Liga Antysmogowa Metropolii Krakowskiej: Liszki nadal liderem, ostry bój Niepołomic z Zielonkami, spory awans Wieliczki. Przyspieszamy!

FLESZ - Rynek pracy odporny na pandemię

Na początku roku mieszkańcy 14 gmin obwarzanka mieli do wymiany 23 tysiące kopciuchów zatruwających życie im, sąsiadom i całej okolicy, z Krakowem włącznie. Czas na tę wymianę mija z końcem 2022 roku, zostało zatem zaledwie 472 dni – co łatwo sprawdzić na stronie licznikkopciuchow.pl, prowadzonej przez Polski Alarm Smogowy, współtworzący wraz z nami Małopolską Ligę Antysmogową (obejmującą wszystkie 182 gminy w naszym regionie) oraz Ligę Antysmogową Metropolii Krakowskiej (tu w tempie wymiany konkurują ze sobą mieszkańcy 14 gmin obwarzanka). Partnerami naszej akcji są: Województwo Małopolskie i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Tym, którzy nie zdążą wymienić kopciuchów na nowe źródła energii, grożą wysokie kary. Narażanie się na nie jest tym większym absurdem, że każdy mieszkaniec Małopolski może dziś sięgnąć po dotacje z rządowego programu Czyste Powietrze i nie tylko wymienić piec, ale i docieplić dom, a tym samym zasadniczo obniżyć koszty energii przy niepomiernie wyższym komforcie życia. W każdej gminie obwarzanka pomagają w tym znakomici ekodoradcy (sylwetki niektórych przedstawiliśmy w poprzednich notowaniach Ligi). Grzech nie skorzystać z ich wsparcia w wyborze nowego źródła ciepła, kompleksowej termomodernizacji domu oraz wypełnianiu wniosków i rozliczaniu dotacji.

Kilka miesięcy temu, na starcie Ligi Antysmogowej, wzięliśmy pod uwagę to, ile starych kotłów muszą jeszcze wymienić mieszkańcy poszczególnych gmin oraz ile udało się im wymienić w 2020 roku. Aktualne notowanie odzwierciedla osiągnięcia w pierwszym półroczu 2021 roku, przy czym uwzględniliśmy nie tylko to, z ilu lokali i domów zniknęły kopciuchy, ale też liczbę wniosków złożonych przez obywateli do programu Czyste Powietrze. Oparliśmy się tu na danych przekazanych przez gminy i zweryfikowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.

Z analizy tych statystyk wynika, że największe postępy w pierwszym półroczu poczynili liderujący także poprzedniemu zestawieniu Ligi mieszkańcy gminy Liszki: wymienili kopciuchy w 187 domostwach. Z Liszek wpłynęło w tym samym okresie 56 wniosków do programu Czyste Powietrze. Warto wspomnieć, że w całym 2020 roku wymieniono w tej gminie 238 przestarzałych źródeł ciepła, widać więc przyspieszenie – a jest ono niezbędne, bo zostało tu wciąż do wymiany ponad 700 kotłów, które po 2022 roku staną się nielegalne.

Od 3 do 26 procent wymienionych (już lub wkrótce) kopciuchów

Mieszkańcy Liszek są w relatywnie dobrej sytuacji: wymienili lub wkrótce wymienią ponad jedną piątą wszystkich kopciuchów, jakie mieli zlikwidować w latach 2021-22. U wicelidera, czyli w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce, ten odsetek jest niższy (17,24), podobnie w Zielonkach (16,62), Niepołomicach (15,32), Skawinie (12,12) oraz Wielkiej Wsi (12,12). Najwięcej do nadrobienia mają jednak zamykający zestawienie mieszkańcy gminy Biskupice: z danych UMWM wynika, że w pierwszym półroczu zlikwidowali stare kotły w jedynie 12 gospodarstwach i złożyli 30 wniosków do programu Czyste Powietrze. A do wymiany było tu na początku tego roku… 1318 kopciuchów! Postęp okazał się zatem nikły i w obecnym tempie likwidacja starych kotłów potrwa w Biskupicach 16 lat. A zostało niespełna 16 miesięcy…

Zamykający poprzednią edycję mieszkańcy gminy Mogilany (na koniec 2020 r. mieli wymienione 2,85 proc. kopciuchów) w pierwszym półroczu nie zlikwidowali wprawdzie ANI JEDNEGO starego kotła, ale złożyli 82 wnioski do programu Czyste Powietrze, co dało im awans na 10. miejsce, czyli czoło grupy spadkowej. Jeszcze lepiej radzili sobie mieszkańcy gminy Michałowice (71 zlikwidowanych kopciuchów i 82 wnioski), na największą (choć ostrożną) pochwałę zasłużyli jednak mieszkańcy gminy Wieliczka: wymienili 132 kopciuchy, składając rekordowe w obwarzanku 245 wniosków do Czystego Powietrza; wyprzedzili tu Skawinę (111 wymienionych kopciuchów i 205 wniosków). Trzeba jednak pamiętać, że w Wieliczce do wymiany w latach 2021-22 było 3870 kopciuchów, a w Skawinie 2500.

Wysokie miejsce w lidze to czyste powietrze, lepsze zdrowie i niskie rachunki za energię

Smuci słaby wynik ambitnego Zabierzowa, który ma do wymiany 2,6 tys. kotłów, a w I półroczu wymienił tylko 36; mieszkańcy złożyli tu 100 wniosków do Czystego Powietrza. Trzeba radykalnie przyspieszyć – i dotyczy to wszystkich gmin obwarzanka. W Biskupicach, Zabierzowie, Mogilanach oraz Kocmyrzowie-Luborzycy i Świątnikach Górnych to przyspieszenie musi wyglądać niczym wejście w prędkość nadświetlną w „Gwiezdnych Wojnach”.

I chodzi nie tylko o miejsce w naszej Lidze, ani nawet o słone kary (do 5 tys. zł), jakie od 1 stycznia 2023 grozić będą wszystkim użytkownikom nielegalnych kotłów. Energia w najbliższym czasie będzie drożeć, a w największym stopniu dotknie to osób korzystających z węgla – już dziś każda tona tego surowca obciążona jest potężnymi opłatami za emisję; w ciągu roku te opłaty mogą sięgnąć 500 zł. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest więc gruntowna termomodernizacja domu i montaż nowego źródła. Zwłaszcza że są na to olbrzymie publiczne dotacje, które łatwo uzyskać z pomocą ekodoradców.

Partnerzy Ligi Antysmogowej