Spis treści
Wzrasta globalna temperatura powietrza
Średnia globalna temperatura powietrza w 2022 roku wyniosła 1,15 st. Celsjusza powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej. A to sprawiło, że lodowce w Alpach i pokrywa lodowa w Grenlandii topnieją w zastraszającym tempie. We wrześniu w Grenlandii zazwyczaj padał śnieg, ale nie w tym roku. Zamiast śniegu padał tam w tym czasie deszcz.
- Dramatyczne skutki obserwuje się również w oceanach. 10 procent całkowitego wzrostu poziomu morza, który śledzimy od 30 lat dzięki pomiarom satelitarnych, miało miejsce w ciągu ostatniego 2,5 roku. Tempo wzrostu podwoiło się od 1993 roku – podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Lodowce topnieją coraz szybciej
Raport State of the Global Climate 2022 ukazał się w dniu rozpoczęcia szczytu klimatycznego COP27 w Sharm-El-Sheikh. Powstał dzięki współpracy wielu agencji ONZ, krajowych służb meteorologicznych i hydrologicznych oraz ekspertów naukowych.
Przedstawiono w nim najbardziej aktualne informacje na temat wskaźników klimatycznych i pogodowych, poziomu morza, ocieplenia i zakwaszenia oceanów, stanu lodowców i skutków społeczno-gospodarczych związanych ze współczesną zmianą klimatu.
- Obecny poziom stężenia dwutlenku węgla w atmosferze jest tak wysoki, że cele Porozumienia Paryskiego stają się trudne do osiągnięcia. Dla wielu lodowców jest już za późno, a topnienie pokrywy lodowej będzie trwało setki, jeśli nie tysiące lat, powodując różnorodne, najczęściej negatywne, konsekwencje dla ludzi i środowiska – powiedział podczas COP27 prof. Petteri Taalas, sekretarz generalny WMO.
Dodał on również, że podnoszenie się poziomu morza, mimo że mierzone w milimetrach rocznie, stanowi długoterminowe zagrożenie dla mieszkańców wybrzeży i krajów nizinnych. - Coraz bardziej ekstremalne warunki pogodowe sprawiają, że jednym z najpilniejszych zadań staje się zapewnienie wszystkim ludziom na Ziemi dostępu do ratujących życie systemów wczesnego ostrzegania – wyjaśnił.
Takie są skutki ocieplenia klimatu
- Gazy cieplarniane - koncentracje dwutlenku węgla, metanu i podtlenku azotu osiągnęły w 2021 roku rekordowe poziomy; roczny przyrost ilości metanu był najwyższy w historii. Niestety dane z kluczowych stacji monitorujących pokazują, że w 2022 roku poziomy wszystkich trzech gazów nadal rosną.
- Temperatura - szacuje się, że średnia globalna temperatura w 2022 roku wyniesie ok. 1,15°C powyżej średniej z lat 1850-1900. Mimo „ochładzającego” wpływu La Niña, utrzymującego się od września 2020 roku, lata 2015-2022 będą prawdopodobnie najcieplejszym 8-letnim okresem w historii pomiarów.
- Oceany - światowy ocean magazynuje około 90 proc. ciepła nieopuszczającego system klimatyczny w związku z emitowanymi przez człowieka gazami cieplarnianymi. Powierzchniowa warstwa wód ogrzała się w 2021 roku do rekordowych wartości, a w tym roku 55 proc. powierzchni oceanu doświadczyło co najmniej jednej „morskiej fali upałów” (zaledwie 22 proc. dotknęły „morskie fale zimna”).
- Lód morski - zasięg arktycznego lodu morskiego był przez większą część 2022 roku poniżej średniej z 1981-2010. Zmniejszała się również pokrywa lodowa na Oceanie Południowym – w lutym spadła do poziomu 1,92 mln km2, co jest najniższą wartością w historii pomiarów.
- Lodowce i lądolody - w Alpach odnotowano w 2022 roku rekordowe wartości topnienia lodowców, średnio na poziomie 3-4 metrów grubości. Według wstępnych pomiarów w latach 2021-2022 utracono 6 proc. objętości lodu na lodowcach szwajcarskich; po raz pierwszy w historii nawet w najwyższych partiach śnieg nie przetrwał sezonu letniego, a zatem nie doszło do nagromadzenia świeżego lodu. W ciągu ostatnich dwóch dekad ilość lodu na lodowcach w Szwajcarii zmniejszyła się o ponad jedną trzecią.
- Ekstremalna pogoda - od 18,4 do 19,3 milionów mieszkańców Afryki Wschodniej stoi w obliczu poważnego kryzysu żywnościowego. To efekt czwartej z rzędu pory deszczowej z opadami poniżej średniej. Agencje humanitarne ostrzegają, że kolejny sezon z niedoborem deszczów prawdopodobnie spowoduje utratę plonów i dalsze pogarszanie się bezpieczeństwa żywnościowego w Kenii, Somalii i Etiopii.
Źródło: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
