Ukryte majątki dyrektorów w krakowskim magistracie. "Duża władza i brak odpowiedniego nadzoru stanowią niezwykle niebezpieczną mieszankę"

FLESZ - Migrena to nie wyrok

Na miejskich stronach internetowych dostępne są oświadczenia majątkowe setek pracowników magistratu. Łatwo można poznać sytuację finansową szeregowych urzędników, którzy zajmują się prostymi czynnościami, jak na przykład wydawaniem dowodów osobistych. Gdy w wyszukiwarce wpisze się jednak dane chociażby dyrektor magistratu lub osób stojących na czele wielu ważnych wydziałów, wtedy lista rezultatów staje się pusta.

Przewodniczący Stowarzyszenia Ulepszamy Kraków! Krzysztof Kwarciak zwraca uwagę, że przepisy antykorupcyjne nie obowiązują sporej grupy osób, które dysponują dziesiątkami milionów złotych publicznych pieniędzy, odpowiadają za najważniejsze miejskie przetargi czy przygotowują projekty planów zagospodarowania przestrzennego. - Zasady składania oświadczeń majątkowych są zupełnie postawione na głowie, a transparentność jest bardzo wybiórcza - twierdzi Kwarciak.

Wylicza, że łącznie 56 dyrektorów, wicedyrektorów oraz pełnomocników prezydenta nie jest objętych przepisami antykorupcyjnymi. Tłumaczyć się ze swojego majątku nie mają obowiązku osoby stojące na czele wydziałów, zajmujących się takimi sferami, jak na przykład: budżet miasta, finanse, mieszkalnictwo, edukacja, planowanie przestrzenne, obsługa urzędu, przedsiębiorczość i innowacja, planowanie i monitorowanie inwestycji, obsługa informatyczna, nadzór właścicielski, ewidencja mienia oraz egzekucja administracyjna.

Zdaniem Kwarciaka bez odpowiedzi pozostaje wiele ważnych pytań. - Nie wiadomo, czy nieobjęci obowiązkiem składania oświadczeń dyrektorzy i pełnomocnicy prezydenta mają jakieś dodatkowe źródła dochodu. Tajemnicą są również majątki oraz zobowiązania lokalnych włodarzy. Gdyby jakaś osoba, pełniąca ważną funkcję, podejmowała działania, które rodziłyby konflikt interesów, to opinia publiczna nie będzie o tym wiedziała - zauważa.

A jak podkreśla Kwarciak, duża władza i brak odpowiedniego nadzoru stanowi niezwykle niebezpieczną mieszankę. - W naszej ocenie publicznie dostępne oświadczenia majątkowe stanowią warunek sprawowania właściwej kontroli nad osobami pełniącymi ważne funkcje - zauważa. Zgodnie z przepisami obligatoryjnie oświadczenia majątkowe składają osoby, upoważnione do wydawania decyzji administracyjnych. Ale jak wskazuje Kwarciak, prezydent miasta może jednak również zobligować innych urzędników do rozliczania się ze swojego majątku. W tym kontekście przywołuje artykuł 32 ustawy o pracownikach samorządowych. - Każdy urzędnik może zostać objęty obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych na podstawie decyzji przełożonego. W przypadku magistratu zwierzchnikiem wszystkich zatrudnionych jest prezydent. Dlatego ma on prerogatywy, żeby zobowiązać dyrektorów i pełnomocników do ujawnienia swojego majątku - informuje Krzysztof Kwarciak.

W związku z tym w ostatnich dniach jego Stowarzyszenie złożyło pismo do prezydenta Jacka Majchrowskiego, w którym domaga się objęcia wszystkich magistrackich dyrektorów i pełnomocników obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych. Wiele wskazuje jednak na to, że ich majątki wciąż pozostaną tajemnicą. Przedstawiciele prezydenta wskazują bowiem, że wezwanie kogoś do złożenia oświadczenia majątkowego na podstawie przepisów, na które powołuje się Kwarciak, "zgodnie z wykładnią prawa i orzecznictwem sądów nie powinny być nadużywane". - Ponadto po analizie oświadczeń przez kierownika jednostki nie mogą one być udostępniane do publicznego wglądu - zauważa Anna Latocha z biura prasowego magistratu. I dodaje, że od kilku lat pojawia się w sferze publicznej koncepcja radykalnej zmiany zasad składania oświadczeń majątkowych, ale dotychczas nie wyszła ona poza ramy projektu.

Rozmawiamy z dyrektorami kilku wydziałów Urzędu Miasta Krakowa. Część z nich ma obowiązek składania oświadczeń majątkowych, jak np. Małgorzata Mrugała, szefowa Wydziału Ochrony Środowiska. Jak twierdzi, nie ma z tym żadnego problemu, natomiast jej zdaniem oświadczenie powinno być składane do prezydenta jako pracodawcy, ale nie publikowane. - Nie jesteśmy bowiem osobami publicznymi, wybranymi przez społeczeństwo do pełnienia danej funkcji. A jak wiadomo, ludzka zazdrość nie zna granic. Natychmiast mamy do czynienia z prześwietlaniem naszych majątków przez ludzi i spotykamy się z różnymi nieprzyjemnymi komentarzami - podkreśla w rozmowie z nami Mrugała.

Oświadczenia nie musi składać z kolei Elżbieta Szczepińska, szefująca Wydziałowi Planowania Przestrzennego - sprawę komentuje krótko: - Gdyby zobowiązały mnie do tego przepisy, oczywiście nie miałabym żadnego problemu z tym, aby takie oświadczenie składać. Podobnie do sprawy odnosi się Marta Nowak, dyrektor magistratu. - W przypadku zmiany przepisów i objęcia mnie obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych, takie oświadczenia oczywiście będę składała - mówi Nowak. Przypomina, że kilkanaście lat temu, będąc dyrektorem Wydziału Spraw Administracyjnych i posiadając upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych, składała oświadczenia majątkowe.

Miejski radny Włodzimierz Pietrus z klubu PiS uważa, że kwestia, którą porusza Krzysztof Kwarciak, powinna być uregulowana ustawowo, a nie w drodze decyzji prezydenta miasta. - Zmiana przepisów, dotyczących składania oświadczeń majątkowych, wydaje się potrzebna jeśli chodzi o stanowiska, w przypadku których jest ryzyko konfliktu interesu czy nadużywania uprawnień przez zajmujące te stanowiska osoby - twierdzi radny Pietrus. Podobnego zdania jest radny Rafał Komarewicz (prezydencki klub Przyjazny Kraków). - Nie powinniśmy wychodzić przed szereg i wprowadzać w Krakowie zmian rękami prezydenta miasta, wyręczając posłów. Mamy takie przepisy, jakie mamy. Jeśli potrzeba ich zmian, to powinny dokonać się ustawowo, na poziomie całego kraju - powiedział nam Komarewicz.

Z kolei Andrzej Hawranek z klubu PO zauważa, że pracodawca nie może przymusić podwładnego do złożenia oświadczenia majątkowego, jeśli nie ma do tego uzasadnionych podstaw. - Czy przepisy trzeba zmienić tak, aby wszyscy magistraccy dyrektorzy musieli składać oświadczenia? Powiem tak: nie jestem zwolennikiem nadmiernej inwigilacji, należy ufać ludziom - komentuje w rozmowie z nami radny miejski Hawranek.