której uczą. Mówił o tym, dlaczego powinniśmy dbać o naszą wolność i jak ważne jest budowanie mostów nie tylko nad Dunajcem w Łopusznej. Bo „wsiowy kłopot” mieszkańców podhalańskiej wioski – zerwany przez powódź most – to temat aktualny, ważki i ważny w kontekście wolności i relacji międzyludzkich. „To jest miejsce, które łączy ludzi. Most jest człowiekowi potrzebny, aby mógł się połączyć z drugim człowiekiem”.

Góry to miejsce, z którego bliżej do Boga, ale – jak to u Tischnera – nawet w takich formach literackich jak wstęp do albumu fotografii, nie ma naiwnego „filozofowania”, więc i Bóg, choć widziany w ludowych obrzędach, piosenkach, misteriach, opowiadany „po góralsku” zawsze u Tischnera z perspektywy filozofa.

Choć to zaledwie zbiorek niewielkich tekstów, które powstały najczęściej okazjonalnie, nawet w nich widać ducha i charakter autora „Historii filozofii po góralsku”. Lektura dobra na początek przygody z Tischnerem, lekka (spokojnie, nie trzeba mieć Tatarkiewicza w małym palcu) i mądra – czy nie tak brzmi omówienie frazy dobra lektura?

„Wolność człowieka gór”
Ks. Józef Tischner
Wydawnictwo Znak, 2021

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska