Fundament uczenia się, czyli planowanie nauki
Fundamentem udanego procesu uczenia się jest planowanie. Planowanie to nie tylko ustalenie harmonogramu nauki, ale również podzielenie materiału na mniejsze części i regularne powtarzanie ich. Uczniowie potrzebują wsparcia w tym zadaniu, ponieważ planowanie nie jest procesem łatwym ani intuicyjnym. Dlatego tak często do sprawdzianów czy egzaminów przygotowują się w ostatniej chwili. Ten syndrom „ostatniej chwili” ma efekt fizjologicznego rozwoju mózgu. Bowiem obszar odpowiedzialny za tę umiejętność rozwija się do 20 roku życia. To dlatego studenci z większą łatwością niż uczniowie szkoły podstawowej uczą się samodzielnie. Początki planowania muszę odbywać pod czujnym okiem nauczyciela i to on pokazuje, jak to robić oraz wspiera w realizacji tego planu.
Przywoływanie to klucz do trwałego uczenia się
W kontekście przygotowań do egzaminu istotnym elementem jest praktyka przywoływania informacji. To proces, który dotyczy wszystkich uczniów w klasie. Polega na regularnym wydobywaniu wcześniej przyswojonych treści z własnej pamięci. Co pozwala uczniowie określić, co już umie, a co wymaga dodatkowej pracy. Nauczyciel może zacząć każdą lekcję od prostego pytania: „O czym rozmawialiśmy na ostatniej lekcji” i zaprosić wszystkich uczniów do zastanowienia się, a następnie do zapisania kilku zdań w zeszycie lub na kartce. Potem poprosić, by kilkoro uczniów podzieliło się tym, co zapisało. Na taką aktywność wystarczy kilka minut.
Skuteczne przygotowanie to połączenie przywoływania, rozłożenia nauki w czasie i ćwiczeń przemieszanych.
Skuteczne przygotowanie do egzaminu opiera się na połączeniu trzech kluczowych praktyk: przywoływania, rozłożonej nauki w czasie i ćwiczeń przemieszanych. Przywoływanie pozwala rozpoznać uczniom, co wiedzą a czego jeszcze nie. Rozłożenie w czasie pozwala na to, by przypominać sobie małe porcje wiedzy bez zbędnego obciążenia czasowego. Ćwiczenia przemieszane natomiast angażują umiejętności z różnych tematów, co sprzyja zrozumieniu materiału w szerszym kontekście.
Nauczyciel odgrywa kluczową rolę w procesie przygotowań do egzaminu. To on zaprasza uczniów do praktykowania przywoływania i modeluje tę aktywność w klasie. Dzięki jego wsparciu uczniowie uczą się skutecznie planować naukę i korzystać z różnych strategii uczenia się. To z kolei pozwala uczniom zdobyć pewność siebie i osiągnąć sukces w nauce. Takie umiejętności procentują w przyszłości. Młodzi ludzie stają się bardziej samodzielni w nauce, co wyposaża ich w jedną z kluczowych kompetencji przyszłości - umiejętność uczenia się, oduczania i uczenia się na nowo.
Rodzice i nauczyciele mogą zapoznać się również z treściami poświęconymi przyswajaniu wiedzy w bibliotece Centrum Edukacji Obywatelskiej:
A samych nauczycieli zapraszamy na warsztaty. Powiedzcie o nich w swoich szkołach.
