Wybieramy Osobowość Roku w kategorii Nauka
Nominacja za:
wybitne osiągnięcia w obszarze językoznawstwa i przekładów, za współredakcję najnowszej antologii („Współczesna myśl translatologiczna w krajach niemieckojęzycznych”), prezentującej najważniejsze kierunki rozwoju niemieckojęzycznego przekładoznawstwa na przestrzeni ostatnich 40 lat.
____________
Przekładem literackim zajmowałam się już w pracy doktorskiej, w której zbadałam polskie tłumaczenia wierszy pochodzącego z Bukowiny niemieckojęzycznego poety Paula Celana, jednego z najważniejszych poetów XX w., oraz recepcję jego twórczości w Polsce (Heidelberg 2004). Obok dziesiątków artykułów na temat przekładu współredagowałam także tom poświęcony niewidzialności tłumaczy w polu literackim i badawczym pt. Wyjść tłumaczowi naprzeciw. Miejsce tłumacza w najnowszych badaniach translatologicznych (Kraków 2020), jedną z założycielskich publikacji dla polskich Translator Studies. Obecnie wraz z badaczami Uniwersytetu J. W. Goethego we Frankfurcie nad Menem realizuję projekt pt. „Zarobek, codzienność, sztuka. Formy i funkcje przekładu w twórczości tłumaczek z Kolekcji Varnhagena” finansowany przez Polsko-Niemiecką Fundację na Rzecz Nauki (2024–2025). Projekt obejmuje nieznane i nieopracowane dotąd – a często istniejące jedynie w rękopisach – przekłady i refleksje teoretyczne na temat przekładu, których autorkami są kobiety współtworzące europejską kulturę końca XVIII i XIX w. Celem jest wydobycie tych tłumaczek z zapomnienia i wskazanie na rolę tłumaczeń w rozwoju własnej ekspresji twórczej i możliwości zaistnienia w polu literackim.
Ponadto sama jestem tłumaczką – tłumaczę teksty naukowe wpisujące się w szeroko rozumiane badania humanistyczne. Przełożyłam między innymi ważne dla badań kulturoznawczych studium Teoria Awangardy Petera Bürgera (Kraków 2006), monografię Orzeł czy reszka. Poezja pieniądza germanisty Jochena Hörischa (Kraków 2011) i listy niemieckiego filozofa Edmunda Husserla, twórcy nurtu fenomenologicznego w filozofii, do polskiego filozofa Romana Ingardena – poruszające świadectwo więzi mistrza i ucznia, które do dziś nie straciło na aktualności (2019).
Drugim ważnym filarem mojej działalności naukowej są badania nad rękopiśmiennym dziedzictwem kulturowym Europy przechowywanym w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, a dokładniej nad kolekcjami pochodzącymi ze zbiorów berlińskich, potocznie nazywanych ‘Berlinką’. W latach 2020–2024 współkierowałam polsko-niemieckim projektem badawczym pt. „Pisarki z Kolekcji Varnhagena – listy, dzieła relacje”, finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki i niemiecką DFG, realizowanym we współpracy z Uniwersytetem Bauhaus w Weimarze. Efektem tego projektu, obok publikacji i wystaw, jest nowoczesna cyfrowa edycja krytyczna, dzięki której rękopisy zapomnianych, ale ważnych dla kultury europejskiej pisarek, po raz pierwszy mogły ujrzeć światło dzienne. Publikacje i edycje, dostępne w otwartym dostępie, poszerzyły wiedzę o Kolekcji Varnhagena, postrzeganej dziś jako jeden z najważniejszych europejskich zbiorów autografów XIX w., oraz o życiu społeczno-kulturalnym, literackim i politycznym epoki, w tym o roli kobiet w tym życiu.
Od r. 2023 pełnię funkcję kierownika interdyscyplinarnego Projektu Flagowego „European Heritage in the Jagiellonian Library. Digital Authoring of the Berlin Collection”, który jest realizowany w Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach programu Inicjatywy Doskonałości (https://dihelib.id.uj.edu.pl/pl). Celem tego przedsięwzięcia, w które zaangażowanych jest obecnie ponad 40 osób reprezentujących różne dyscypliny naukowe i jednostki UJ, jest opracowanie i digitalizacja drugiej cennej kolekcji berlińskiej – Sammlung Autographa – oraz stworzenie nowoczesnego środowiska cyfrowego do badań rękopiśmiennych w Bibliotece Jagiellońskiej. Kolekcja Autografów, jedna z najobszerniejszych zbiorów ‘Berlinki’, zawiera unikalne rękopisy w wielu językach, pochodzące z okresu od XV do XX w., należące do postaci, które odegrały kluczową rolę w europejskiej kulturze, literaturze i nauce. W ramach tego projektu organizujemy w Krakowie wystawy, warsztaty, międzynarodowe konferencje, a także comiesięczne Otwarte Seminaria DiHelib w j. polskim, które służą popularyzacji wiedzy i umiejętności zdobytych w projekcie.
____________
UWAGA! Ważna informacja dla osób
nominowanych do tytułu Osobowość Roku:
warto zadbać o swoją prezentację
w plebiscycie - można dodać zdjęcia
i opis lub zaktualizować dane
____________
Czytaj więcej o plebiscycie