Tu św. Walenty ma szczególną moc. Jedyne w Polsce sanktuarium patrona zakochanych znajduje się w Bieruniu w woj. śląskim

W walentynki zwyczajem jest wysyłanie listów zawierających wyznania miłosne. Dzień 14 lutego stał się też okazją do obdarowywania się drobnymi upominkami kochane osoby. Nie da się tego święta przeoczyć. Wszystkie wystawy sklepowe i kwiaciarnie ozdobione są czerwonymi serduszkami. W sklepach na najważniejszych półkach wystawione są baloniki i słodycze także ozdobione serduszkami.

Nieznana jest data poświęcenia kościoła św. Walentego w Bieruniu. Wiadomo jedno: w 1628 r. już istniał. Jak podaje Wikipedia, ta data zawarta jest w sprawozdaniu wizytacyjnym ostatniego ewangelickiego dziekana pszczyńskiego, Johanna Hoffmanna. Według niego sanktuarium powstało najprawdopodobniej w latach 1623–1626, gdy kościół św. Bartłomieja, drugi z bieruńskich kościołów, znajdował się w rękach protestantów (do 1645 r.).

Pierwotnie Bieruń należał do lędzińskiej parafii pw. św. Klemensa. Okręg pszczyński należał wówczas do dekanatu oświęcimskiego, a ten zaś do diecezji krakowskiej.

W Polsce są 22 parafie pod wezwaniem św. Walentego. Jeden z kościołów jest w Krakowie. Na tej liście nie ma ani Bierunia, bo sanktuarium należy do parafii św. Bartłomieja.

W Bieruniu są relikwie św. Walentego. Ich autentyczność stwierdza dokument z 28 lutego 1961 r. Od tego czasu co roku 14 lutego rzesze wiernych na kolanach przechodzą wokół ołtarza głównego i całują relikwie św. Walentego. W tym roku (2024) uroczystości odbyły się w niedzielę poprzedzającą tę datę, ze względu, że 14 lutego przypada Środa Popielcowa.

Jak podaje bieruński magistrat, mieszkańcy Bierunia swój kościółek nazywają pieszczotliwie „Walencinek”. Dla podkreślenia mocno zakorzenionego kultu patrona Św. Walentego - świątynia została w 2015 r. wyniesiona do godności sanktuarium archidiecezjalnego.

W ołtarzu głównym znajdują się dwa obrazy św. Walentego (są nasuwane na siebie): starszy, pochodzący z 1722 r. oraz młodszy, z 1907 r., namalowany przez Jana Nygę jako wyraz wdzięczności za uzdrowienie dziecka z bieruńskiej rodziny Prusów.

W dniu odpustu ku czci św. Walentego - 14 lutego, rzesze pielgrzymów przyjeżdżają do Bierunia, prosząc patrona o uzdrowienie, pomoc w trudnych sprawach i nawrócenie. Są też oczywiście modlitwo o miłość i szczęście dla zakochanych.

Walenty był lekarzem i duchownym, mieszkał w III wieku w Cesarstwie Rzymskim za panowania Klaudiusza II Gockiego. Cesarz wpadł na iście diabelski pomysł, za namową swoich doradców zabronił młodym mężczyznom w wieku od 18 do 37 lat wchodzić w związki małżeńskie. Mężczyźni mieli służyć w jego legionach. Uważał, że najlepszymi żołnierzami są tacy, co nie mają rodzin. Walenty, który był już wówczas biskupem nie mógł patrzyć na tak rozłączonych zakochanych. Złamał cesarski zakaz i błogosławił śluby młodych legionistów. Został za to wtrącony do więzienia, gdzie sam zakochał się w niewidomej córce swojego strażnika. Legenda mówi, że jego narzeczona pod wpływem tej miłości odzyskała wzrok. Cesarz zdrady nie wybaczył. Gdy dowiedział się, że biskup połączył węzłem małżeńskim zakochanych, kazał go zabić. W przeddzień egzekucji Walenty napisał list do swojej ukochanej, który podpisał: „Od Twojego Walentego”. Egzekucję wykonano 14 lutego 269 r. Został pochowany w Rzymie.

Już w IV wieku grób świętego otoczony był kultem. Walenty został kanonizowany 1496 r.

Św. Walenty był uważany za obrońcę przed ciężkimi chorobami (zwłaszcza umysłowymi, nerwowymi i epilepsją), później został uznany za patrona zakochanych.

Święty Walenty, Twoja moc rozciąga się na wszystkie nasze sprawy. Ty umiesz uczynić możliwym to, co wydaje się być niemożliwym. Spójrz z ojcowską miłością na wszystkie potrzeby duszy i ciała. Udziel mi łaski o którą Cię z ufnością proszę. Amen.

Wystawa kobiety PRL i wcześniej w Chrzanowie