Pałac Stadnickich podczas remontu odkrywa nowe tajemnice i wciąż zaskakuje

FLESZ - Chcesz się budować ? Dobrze się przygotuj

Plan rewitalizacji Pałacu Stadnickich w Nawojowej zakłada stworzenie w pałacu Domu Pracy Twórczej, w którym możliwe będzie rozwijanie działalności kulturalnej i naukowej. Powstanie także centrum konferencyjno-naukowo-biznesowe, hotel, sala konferencyjna, restauracja oraz herbaciarnia. Uporządkowany zostanie także park. Przywrócą w nim ład, niegdyś angielskiego ogrodu, zaplanowanego jeszcze przez Edwarda Stadnickiego z okresu lat 40. XIX w., gdzie do tej pory rosną stare dęby, platany, tuje i cypryśniki.

Jak się okazuje Pałac Stadnickich w Nawojowej skrywa wiele tajemnic, które odkrywają renowatorzy. Obiekt wciąż nosi znamiona pożaru, który wybuchł w 1852 r. i spowodował duże zmiany w jego wyglądzie. Do zdarzenia doszło podczas ślubu hrabiego Edwarda Stadnickiego z księżną Ludgardą z Mniszków. Ogień pojawił się w kuchni, we wschodnim skrzydle, niszcząc część pomieszczeń, w tym pałacową kaplicę. Miejsce to odremontowano, ale zmieniono jego przeznaczenie. Kaplica zamieniła się w salę balową, zwaną również lustrzaną. Podczas trwającej renowacji pałacu, podjęto próby zmiany geometrii sufitu wspomnianej sali w celu odsłonięcia okna w kształcie krzyża - widocznego dotychczas jedynie z zewnątrz. Rozebrano sufit, który odsłonił osmolone cegły. Okazało się jednak, że odsłonięcie okna od wewnątrz nie jest możliwe, więc wciąż będzie można je podziwiać jedynie z dziedzińca pałacu.

W niektórych pomieszczeniach odkryto podwójne nawarstwienia malarskie - jedne z początków istnienia pałacu, drugie wykonane po pożarze. Malowidła te wykonane są w odmiennych, niespójnych ze sobą stylach. W sali z muzami renowatorzy podjęli próbę odtworzenia otaczającej muzy kotary oraz pejzaży, które stanowią tło dla postaci greckich bogiń.

Na wieży pracownicy firmy Erbet odsłonili spod tynku zabytkową cegłę. Jej wyjątkowy wygląd skłonił właścicieli pałacu do podjęcia decyzji o próbie jej wyeksponowania i oszacowania kosztów odsłonięcia na całej wysokości wieży. Z kolei na jednym z poziomów renowatorzy z pracowni ARStec odkryli nigdy nieeksponowaną cegłę, zaimpregnowali ją, a braki uzupełnili, tworząc ciekawy ceglany wątek. Wzbogacili go o dwa znaczące elementy - to ceglane tabliczki z literą N od nazwy Nawojowa oraz z inicjałami hrabiego Edwarda Stadnickiego.

Potomkom hrabiego Adama Stadnickiego zależy, by pałac zachował jak najwięcej autentyczności. Dlatego poddano szczegółowej renowacji parkiety i jesionowe drzwi z intarsjami w kształcie liści dębu. Oryginalne podłogi były wykonywane z drzew pozyskanych z pałacowego parku. Tak będzie i tym razem. Do uzupełnienia brakujących fragmentów wykorzystane zostaną m.in. modrzewie, pochodzące z ostatniej wycinki wokół pałacu, obecnie sezonowane w tartaku w Szczawnicy.

Wspominając o parku warto też dodać, że skrywa on stary cmentarzyk, na którym chowano ludzi pod koniec XIX wieku. Znaleźć tu można nagrobki m.in. Manieckich czy Burczyków. Teren ten został wpisany do rejestru zabytków.

Z kolei na obrzeżach pałacowego parku spotkać można dwie kapliczki. Jedna z nich, znajdująca się przy drodze do kościoła i stanowi wotum dziękczynne rodziny Stadnickich za uratowanie córki z nieszczęśliwego wypadku. Ten miał miejsce 25 listopada 1862 r. Helena wypadła z jadącej bryczki i mimo ciężkiego stanu, udało się ją uratować. Zdarzenie to uwieczniono w ozdobnej płycinie, która zawisła nad wejściem do kapliczki. Nad nią umieszczono głowę aniołka, czuwającego nad dziewczynką w dniu wypadku.

Prace przy renowacji Pałacu Stadnickich w Nawojowej prowadzi sądecka firma Erbet, a inwestycja pochłonie 16,5 mln zł (bez wyposażenia). Prace mają zakończyć się w 2022 roku.