Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Na śniadanie jedzą śpek, a na deser apluzynę. Znasz te słowa? Tak się mówi na polskich wsiach

Katarzyna Zawada
Katarzyna Zawada
Każdy region ma swoją historię, kulturę i ciekawe powiedzonka. Gwary i dialekty stanowią część danego miejsca. Przykład stanowi narodowe warzywo - ziemniaki. Górale nazwą je grulami, Wielkopolanie pyrami, z kolei Ślązacy kartoflami.
Każdy region ma swoją historię, kulturę i ciekawe powiedzonka. Gwary i dialekty stanowią część danego miejsca. Przykład stanowi narodowe warzywo - ziemniaki. Górale nazwą je grulami, Wielkopolanie pyrami, z kolei Ślązacy kartoflami. Jacek Babicz/Polska Press
Polski język kryje wiele bogactw. Choć oficjalnie w naszym kraju mówimy tylko po polsku, to istnieje wiele dialektów i gwar, które charakteryzują ciekawe słowa. Większość z tych powiedzonek wędruje po regionach i staje się częścią codziennej mowy. Jak więc wygląda rozmowa na wsi? Sprawdź, czy te słowa są ci znane.

l

Fejszter? Spotkasz go na południu kraju. Tak „godają” w Małopolsce i na Śląsku

Mieszkańcy podhalańskich wsi idąc na zabawę, wybiorą się na baciarkę, za chleb zapłacą dudkami, a zamiast jęczmienia zasieją jarzec. Ślązacy w swojej gwarze także mają słowa, które zrozumieją tylko osoby z regionu. Na zupę z kalarepy powiedzą oberiba, na leśniczego fejszter, na śmietnik hasiok, na pomarańczę apluzyna a na kaszankę krupniok.

Oprócz Podhala, w rejonach Małopolski mieszkańcy m.in. wsi podkrakowskich na pewno wiedzą, że tam wychodząc na zewnątrz - idzie się na pole, smażąc sznycla - wyjdzie mielony, a używając grysiku ma się na myśli kaszę manną.

Pod Poznaniem też mają gwarę

Charakterystyczne zwroty można też spotkać w Wielkopolsce. Mieszkańcy wsi dobrze wiedzą kim jest bamber (chłop), bauer (gospodarz), skop (baran) czy kejter (pies) oraz co to jest galart (mięsna galareta), śpek (boczek) i repeta (dokładka).

Kaszuby - kultura pełna kolorów

Na Kaszubach od 2005 roku mowa figuruje jako język regionalny. Etnolekt można usłyszeć nie tylko na wsiach, ale także w szkołach w programie nauczania. Wśród rolników zasłyszymy słówka takie, jak m.in. charna (pasza dla bydła), fojt (chleb) i kuron (kogut). Aby zawołać kogoś, należy użyć zwrotu „Pochadej!”, co oznacza nasze „Chodź!”.

Na Podlasiu nie brak powiedzonek

Podlasie od lat charakteryzuje się mówieniem „dla mnie”, „dla Ciebie”, zamiast „mi” i „Tobie”. W okolicznych wsiach za produkty zapłacimy kaboną zamiast pieniędzmi, odkładając na później - odłożymy na zaś, a otwierając drzwi - otworzymy wierzeje.

To też może Cię zainteresować

Co słychać na mazowieckich wsiach?

Gwara z Mazowsza jest mniej znana, są jednak zwroty, które na pewno znają mieszkańcy innych części kraju. W mazowieckich wsiach na dom powiemy chawira, na róg winkiel, silny rolnik będzie dla nas krepy, idąc spać, pójdziemy na grzędę, a chcąc kogoś upomnieć, będziemy go sztorcować.

Niby ziemniak, a nazw kilka. Nie wszędzie jest on ziemniakiem

Ziemniak to polskie warzywo, które w zależności od regionu ma swój nazewniczy odpowiednik. Spór o to, kto ma rację i jak powinno nazywać się ziemniaki, nie ma końca. Górale posilą się grulami, Wielkopolanie pyrami, a Ślązacy kartoflami. W całej Polsce funkcjonuje jednak klasyczna nazwa - ziemniak.

Źródło: Słownik Gwar Polskich

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Na śniadanie jedzą śpek, a na deser apluzynę. Znasz te słowa? Tak się mówi na polskich wsiach - Strefa Agro

Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska