Masz wysokie ciśnienie? Możesz mieć demencję w przyszłości. Prawidłowe ciśnienie krwi chroni przed rozwojem chorób degeneracyjnych mózgu

Ciśnienie krwi zmienia się w czasie, a nawet w ciągu jednego dnia może być inne rano, a inne wieczorem. Jednak utrzymujące się przez dłuższy czas i niekontrolowane lekami lub dietą wysokie ciśnienie krwi może przyczynić się do pogorszenia funkcji poznawczych oraz rozwoju demencji i chorób sercowo-naczyniowych. W nowym badaniu naukowcy odkryli, że dla zdrowia serca i mózgu najlepiej jest utrzymywać skurczowe ciśnienie krwi (druga, wyższa wartość) na stałym poziomie i nie dopuszczać do jego wahania.

W badaniu opublikowanym na łamach czasopisma naukowego „Circulation” naukowcy przeanalizowali dane od 8415 osób z nadciśnieniem tętniczym. Ciśnienie krwi u uczestników mierzone było na początku badania, a następnie raz w miesiącu przez pierwsze 3 miesiące obserwacji. Naukowcy zwrócili uwagę głównie na wartość skurczowego ciśnienia krwi (wyższa wartość), którego zakres jako standardowy określono w przedziale 120 do 140 mm Hg, a przy intensywnej kontroli ciśnienia w zakresie 110-130 mm Hg.

Na początku badania naukowcy zbadali również funkcje poznawcze uczestników i upewnili się, że nie mają oni problemów z pamięcią, koncentracją czy orientacją przestrzenną. Następnie funkcje poznawcze mierzone były jeszcze dwa razy w trakcie obserwacji trwającej 5 lat. Po tym czasie okazało się, że osoby, które utrzymywały skurczowe ciśnienie krwi w wyznaczonym zakresie rzadziej, miały zdiagnozowaną demencję.

– Badanie oceniało osoby starsze z nadciśnieniem tętniczym krwi i jednym innym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych takim jak przewlekła choroba nerek, aby ustalić, czy obniżenie skurczowego ciśnienia krwi do 120 mm Hg zamiast 140 mm Hg przyniosło jakiekolwiek korzyści. Naukowcy odkryli, że uczestnicy mieli mniej zawałów serca, udarów i zgonów z ich powodu. Dokonując dalszego przeglądu danych naukowcy, odkryli, że obniżenie docelowego zakresu ciśnienia krwi przez dłuższy czas wiązało się z niższym ryzykiem rozwoju demencji – powiedział dr Anjali N Petel, neurolog poznawczy z Atlantic Nauroscience Institute w Overlook Medical Center, który nie był zaangażowany w badania.

Jednak dr Petel zwrócił również uwagę, że dla osób z nadciśnieniem i równocześnie występującym migotaniem przedsionków obniżenie ciśnienia może wywołać efekt odwrotny i zwiększyć ryzyko wystąpienia demencji. Dlatego osoby z nadciśnieniem powinny być objęte opieką różnych specjalistów (lekarz POZ, kardiolog, neurolog), aby zastosować dopasowane do ich potrzeb leczenie.

Wcześniejsze badania wykazywały związek pomiędzy nadciśnieniem tętniczym a ryzykiem wystąpienia demencji. Jednak to badanie udowadnia, że obniżenie ciśnienia poniżej dotychczasowej normy, za jaką uznawano ciśnienie na poziomie 140/90 mm Hg i utrzymywanie go na stabilnym średnim poziomie 120 mm Hg dla ciśnienia skurczowego przez jak najdłuższy czas pozwala znacznie zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych oraz demencji w przyszłości.

– Nie dziwi fakt, że osoby, które utrzymały wartości ciśnienia krwi na docelowym poziomie, przez dłuższy czas miały mniejsze ryzyko rozwoju demencji. Wiemy, że wysokie ciśnienie krwi może z czasem uszkodzić naczynia krwionośne, powodując miażdżycę. Gdy miażdżyca powstaje w tętnicach w mózgu, rezultatem jest zmniejszone dostarczanie tlenu i składników odżywczych do miąższu mózgu, co wywołuje zaburzenia w jego funkcjonowaniu – wyjaśnia dr Rigved V. Tadvalkar, kardiolog z Providence Saint John's Health Center.

Niedawno również eksperci z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego postanowili zaostrzyć dotychczasowe normy ciśnienia tętniczego krwi. Ustalili oni nowe wytyczne, według których prawidłowe ciśnienie mieści się w przedziale:

• 120-129/70-79 mm Hg – dla osób do 65. roku życia,
• 130-139/70-79 mm Hg – dla osób powyżej 65. roku życia,
• 130-149/70-79 mm Hg – dla osób powyżej 80. roku życia.

Na regulowanie ciśnienia krwi i utrzymywanie go na właściwym poziomie znaczący wpływa ma przede wszystkim styl życia oraz aktywność fizyczna. Te aspekty wpływają również na funkcje poznawcze.

– Stosując szeroką gamę ćwiczeń lub czynności, takich jak ćwiczenia cardio, rozciągające, związane z postawą ciała, a także wymagające zaangażowania psychicznego, emocjonalnego oraz dotyczące duchowości, można naprawdę osiągnąć wiele korzyści dla ciała. Obejmuje to zmniejszenie stresu, większą jasność umysłu, lepszy wskaźnik masy ciała, niższy poziom cholesterolu, lepszą tolerancję glukozy i oczywiście utrzymanie ciśnienia krwi na prawidłowym poziomie – zaznacza kardiolog, dr Tadvalkar.

Inne aspekty, o które należy zadbać, aby utrzymać ciśnienie krwi jak najdłużej na właściwym poziomie i nie dopuścić do rozwoju nadciśnienia obejmują:

• zbilansowaną dietę bogatą w białko, zdrowe tłuszcze, warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste,
• zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi czy otyłości,
• rzucenie palenia,
• ograniczenie spożycia alkoholu,
• zadbanie o jakość i odpowiednią ilość snu.

Należy również zadbać o zdiagnozowanie i leczenie chorób współistniejących takich jak otyłość czy cukrzyca, które również wpływają na ciśnienie krwi. Najlepiej wykonywać badania profilaktyczne, a w przypadku jakichkolwiek niepokojących dolegliwości od razu konsultować je z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.

Źródło: Systolic blood presure time in target range and cognitive outcomes Circulation