Kraków. Budżet 2022: Prezydent narzeka na inflację i rosnące ceny materiałów budowlanych. Liczy na igrzyska europejskie i dotacje rządowe

FLESZ - Rządowa tarcza antyinflacyjna

Rada Miasta Krakowa zajęła się prezydenckim projektem budżetu na 2022 rok.

- Miastu Kraków, podobnie jak innym samorządom w Polsce, w 2022 roku przyjdzie się zmierzyć z wyjątkowo trudną sytuacją. Będziemy realizować budżet przy ograniczonych środkach, przy równocześnie rosnących kosztach funkcjonowania samorządu. To wyzwanie będzie potęgować skutki wciąż rosnącej i trwającej pandemii. Ceny energii elektrycznej szybują znacznie w górę. Podwyżki stawek za prąd mocno uderzają w samorządy. Inflacja już na dziś osiągnęła wysoki poziom, a tendencja jej zmian jest nadal wzrostowa. Prognozy wskazują, że może osiągnąć ponad 8 procent w skali roku. To wszystko wiąże się z drastycznym wzrostem kosztów, zarówno bieżących jak i inwestycyjnych - mówił do radnych prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Przypomniał, że budżet 2022 będzie pierwszym, realizowanym w nowej perspektywie, wynikającej z wprowadzonych rządowym programem Polski Ład zmian w systemie podatkowym. Jego projekt zakłada, że dochody miasta ogółem wyniosą 6 mld 288 mln zł - to kwota niższa o 1,54 proc. od planu dochodów na rok 2021. Zmniejszenie dochodów urzędnicy tłumaczą jako konsekwencję nowych rozwiązań podatkowych, ograniczających udział samorządu w podatku PIT (element tzw. Nowego Ładu), a także przekazania obsługi programu "Rodzina 500 Plus", a wraz z nią środków na wypłatę świadczeń, do ZUS.

Ministerstwo finansów informuje, że w 2022 r. łączne dochody wszystkich samorządów z tytułu PIT i CIT (po uzupełnieniu o dodatkowe 8 mld zł) będą wyższe o 10,3 proc. w stosunku do wcześniejszych prognoz. Prezydent przewiduje jednak wyhamowanie wzrostu dochodów, które ma znaleźć odzwierciedlenie w planie wydatków - w 2022 r. mają sięgnąć ogółem 7 mld 047 mln zł, to kwota o około 1 proc. niższa od zaplanowanej na rok 2021. Pula środków na wydatki inwestycyjne ma jednak pozostać na poziomie porównywalnym z tegorocznym.

W ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych Kraków otrzyma dofinasowanie na realizację trzech inwestycji: budowę budzącego kontrowersje Krakowskiego Centrum Muzyki w Cichym Kąciku, budowę Domu Pomocy Społecznej przy ul. Praskiej, jak również zagospodarowanie parku rzecznego "Ogród Płaszów".

Omawiając budżet inwestycyjny, prezydent Majchrowski podkreślił, że bazą wyjściową oraz głównym determinantem założeń była aktualna sytuacja w branży budowlanej. - Doszło do niespotykanego w ostatnich latach skokowego wzrostu cen podstawowych materiałów budowlanych oraz robocizny. To przekłada się na postępowania przetargowe. W 2021 roku, po dokonaniu analizy przetargów, dotyczących zadań inwestycyjnych, różnica między kwotą zamawiającego, a kwotą najtańszej oferty wyniosła łącznie we wszystkich postępowaniach przeszło 100 mln zł. Dotyczy to przedsięwzięć z praktycznie każdej dziedziny - poinformował.

Prezydent Majchrowski przypomniał, że Sejm pracuje nad ustawą dotycząca m.in. finansowania organizacji igrzysk europejskich w Krakowie i Małopolsce w 2023 r. i finansowania związanych z tym inwestycji. Prezydent przyznał, że jeżeli rząd przeznaczy pieniądze na inwestycje związane z igrzyskami (obecnie mówi się o 150 mln zł na zadania sportowe i 350 mln zł na przedsięwzięcia infrastrukturalne), to w budżecie miasta uwolnione zostaną fundusze, które będzie można przekazać na dodatkowe zadania.

Projekt budżetu oceniali miejscy radni. Mariusz Kękuś z PiS zwrócił uwagę na wysoki deficyt, który jednak jego zdaniem taki musi być "w obecnej sytuacji oraz przy takiej strukturze dochodów". - Jeżeli chcemy realizować inwestycje, musimy się zadłużać - mówił podczas sesji. Jego klub będzie prawdopodobnie składał poprawkę, dotyczącą przeznaczenia większej kwoty na zadania, realizowane przez dzielnice. - Wydatki w projekcie budżetu spadają w tym przypadku z 13 do 11 mln złotych. Nie wiem, jak pozostali członkowie rady miasta, ale ja jestem zwolennikiem, aby jednak większe środki dawać do dzielnic, które są blisko mieszkańców - mówił radny Kękuś.

Zaznaczył też, że co prawda notowany jest spadek o ok. 100 mln zł jeśli chodzi o wpływy z podatku PIT rok do roku, ale zupełnie odwrotna sytuacja jest w przypadku CIT-u. - Dochody z tego tytułu do kasy miejskiej są planowane na imponującym poziomie. W 2021 roku było to 158 mln zł, teraz mamy 229 mln. To duży progres: o 45 proc. rok do roku - podkreślał Kękuś.

Z wyliczeń miasta wynika, że na zmianach podatkowych Kraków straci ok. 450 mln złotych. - Tutaj trochę zażartuję: to dobra informacja dla krakowian, bo to znaczy, że te pieniądze zostaną w ich kieszeniach. Gorsza dla budżetu, gdyż będzie w nim trochę mniej pieniędzy. Ja jednak nie do końca wierzę w ten szacunek urzędu. Trzeba zauważyć, że nie zawsze obniżenie podatków oznacza zmniejszenie wpływów do budżetu - przekonywał radny Kękuś.

Przypomniał również, że inflacja niestety nie odpuszcza, co wiąże się ze wzrostem cen towarów. - Sprawdzałem, ceny jakich towarów rosną. Dominują paliwa. To jest coś, na co ani radni, ani pan prezydent, ani rząd nie mają żadnego wpływu poza regulacjami podatkowymi, które jednak też są ograniczone ze względu na unijne przepisy. Drugi najwyższy wzrost jest w pozycji prądu oraz gazu. Tutaj mamy do czynienia ze spekulacją. Doszło do tego, że od początku roku ceny gazu rosły o 170 proc. To jest absurd i wykorzystywanie sytuacji na rynku oraz gra ze strony największego dostawcy tego surowca, czyli Rosji - dodał radny Kękuś.

Odnosząc się do podwyżek cen energii, zwracał uwagę na zwiększające się opłaty za emisję dwutlenku węgla: - Obserwuję co się dzieje na poziomie Unii Europejskiej. Uważam, że dopuszczenie do tego, żeby kontrakty terminowe na prawa do emisji CO2 były instrumentem finansowym jest skandalem. To jest czysta spekulacja. W połowie 2017 roku cena za prawo od tony emisji CO2 wynosiła 5 euro, a obecnie jest już na poziomie 75 euro. To jest wzrost 1500 procent. Nie tylko Polska, wszystkie kraje, mierzą się z tym problemem i zaczynają wprowadzać mechanizm dopłat dla obywateli. Największą emisję CO2 mają Chiny, a my kupujemy towary z tego kraju. Jest pomysł, żeby opodatkować import z Chin do Unii, ale to wiąże się z przerwaniem tzw. łańcuchów dostaw, co jest jednym z elementów rosnącej inflacji.

Andrzej Hawranek, przewodniczący klubu Koalicji Obywatelskiej w RMK, przyznał, że zaprezentowany budżet na pewno nie jest tym wymarzonym. - Trzeba zwrócić uwagę na dosyć wyraźne spadki dochodów, które są zapisane w tym budżecie. Dotyczą głównie spadków z podatku PIT, który jest głównym źródłem dochodów budżetu miasta. Spadki nie są związane z polityką miasta. Wynikają z rozwiązań podatkowych, które proponuje strona rządowa. Miasto nie ma na to w zasadzie żadnego wpływu - mówił Hawranek.

Jego zdaniem rząd PiS robi wszystko, aby utrudniać życie samorządom. - Kraków też zaczyna to odczuwać, co jest widoczne w tym budżecie. Gdyby rząd nie szkodził samorządom, w tym Krakowowi, miasto bez problemu by sobie radziło - dodał. Stałoby się tak m.in. dzięki rosnącym dochodom własnym, na które wpływ ma jedynie samorząd.

- W tym przypadku prognozowane są znaczące wzrosty - mówił Hawranek. Dodał, że polityka finansowa Krakowa jest prowadzona we właściwy sposób, ale niestety miasto nie ma wpływu na to, co robi strona rządowa. - Są prognozy, mówiące o tym, że na rozwiązaniach rządowych Kraków straci 450-500 mln zł, co moim zdaniem jest bardzo prawdopodobne - mówił.

Z punktu widzenia radnego Hawranka budżet nie jest satysfakcjonujący jeśli chodzi o zaplanowane inwestycje. - Uderza nas w tym budżecie praktyczny brak nowych inwestycji. To jest w zasadzie budżet kontynuacji. Klub KO na pewno będzie składał poprawki, zmierzające do tego, żeby znalazły się środki na nowe inwestycje - podsumował Andrzej Hawranek.

Rafał Komarewicz, szef prezydenckiego klubu "Przyjazny Kraków", zauważył, że budżet na rok 2022 jest tworzony w zupełnie nowych realiach: ekonomicznych, ale również finansowych. - Mamy dużą inflację, która jest niespotykana od ponad 20 lat. Co za tym idzie mamy wzrost cen energii, kosztów pracy oraz realizacji inwestycji - zwrócił uwagę radny.

Przypomniał, że rząd planuje wprowadzenie Polskiego Ładu, czyli kolejnego programu, który jego zdaniem w teorii ma pomóc części społeczeństwa, ale na pewno mocno uderzy po kieszeni samorządy, także ten krakowski. - Co do tego nie ma wątpliwości. W przyszłym roku Kraków będzie miał mniejsze dochody o 450 mln zł. Będziemy mieć mniej pieniędzy na inwestycje oraz zaciąganie zobowiązań finansowych - dodał radny Rafał Komarewicz.

Zauważył też, że w budżecie na 2022 rok znalazły się wyłącznie inwestycje, które muszą być kontynuowane ze względu na podpisane umowy i zaciągnięte zobowiązania finansowe. - Ze względu na uwarunkowania zewnętrzne nie ma w budżecie nowych inwestycji, niejednokrotnie bardzo potrzebnych dla komfortu życia mieszkańców. Będziemy starali się w poprawkach wprowadzić kilka zadań, które według krakowian są niezbędne do niezakłóconego ich funkcjonowania - podsumował przewodniczący Przyjaznego Krakowa.

Mocno sceptyczni co do projektu budżetu są radni z klubu "Kraków dla Mieszkańców". Ich lider Łukasz Gibała zwracał uwagę na ogromne zadłużenie miasta, wynoszące już ok. 4 mld zł. - Stopy procentowe rosną w Polsce. Koszt obsługi długu będzie z roku na rok coraz większy. W przyszłym roku będzie na pewno wyższy niż obecnie. To grozi zachwianiem stabilności finansowej Krakowa - podkreślał Łukasz Gibała.

Wyraził duże zaniepokojenie spadkiem o 20 procent inwestycji programowych względem planu na obecny rok. - To są inwestycje najbardziej potrzebne, najbliższe mieszkańców, typu remont chodnika, drogi, zrobienie placu zabaw, skweru, parku - wyliczał radny Gibała.

- Kolejna sprawa, która mi się nie podoba, to rosnące dokapitalizowania spółek - dodał radny. W 2019 roku na ten cel wydano 53 mln zł, w 2020 roku - 29 mln zł, a w przyszłym roku miasto chce na to przeznaczyć 119 mln zł. - Widać, że coraz więcej zadań i środków przekazywanych jest spółkom miejskim, nad którymi radni i mieszkańcy mają mniejszą kontrolę. To sytuacja, jaką obserwujemy też w skali państwa. Przy okazji pandemii rząd stworzył wiele funduszy, które przejęły częściowo zadania budżetu państwa - podsumował.

W projekcie budżetu na inwestycje strategiczne zarezerwowano 628 mln zł, a na programowe - 615 mln zł. Wśród planowanych zadań znalazły się m.in.: budowa Centrum Muzyki w Cichym Kąciku (finansowanie w 2022 r. - 45 mln zł), kontynuacja rozbudowy al. 29 Listopada (94,25 mln zł), kontynuacja budowy linii tramwajowej do Górki Narodowej (256 mln zł), modernizacja torowisk - m.in. Jana Pawła II, Starowiślna (47,61 mln zł), a także budowa węzła przesiadkowego "Bronowice" z parkingiem park&ride (28,63 mln zł).

Radni zapowiedzieli składanie poprawek do projektu budżetu (m.in. więcej środków na inwestycje blisko mieszkańców; wykup gruntów, głównie pod tereny zielone - z 15 do 30 mln zł - propozycja klubu "Kraków dla Mieszkańców"). Prezydent może złożyć autopoprawkę wraz z zestawieniem nieujętych w niej, a zgłoszonych poprawek. Radni mają uchwalić budżet do 31 grudnia, a w szczególnie uzasadnionym przypadku - nie później niż do 31 stycznia 2022 r.

• Dochody miasta: 6,2 mld złotych,
• Wydatki: 7 mld złotych,
• Wydatki bieżące: 5,6 mld,
• Wydatki majątkowe, inwestycyjne: 1,4 mld zł,
• Deficyt: 759 mln zł,
• dochody własne gminy: 2 mld 263 mln zł,
• udział gminy w podatkach PIT i CIT: 1 mld 995 mln zł,
• subwencje i dotacje z budżetu państwa: 1 mld 734 mln zł,
• środki ze źródeł zagranicznych: 295 mln zł,

• Rewaloryzacja Muzeum Inżynierii Miejskiej - 6 mln zł
• przygotowanie budowy krakowskiego węzła S7 - 1,3 mln zł
• Budowa wiaduktu w Batowicach - 8 mln zł
• Krakowskie Centrum Muzyki - 45 mln zł
• Trasa Wolbromska - 42 mln zł
• Przebudowa ulicy Igołomskiej - 14 mln zł
• Linia tramwajowa Cichy Kącik-Azory - 1 mln zł
• Przebudowa ulicy Kocmyrzowskiej – 4,9 mln zł (przygotowanie projektów)
• Przygotowanie budowy ul. Iwaszki - 1 mln zł
• Rozbudowa Al. 29 Listopada - 94,25 mln zł
• Linia tramwajowa do Górki Narodowej - 256 mln zł
• Linia tramwajowa do Mistrzejowic - 1,3 mln zł
• Modernizacja torowisk (m.in. Jana Pawła II, Starowiślna) - 47,61 mln zł
• Węzeł przesiadkowy Bronowice z parkingiem park P&R - 28,63 mln zł
• Rozbudowa ul. Okulickiego - 200 tys. zł
• Rozbudowa ul. Łokietka - 6,5 mln zł
• kolejne wydatki na studium dla premetra - 916 tys. zł
• budowa linii tramwajowej Krowodrza Górka - Azory - 1,6 mln zł
• Przystanek Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej "Kraków Prądnik Czerwony" - 16,5 mln zł
• Koncepcje programowo-przestrzenne rozwoju systemu transportowego - 7,5 mln zł
• Odszkodowania za tereny pozyskanie pod inwestycje - ok. 42 mln zł
• Klaster Innowacji Społeczno-Gospodarczych Zabłocie 20.22 - 11 mln zł
• Rata zapłaty za Wesołą - 30 mln zł
• Budowa Archiwum Miejskiego przy ul. Na Załęczu 2 (przygotowania do usunięcia uszkodzeń po pożarze) - 1,5 mln zł
• System informatyczny Urzędu Miasta - 9 mln zł
• Modernizacja Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki - 6 mln zł
• Modernizacja Teatru Ludowego - 8,7 mln zł
• Muzeum Miejsce Pamięci KL Plaszow - 900 tys. zł
• Dom Kultury przy Koszykarskiej - 5,5 mln zł
• Rekultywacja i zagospodarowanie terenów po zniszczonych elementach Fortu Nr 2 "Kościuszko" - 13,5 mln zł
• Budowa hali sportowej przy VIII LO przy ul. Grzegórzeckiej - 5 mln zł
• Budowa hali wielofunkcyjnej przy SP nr 56 ul. Fredry - 9,6 mln zł
• Budowa hali sportowej przy IX LO ul. Czapińskiego - 7 mln zł
• Budowa szkoły podstawowej na os. Złocień - 5,5 mln zł
• Budowa przepompowni Kabel (przygotowania) - 1 mln zł
• Budowa przepompowni przy Półłanki i Agatowej - 2 mln zł
• Wybieg dla szympansów i makaków japońskich - 8 mln zł
• Aleja Róż na nowo - 4 mln zł
• Park przy Karmelickiej - 1,5 mln zł
• Park Zakrzówek - 13 mln zł
• Park Edukacyjny Branice - 15 mln zł
• Nowa Huta Przyszłości - 600 tys. zł
• budowa trasy Łagiewnickiej - 64 mln zł
• Agencja Rozwoju Miasta Krakowa - przygotowanie terenów pod inwestycje - 9,3 mln zł
• Arena Kraków - hala widowiskowo-sportowa w Czyżynach - 30 mln zł (spłata inwestycji)
• Odszkodowania za tereny pozyskanie pod inwestycje - ok. 42 mln zł
• modernizacja budynku MOPS przy Józefińskiej - 2,2, mln zł
• ukończenie budowy DPS przy Widłakowej - 6,5 mln zł
• przebudowa DPS im. Helclów - 3,8 mln zł
• budowa DPS przy ul. Praskiej - 16,4 mln zł
• przebudowa ul. Fatimskiej - 3,5 mln zł
• przebudowa ul. Królowej Jadwigi - 4 mln zł
• rozbudowa ul. Wrony - 1,9 mln zł
• rozbudowa ul. Czerwone Maki wraz z budową chodnika - 5,5 mln zł
• budowa wiat przystankowych - 4,7 mln zł
• budowa ścieżki rowerowej od klasztoru Norbertanek po Most Zwierzyniecki - 5,6 mln zł
• budowa ścieżki rowerowej od ul. Powstańców, wzdłuż Strzelców i Lublańskiej - 5,6 mln zł
• rozbudowa ul. Klasztornej - 2,1 mln zł
• budowa ul. 8 pułku ułanów - 1,3 mln zł
• rozbudowa ul. Glinik - 6,7 mln zł
• rozbudowa ul. Wrobela - 9 mln zł
• rozbudowa systemu informacji dla podróżujących - 13,3 mln zł
• rozbudowa ul. Fortecznej - 7,5 mln zł
• budowa układu komunikacyjnego przy szpitalu w Prokocimiu - 17 mln zł
• przebudowa układu dróg w Bronowicach - Rydla, Jadwigi z Łobzowa, Staszczyka, Bronowicka, Krzywy Zaułek - 3 mln zł
• budowa ścieżki rowerowej na al. 29 Listopada - 3 mln zł