Kraków. Mieszkańcy wolą Manhattan niż życie w smrodzie. Przedsiębiorcy obawiają się bankructwa

"My, mieszkańcy miasta, apelujemy o przyjęcie planu zagospodarowania przestrzennego Nowe Miasto" - napisali inicjatorzy petycji, pod którą podpisało się do tej pory ok. 350 osób.

Zaznaczyli w niej, że od 2010 r. można obserwować dynamiczny rozwój Krakowa w jego południowo-wschodniej części, zwłaszcza w rejonie Płaszowa. Wyliczają, że powstała tam linia tramwajowa do Małego Płaszowa, nieco później estakada tramwajowa Lipska - Wielicka, poprawia się układ drogowy, utworzono połączenia do wschodniej obwodnicy Krakowa.

"Inwestycje te spowodowały, że wielu z nas zdecydowało się tutaj zamieszkać. Wraz z napływem tysięcy mieszkańców, na obszarze Płaszów-Rybitwy zaczęła powstawać infrastruktura publiczna: żłobki, przedszkola, szkoły. Obecnie jest budowana nowa szkoła na osiedlu Złocień, wkrótce ruszy budowa kolejnej placówki przy ulicy Grochowej. Na naszym terenie zrewitalizowano rozległy obszar, tworząc ogólnomiejski teren rekreacyjny z dostępem do wody - park Bagry Wielkie. Tu powstaje również ogromny kompleks biurowców The Park. Zmiana funkcji obszaru Płaszów-Rybitwy realnie postępuje od wielu lat i dziś stała się faktem" - podkreślają autorzy petycji.

Zwracają w niej uwagę, że w sąsiedztwie ich mieszkań istnieją tereny przemysłowe, w tym uciążliwe zakłady – garbarnia, kompostownia, oczyszczalnia ścieków czy sortownie śmieci. "Praktycznie nieustannie jesteśmy narażeni na odór z tych przedsiębiorstw, który dociera do naszych domów, budynków mieszkalnych, szkół, przedszkoli, obiektów sportowych i rekreacyjnych, miejsc pracy. Ufaliśmy, że owe uciążliwości są jedynie stanem przejściowym i z czasem, zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa uchwalonym w 2014 roku, tereny przemysłowe zostaną zrewitalizowane i zmienią funkcję z przemysłowej na mieszkaniowo-usługową, co zdecydowanie zwiększyłoby nasz komfort życia. Wierzyliśmy, że realnie zachodzące zmiany na tym obszarze zostaną sformalizowane" - czytamy w petycji.

Jej autorzy przypominają, że Rada Miasta Krakowa w 2018 r. przyjęła strategię rozwoju Krakowa, w której jednym z głównych celów wpisano przygotowanie terenów pod budowę Nowego Miasta Płaszów - Rybitwy. W petycji zaapelowali więc, aby teraz podczas głosowania nad projektem planu zagospodarowania dla tego obszaru uwzględniono ich głos.

Opracowany w krakowskim magistracie projekt planu obejmuje blisko 700 ha w południowo-wschodniej części Krakowa. Obecnie znajdują się tam głównie magazyny oraz zakłady przemysłowe, takie jak garbarnia czy firmy zajmujące się gospodarowaniem odpadami. Coraz częściej powstają tam także bloki mieszkalne, a na obrzeżach znajduje się osiedle Złocień.

Nowe Miasto ma obejmować wszystkie funkcje: od publicznych (m.in. szkoły, przedszkola, żłobki), przez ogólnodostępne place jak parki i tereny zielone, po towarzyszącą im intensywną zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, a także biurową z wieżowcami o wysokości sięgającej nawet 150 metrów.

Zgodnie z planem, przewiduje się możliwość powstania nawet 35 tys. lokali mieszkalnych dla blisko 100 tys. osób. Plan przewiduje też stworzenie obiektów handlowych i usługowych.

– Uchwalenie planu miejscowego całkowicie zmieni rzeczywistość na obszarze Płaszowa i Rybitw. Powstanie tam multifunkcjonalna dzielnica – przekonuje wiceprezydent Krakowa Jerzy Muzyk.

Przeciwko nowemu planowi protestują przedsiębiorcy z tego terenu, którzy zwarli szyki i założyli organizację pod nazwą: "Klaster Rybitwy - Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości". Powstała przy poparciu kilkudziesięciu firm, zaniepokojonych planami budowy krakowskiego Manhattanu.

- Bezpośrednim impulsem, który pchnął nas do stworzenia struktur, jest sposób procedowania przez Urząd Miasta Krakowa dokumentów planistycznych dotyczących tzw. Nowego Miasta. W projekcie planu zagospodarowania magistrat całkowicie pominął obecną rolę, funkcję i potrzeby jednego z podstawowych interesariuszy tego obszaru czyli pracodawców i pracowników. Nasza fundacja ma scalić i reprezentować ich interesy w niezamierzonym i sprowokowanym przez miasto sporze – podkreśla Remigiusz Tytuła, prezes Klastra Rybitwy. – Chcemy pozytywnie przekształcać nasz rejon Krakowa, bo wymaga on zmian, o które od dawna postulujemy. Kanalizacja burzowa, chodniki, przejścia dla pieszych, efektywna komunikacja zbiorowa, zieleń, drogi dojazdowe – to są faktyczne potrzeby tego rejonu, a nie iluzje o dzielnicy drapaczy chmur. Miasto musi się rozwijać, ale w sposób harmonijny, uwzględniający dotychczasowe zagospodarowanie terenu, nie generując konfliktów społecznych – dodaje Tytuła.

Przedsiębiorcy twierdzą, że po wejściu w życie planu, będą musieli zamknąć swoje firmy lub przenieść się w inne części miasta. Pod protestem przeciwko planowi podpisało się blisko 65 podmiotów.

Co na to urzędnicy? – W części tekstowej projektu planu są bardzo wyraźne zapisy, że każdy przedsiębiorca, który tam jest, może de facto prowadzić działalność na dotychczasowym poziomie. Od niego będzie zależało, jak długo chce prowadzić działalność w dotychczasowej postaci. Jest jedno zastrzeżenie: jeżeli będzie chciał budować nową halę, to już jej nie wybuduje. Ten plan, pod tym względem, hamuje utrwalanie funkcji przemysłowo-magazynowej – wyjaśnia wiceprezydent Jerzy Muzyk.

Władze miasta wskazują też alternatywę dla przedsiębiorców - powstającą we wschodniej części miasta Strefę Aktywności Gospodarczej „Nowa Huta Przyszłości”, a dla firm zajmujących się gospodarką odpadami tereny wykorzystywane przez hutę Arcelor Mittal. W urzędzie przekonują, że prowadzą z hutą poważne rozmowy w kontekście przekazania na rzecz gminy kilkudziesięciu hektarów, które przede wszystkim w pełni zaspokoiłyby potrzeby firm zajmujących się np. gospodarką odpadami.

- Jeżeli mieszkańcy Płaszowa i okolic narzekają na odór, to przeprowadzenie zakładów do Nowej Huty nie będzie rozwiązaniem problemu, tylko przeniesieniem go w inny rejon Krakowa, co będzie skutkowało protestami nowohucian. Takie problemy można rozwiązać poprzez odpowiednie kontrole zakładów. Trzeba też zwrócić uwagę na to, że miasto proponuje przedsiębiorcom zmianę lokalizacji, ale oczyszczalnię ścieków planuje pozostawić w Płaszowie - komentuje Włodzimierz Pietrus, szef klubu PiS w Radzie Miasta Krakowa.

Przyznaje, że miejscy radni, do których należy ostateczny głos w sprawie wprowadzenia miejscowego planu zagospodarowania czeka bardzo trudna decyzja i jedna z kluczowych dla samorządu tej kadencji.

- Obiekty przemysłowe w rejonie Płaszowa przedsiębiorcy stawiali zgodnie z obowiązującym planem dla tego obszaru. Mieli na uwadze, że w tym miejscu można się rozwijać. Teraz uchwalenie nowego planu oznaczałoby coś przeciwnego. To może doprowadzić do zamknięcia wielu działalności i utraty miejsc pracy dla kilkunastu tysięcy osób. To byłby także zły sygnał dla tych, którzy chcą inwestować w Krakowie i oczekują zapewnienia warunków potrzebnych do stabilnej działalności - zwraca uwagę radny Włodzimierz Pietrus. - Wsłuchujemy się w głosy mieszkańców i przedsiębiorców. Będziemy oczekiwać wyjaśnień od urzędników, tak byśmy przed podjęciem decyzji mieli pełną wiedzę - dodaje.

Włodzimierz Pietrus do Rady Miasta został wybrany z okręgu obejmującego dzielnice Nowej Huty. Nieco inaczej do sprawy podchodzi radny Jacek Bednarz, szef prezydenckiego klubu "Przyjazny Kraków", który został radnym z okręgu obejmującego Płaszów, Rybitwy, Przewóz i Złocień.

- Trzeba mieć na uwadze interesy mieszkańców i przedsiębiorców z terenu, na którym ma powstać Nowe Miasto. Na tym obszarze już powstały osiedla, nie tylko na Płaszowie, ale też np. na Złocieniu. Mieszkańcy wprowadzali się tam z myślą, że w przyszłości powstanie nowa przestrzeń miejska z zielenią i usługami. Tak bowiem założono w Studium zagospodarowania dla Krakowa z 2014 roku. Jeżeli teraz nie zostałoby to zrealizowane i pozostała zabudowa przemysłowa z dokuczliwymi zapachami, to ci mieszkańcy czuliby się oszukani – mówi radny Jacek Bednarz.

Radny Grzegorz Stawowy (PO), przewodniczący Komisji Planowania Rady Miasta Krakowa, komentuje: - Faktycznie w ostatnich kilkunastu dniach pojawiły się grupy mieszkańców z osiedli Przewóz i Złocień, którzy przedstawili swoje oczekiwanie co do uchwalenia opracowywanego planu "Nowe Miasto". Warto jednak pamiętać, że o ile Przewóz to są ludzie od dawna zamieszkujący ten teren o tyle Złocień w zdecydowanej większości składa się z osiedli budowanych w ostatnich 10-15 latach, a więc w czasie gdy większość zakładów przetwórstwa odpadów już tam funkcjonowało, nie wspominając o najbardziej uciążliwej oczyszczalni ścieków. Jednak wszyscy muszą mieć na uwadze jak dalekie zmiany ten projekt planu wprowadza, ile nowych dróg powstanie, ile nowych budynków, skoro ma tam mieszkać kilkadziesiąt tysięcy ludzi a pewnie drugie tyle przyjeżdżać do pracy. Warto też pamiętać, że ewentualny okres przejściowy pomiędzy obecnym zagospodarowaniem a tym przewidzianym w nowym planie potrwa nawet kilkadziesiąt lat. Konflikty społeczne będą narastały, ponieważ nie trudno sobie wyobrazić, że np. mieszkańcy nowego 100-metrowego bloku będą walczyli o jak najszybsze przeniesienie zakładów z okolicy, a gmina niekoniecznie będzie miała środki i możliwości aby realizować kosztowne zapisy panu miejscowego. Radni będą mieli trudny orzech do zgryzienia.

Sytuacja pracownika na rynku pracy