Jak wyglądałaby dzisiejsza gmina Zielonki, gdyby nie przyszedł rok 1918, gdyby Polska nie odzyskała niepodległości?
Podzielone byłyby wsie, pola, rodziny. - Granica zaborów dzieliła dzisiejszą gminę Zielonki na pół, bo 10 wiosek było w zaborze austriackim, a 9 w rosyjskim. Nie ma chyba w powiecie krakowskim drugiej takiej gminy, którą zaborcze mocarstwa tak mocno podzieliły - mówi Małgorzata Kmita-Fugiel, kierownik ds. promocji, informacji i współpracy.
Gdyby nie walki o wolność, dzisiejsi mieszkańcy gminy Zielonki żyliby nie tylko w innych gminach, ale w innych państwach.
Uświadomienie sobie tej sytuacji sprawiło, że w Zielonkach przez wiele miesięcy realizowany był projekt miejscowego centrum kultury „Zjednoczeni w Niepodległej”. Podczas rajdów rowerowych, gier terenowych, warsztatów młodsi i starsi mieszkańcy mogli sobie przypomnieć dawną historię i poznawać warunki życia ludzi sprzed stu lat.
- Wracając do tamtych czasów pokazywaliśmy, w jak trudnym położeniu - przed odzyskaniem niepodległości - byli mieszkańcy tutejszych terenów. Uczestnicy naszej gry terenowej „Pocztówki znad granicy” wcielali się w rolę rodzin mieszkających w austriackim zaborze. Ich zadaniem było doprowadzić do przejazdu przez granicę starszego, schorowanego członka rodziny, mieszkającego po stronie rosyjskiej. Nie było to łatwe - przyznaje Małgorzata Kmita-Fugiel.
Czasem koniecznością było wręczenie łapówki nieustępliwym pogranicznikom.
- Nasze edukacyjne gry opieraliśmy na solidnych podstawach historycznych. Wskazując rodziny, które szukały się poza granicami zaborów korzystaliśmy z monografii gminy i prawdziwych spisów ludności, prawdziwych nazwisk - dodaje.
Przekraczanie granic w gminie Zielonki było w tym roku przypominane wiele razy. Nawet rajd rowerowy nie obył się bez spotkania z pogranicznikami i koniecznością przybicia pieczątek w paszporcie. Mieszkańcy na szlakach rowerowych przekonywali się, gdzie mogłyby ich spotkać utrudnienia i gdzie przed stu laty trasy nie udałoby się przejechać.
Osoby dziś wcielone w pograniczników były życzliwe przybijały pamiątkowe pieczątki na specjalnych paszportach rajdowców z gminy Zielonki, ale i na przedramionach, numerach startowych. Niektórzy poczuli się jak przemytnicy i przekraczali granicę chyłkiem bez kontroli, korzystając z życzliwego nastawienia żołnierzy kordonu.
Jednak gry edukacyjne w Zielonkach miały pokazać także prawdziwe trudności, na jakie byli narażeni mieszkańcy tutejszych terenów w czasach zaborów. Wtedy na granicy ludzie spotykali przemytników, niektórzy żyli z tego, że przenosili jedzenie z jednego zaboru do drugiego, dzielili się i sprzedawali wszystko co udało im się pozyskać, wyhodować, zebrać z pól. Nic nie było proste.
Wyzwaniem było choćby to, że po dwóch stronach granicy obowiązywały inne systemy miar i wag. Trzeba było umieć przeliczać je, żeby na jakichkolwiek transakcjach np. z przemytnikami nie stracić zbyt wiele. W Rosji obowiązywały: pudy, funty, łuty, garnce, sztofy, natomiast w zaborze austriackim był system metryczny, kilogramy, litry, metry. Mieszkańcy na przygranicznych terenach musieli używać i jednych i drugich systemów miar i wag.
Przypominają historię zieloneccy organizatorzy zabaw, rajdów i gier edukacyjnych przypominali nie tylko o wielkich utrudnieniach życia na granicy, ale także wielkiej biedzie.
Nikomu nie mógł umknąć fakt, że oficjalne nazwy tutejszych terenów Galicja i Lodomeria były z przekąsem przekręcane na Golicję - od golizny i Głodomerię od głodu. Dziś to już tylko historia, którą opowiadają ludzie „Zjednoczeni w Niepodległej”.
KONIECZNIE SPRAWDŹ:
FLESZ: 12 listopada wolny od pracy, ale nie dla wszystkich
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
