Jak mądrze gospodarować surowcami i energią? Badacze z PAN poszukają odpowiedzi

Centrum powstało przy ul. Wybickiego. W ramach trwającej dwa lata inwestycji wzniesiony został budynek laboratoryjno-biurowy, a w nim swoje miejsce znalazły nowoczesne laboratoria: Laboratorium Kompleksowych Badań Odpadów i Biomasy oraz Laboratorium Modelowania Inżynierskiego. Ponadto rozbudowano m.in. Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej. W zakres projektu wchodziła również rozbudowa i modernizacja Laboratorium Geotermalnego IGSMiE PAN w Bańskiej Niżnej na Podhalu.

– Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią to inwestycja mająca służyć poszerzeniu horyzontów badawczych naszego instytutu oraz jego oferty dla biznesu – podkreśla prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, dyrektor IGSMiE PAN w Krakowie. I precyzuje: – Do tej pory koncentrowaliśmy się głównie na tradycyjnych źródłach energii i surowców (węgiel, rudy miedzi, surowce skalne itd.). Teraz nadchodzi era odnawialnych źródeł energii oraz era gospodarki cyrkularnej, czyli o obiegu zamkniętym. Rozwój w tych obszarach to dla naszego instytutu ogromna szansa.

W działalności nowego Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią pomogą wyspecjalizowane zespoły badawcze, wykorzystujące specjalistyczne oprogramowanie i nowoczesne urządzenia laboratoryjne. Placówka zajmować się będzie m.in. badaniami nad wykorzystaniem energii i wód geotermalnych oraz badaniami w zakresie gospodarczego lub surowcowego wykorzystania odpadów przemysłowych i biomasy.

To nie wszystko. Rozbudowa wyposażenia Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej pozwoli na poszerzenie spektrum badań geoinżynierskich (głównie metodami sejsmicznymi i georadarowymi). Natomiast dzięki utworzeniu Laboratorium Modelowania Inżynierskiego badacze będą mogli zająć się takimi zagadnieniami jak m.in. modelowanie procesów geologicznych i górniczych czy modelowanie procesów geotermalnych.

Centrum przy ul. Wybickiego będzie prowadzić badania stricte naukowe, realizować projekty badawcze i badawczo-rozwojowe, a także zajmie się badaniami na potrzeby otoczenia gospodarczego, w tym spółek górniczych i energetycznych.

Jak podkreśla prof. Krzysztof Galos, wyniki tych badań mogą być wykorzystywane w wielu dziedzinach, np. w górnictwie bądź do monitorowania osuwisk i zapadlisk. Bardzo przydatne będą również w przemyśle. Jako przykład można tu podać choćby współpracę z zakładami geotermalnymi – rozwijanie ich rozwiązań technologicznych, instalacji. Kolejny przykład to wyznaczanie nowych kierunków wykorzystania odpadów przemysłowych wspólnie z firmami działającymi w tej branży.

– Działalność Centrum to z pewnością droga do jeszcze szerszej obecności naszego instytutu w obszarach związanych z transformacją energetyczną, czystym środowiskiem i gospodarką o obiegu zamkniętym – podsumowuje dyrektor IGSMiE PAN w Krakowie.

Budowa Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią była współfinansowana ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020. Partnerami w projekcie są Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” SA, Geotermia Mazowiecka SA oraz EGM SA.

Podczas uroczystości otwarcia nowego Centrum przy ul. Wybickiego została również odsłonięta pamiątkowa tablica poświęcona prof. Romanowi Neyowi. To dzięki jego staraniom 37 lat temu powołano w Krakowie Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Profesor Ney został wtedy pierwszym dyrektorem tej placówki i kierował nią przez wiele lat.

Zmarły w 2020 roku prof. Roman Ney był wybitnym geologiem naftowym, twórcą naukowych podstaw gospodarki surowcami mineralnymi i współinicjatorem powstania Polskiej Szkoły Geotermalnej. Członek PAN i Polskiej Akademii Umiejętności, był również rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej (w latach 1972–1974 i 1979–1981).