Czyta się. W rytmie "Smells Like Teen Spirit". O książce „Ekstaza. Lata 90. Początek”

FLESZ - Rynek pracy odporny na pandemię

Jak opisać lata dziewięćdziesiąte? Anna Gacek spojrzała na dekadę z perspektywy popkultury, nurtów i trendów, które swój początek miały właśnie w tym czasie. Anna Gacek ze skrupulatnością przypomina miejsca, daty, historie – a „uporządkowanie” dekady, nawet w dobie Google, szybkiego reaserchu i niemal nieograniczonego dostępu do źródeł, to wciąż ogromne przedsięwzięcie.

A za bon mot, doskonale opisujący w skrócie dekadę, niech posłużą przywołane przez autorkę słowa modelki Kate Moss: „W latach dziewięćdziesiątych chodziło o to, by niczego nie udawać. By nie dorastać tak szybko. I naprawdę dobrze się bawić”.

Opowieść o latach dziewięćdziesiątych autorka zaczyna, paradoksalnie, od końca, śmierci 24-letniego Andrew Wooda wokalisty zespołu Mother Love Bone. Młody artysta zapadł w śpiączkę po przedawkowaniu heroiny, miesiąc przed premierę debiutanckiej płyty „Apple”, zapowiadanej jako pierwsza wielka grunge`owa płyta. Tak zaczęła się muzycznie dekada, zanim Wielka Czwórka ze Seattle - Nirvana, Pearl Jam, Alice in Chains i Soundgarden – wyznaczyła grunge`owy kurs najtisów. A to tylko początek, bo muzycznie lata 90. to Kurt Cobain, Pearal Jam. Courtney Love, ale też okres eksperymentów Bono czy Blond Ambition World Tour Madonny, po którym, magazyn „Vogue”, piosenkarka „z gwiazdy pop w dwie godziny stała się ikoną popkultury”.

Świat się zmieniał na wielu kulturowych płaszczyznach. Czy dziś, przerzucając serialowe sezony na Netflixie, możemy sobie jeszcze wyobrazić telewizyjną nudę, przewidywalne seriale z wytapirowanymi gwiazdami w stylu „Dynastii”? To wówczas w ten serialowy krajobraz popołudniowego tasiemca wdarła się tajemnicza Laura Palmer, słodka blondynka o nienagannej reputacji i sekretnym drugim życiu oraz tropiący zagadkę jej śmierci agent Cooper. „Miasteczko Twin Peaks” stało się nie tylko symbolem lat 90., ale na dobre wytyczyło serialowy kurs, dziś zajmuje topowe miejsce na liście kultowych seriali.

Lata 90. to także wielkie kariery supermodelek – nigdy przedtem dziewczyny z wybiegów nie osiągnęły takiego statusu, jak pięć najpiękniejszych kobiet tamtych czasów: Naomi Campbell, Linda Evangelista, Tatjana Patiz, Christy Turlington, Cindy Crawford. Rozpoczął się kult modelek, skończył się czas niemych wieszaków na ubrania wielkich kreatorów. Z początkiem dekady w modzie pojawiła się kobieta, która z czasem stała się ikoną równą supermodelkom - Anna Wintour, naczelna modowej biblii „Vogue`a”.

Ale „Ekstaza” to przede wszystkim opowieść o młodych ludziach zagubionych w swoim sukcesie, o samotności, pułapkach sławy, bezlitosnym świecie mediów i show biznesu, wreszcie o nieuchronnej tragedii. Kto chce powspominać, poznać klimat najtisów, niech sięgnie po książkę Anny Gacek, nie liczcie jednak na encyklopedyczne streszczenie. „Ekstaza” to dopiero początek opowieści o latach dziewięćdziesiątych.

„Ekstaza. Lata 90. Początek”
Anna Gacek
Wydawnictwo Marginesy, 2021