Do Muzeum Auschwitz-Birkenau trafił unikatowy zbiór zdjęć i dokumentów dotyczących ratowania Żydów przez polskich dyplomatów [ZDJĘCIA]

W zbiorze znajduje się kilkadziesiąt zdjęć Żydów, w tym znanych postaci, którym grupa kierowana przez polskiego ambasadora w Bernie Aleksandra Ładosia próbowała wystawić dokumenty latynoamerykańskie. Badania potwierdziły autentyczność zbioru.

– Jesteśmy w posiadaniu nowych zdjęć 83 osób. Niektóre z nich są sensacyjne. Wśród znajdujących się na nich osób jest m.in. Rutka Laskier, 14-letnia autorka pamiętnika z Będzina, nazywana polską Anną Frank. Jest tam też Wolf Begin, ojciec przyszłego premiera Izraela oraz liderzy Żydowskiego Związku Wojskowego i prawicowi syjoniści

– powiedział dyrektor Muzeum Auschwitz, dr Piotr M.A. Cywiński.

Unikatowy zbiór udało się pozyskać od prywatnego właściciela w Izraelu dzięki staraniom Ambasady RP w Bernie i jej konsula honorowego w Zurychu, Markusa Blechnera. 79-letni Blechner, potomek ocalałych z Zagłady, w 2018 r. odegrał także kluczową rolę przy odzyskaniu pierwszej części Archiwum Eissa zawierającej m.in. 15 paszportów Paragwaju sfałszowanych przez polskich dyplomatów dla ratowania Żydów.

– Przede wszystkim trzeba podziękować konsulowi Blechnerowi za jego zaangażowanie. Dziękuję również premierowi Piotrowi Glińskiemu za zgodę na natychmiastowe pozyskanie zbioru i polskim dyplomatom za błyskawiczną operację sprowadzenia tych bezcennych archiwaliów do kraju – podkreślił dyrektor Cywiński. Dodał on, że badania potwierdziły właśnie autentyczność dokumentów.

Archiwum Eissa to jeden z najważniejszych zbiorów archiwaliów dokumentujących działalność Grupy Ładosia. Kierowana przez ówczesnego posła (ambasadora) Rzeczypospolitej Polskiej w Szwajcarii, kilkuosobowa polsko-żydowska grupa, prowadziła operację masowej produkcji tysięcy nielegalnych paszportów Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru.

Archiwum Eissa dokumentuje pracę jednego z członków grupy, lidera ultraortodoksyjnego ugrupowania Agudath Yisrael, Chaima Eissa. Eiss dostarczał dane osobowe, na podstawie których Polacy fałszowali paszporty Paragwaju. Zmarł nagle w połowie listopada 1943 r., a jego archiwum zostało odkryte na strychu jego domu w Zurychu wiele lat później.

– Nowa część Archiwum znacząco rozszerza naszą wiedzę o zakresie działań Grupy Ładosia

– powiedział były ambasador RP w Szwajcarii, dr Jakub Kumoch, który współpracował z Blechnerem przy rozmowach o uzyskaniu obu części zbioru.

Spodziewał się, że Rutka Laskier będzie na jednym ze zdjęć, ponieważ paszporty otrzymała znaczna część jej dalszej rodziny.
- Nazwiska Wolfa Begina i Dawida Wdowińskiego oraz liderów prawicowego syjonizmu były dla mnie zaskoczeniem. Oznacza to pojawienie się nowego śladu w badaniach – dodał Kumoch, który obecnie jest ambasadorem RP w Turcji.

WIDEO: Trzy Szybkie