Nowy Wiśnicz Pomnikiem Historii. Kolejnym krokiem będzie wpis na listę UNESCO?

FLESZ - Co powinien zawierać idealny profil na Linkedin?

Za Pomnik Historii uznany został „zespół architektoniczno-krajobrazowy” położony na obszarze Nowego Wiśnicza, Starego Wiśnicza i Leksandrowej. Chodzi o centrum Nowego Wiśnicza, a także o zamek Kmitów i Lubomirskich, leżący administracyjnie w Starym Wiśniczu, wreszcie o dawny kompleks klasztoru karmelitów bosych (obecnie zakład karny), administracyjnie położony w Leksandrowej.

Symboliczny trójkąt

Formalnie Nowy Wiśnicz uzyskał tytuł Pomnika Historii 13 maja. Tego dnia weszło w życie rozporządzenie prezydenta Andrzeja Dudy, podpisane 20 kwietnia. Było to zwieńczenie czteroletnich starań władz samorządowych o wpis na prestiżową listę. Trwały one od 2016 roku, gdy obchodzono 400-lecie nadania Nowemu Wiśniczowi praw miejskich.

We wniosku do ministerstwa kultury zwracano uwagę na symbolikę w ukształtowaniu przestrzennym Wiśnicza, a także górujących nad nim zamku i klasztoru. - Usytuowanie tych obiektów tworzy trójkąt równoboczny, na którego wierzchołkach klasztor jest symbolem władzy boskiej, zamek - władzy pańskiej, a miasto jako pierwiastek ludu. Taki schemat jest charakterystyczny dla epoki baroku, a dzisiaj, świetnie zachowany w Wiśniczu, jest unikatowy w skali kraju, a nawet w skali Europy - mówi burmistrz Małgorzata Więckowska.

Co z tego wynika dla miasta?

Wiele zabytków Wiśnicza zaprojektował Maciej Trapola, architekt włoskiego pochodzenia, pracujący dla ówczesnego wojewody krakowskiego Stanisława Lubomirskiego (to jemu Wiśnicz zawdzięcza prawa miejskie). To owoców pracy Trapoli należy do nich zaliczyć ratusz (1616-1620), kościół wraz z plebanią (1620 roku), nieistniejący już dziś kościół karmelitów bosych wraz klasztorem, wreszcie za sprawą Trapoli przeprowadzono przebudowę fortyfikacji zamku.

Dla samorządu tytuł Pomnika Historii oznacza duży prestiż i podniesienie rangi tych i wielu innych zabytków, ułatwiając ich promowanie. - Mamy nadzieję, że ten tytuł pomoże w promocji naszej gminy i pozyskaniu większej liczby turystów, bo ze względu na uwarunkowania historyczne, nasze liczne zabytki oraz walory przyrodnicze stawiamy właśnie na turystykę - dodaje burmistrz Więckowska.

Liczy, że mając w ręku tytuł Pomnika Historii, będzie teraz łatwiej występować o fundusze zewnętrzne na utrzymanie zabytków w odpowiednim stanie. - Nakłady, które trzeba ponieść na to zadanie, są bardzo wysokie i gmina sama nie jest ich w stanie udźwignąć. Chodzi o zamek, ale również o ratusz, kościół, o który ksiądz proboszcz bardzo dba - dodaje burmistrz.

Według Więckowskiej, teraz może być łatwiej zdobyć wyższe niż dotąd dofinansowanie na wiele pilnych prac, jak np. remont dachu na zamku, nawet do 100 procent wartości inwestycji, a nie jak dotąd 50 lub 60 procent. - Mamy gotowy projekt na renowację ratusza. Do tej pory udało nam się pozyskać pieniądze na remont schodów zewnętrznych, prace zostały już wykonane. Składaliśmy również wniosek o dofinansowanie remontu elewacji, niestety nie udało nam się uzyskać dotacji. Dyrektor Muzeum Ziemi Wiśnickiej składał wniosek o środki na dalszy remont dachu zamku, również nie udało się ich zdobyć.

W przyszłości lista UNESCO?

Nowy Wiśnicz jest drugim obiektem w powiecie bocheńskim i jedenastym w Małopolsce, który znalazł się na prestiżowej liście. 6 października 2000 Pomnikiem Historii została kopalnia soli w Bochni. Niespełna 13 lat później, 13 czerwca 2013 roku, doczekała się wpisu na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Czy na podobny awans ma teraz szansę Nowy Wiśnicz?

- Tytuł Pomnika Historii może być w przyszłości przyczynkiem do starania się o wpisanie na listę UNESCO. Jak widzimy, procedury są długotrwałe i wymagają wieloletnich zabiegów. Mam nadzieję, że w przyszłości Wiśnicz doczeka się wpisu na listę UNESCO - przyznaje burmistrz.