Małopolska. Muzealnicy na tropie szwoleżerów. Poznali więcej szczegółów, ale wciąż próbują zidentyfikować trzech ze zdjęcia

Kliknij w przycisk „zobacz galerię” i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE.

Oświęcimscy muzealnicy tropią dzieje szwoleżerów ze zdjęcia z lat 20. ubiegłego wieku

- Nasze prośby o pomoc w identyfikacji szwoleżerów spotkały się z dużym odzewem

– mówi Piotr Tarczyński, specjalista ds. promocji w Muzeum Pamięci Ziemi Oświęcimskiej. - Podjęte działania pozwoliły na właściwą identyfikację jedynego z czterech żołnierzach uwiecznionych na zdjęciu w latach 20. minionego wieku, znanego szwoleżera z fotografii, czyli Józefa Domasika z Osieka koło Oświęcimia – dodaje.

Wśród wartościowych fotografii przekazanych w tym roku Muzeum Pamięci przez Marię Jurczyk z Osieka, znalazło się zdjęcie jej ojca – Józefa Domasika z kolegami.

Józef Domasik, na fotografii widoczny trzeci od lewej, urodził się w 1902 roku w Osieku. Wstąpił do wojska, gdy miał 19 lat. Był żołnierzem 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, który, m.in. stacjonował w Białej. W wojsku skończył kurs i został technikiem weterynaryjnym. Wcześniej uczył się także zawodu kołodzieja. W 1922 roku ożenił się. Z żoną Teklą miał czworo dzieci: Stanisława, Helenę, Mariana i Marię. Zmarł 5 września 1957 roku. Spoczywa na cmentarzu w Osieku.

- Według ofiarodawczyni, Marii Jurczyk, zdjęcie datowane między 1923-25 r. zostało zrobione w Grudziądzu. Przedstawia czterech żołnierzy 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, w tym jej ojca Józefa

– wyjaśnia Piotr Tarczyński.
W trakcie prac ewidencyjnych obiektu prowadzonych przez asystenta muzealnego Piotra Hertiga, wątpliwość wzbudziła miejscowość – Grudziądz. Postanowił spróbować zweryfikować miejsce wykonania zdjęcia kierując się miejscem stacjonowania pułku.

Z odpowiedzi od dr. Marcina Ochmana, kustosza z Działu Wojskowości Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie wynika, że 2. Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich po powrocie z wojny polsko-bolszewickiej został w 1921 roku rozlokowany w trzech miastach. W Bielsku znalazło się dowództwo pułku, 1 szwadron i kompania ciężkich karabinów maszynowych. Do Pszczyny trafił 2 szwadron, do Bochni 3 i 4 szwadron. W 1926 roku pułk przebazowano do Starogardu.

Jeszcze więcej szczegółowych informacji podał Stanisław Michalski z Muzeum 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim. Otóż po zakończeniu służby granicznej w maju 1921 roku pułk większością sił przeszedł do Bielska. Zajął tam koszary kawaleryjskie przy ul. Bardowskiego 2, mieszczące prawie 500 ludzi i ponad 500 koni.

- Podkreślić należy, że koszary znajdowały się w Bielsku, a nie w Białej, bo w tym rejonie granica miast nie biegła środkiem nurtu rzeki

– zaznacza Stanisław Michalski.

Kim są koledzy Józefa Domasika uwiecznieni na wspólnym zdjęciu?

- Wiemy, że Józef Domasik przynajmniej część służby wojskowej odbył właśnie w Bielsku

- mówi Dorota Mleczko, dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. - Bardzo prawdopodobne jest zatem, że w studiu fotograficznym w tym mieście postanowił się uwiecznić z kolegami. Nie świadczy to jednak o tym, że fotografia tam właśnie została wykonana – dodaje.

Muzealnicy wciąż nie wiedzą, kim są trzej pozostali żołnierze ze zdjęcia, nie wiedzą też, gdzie i kiedy fotografia została zrobiona.

- Może ktoś z Państwa rozpozna któregoś z pozostałych mężczyzn? Wtedy odpowiedzi na inne pytania powinny być łatwiejsze i, być może, pozwolą na uzupełnienie wiedzy o losach mężczyzn uwiecznionych na fotografii – dodaje dyrektor Dorota Mleczko.

Kontakt z Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej: +48 33/447 40 84, e-mail: [email protected]

Misja Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej

Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej (w organizacji) to samorządowa instytucja kultury, której organizatorem jest powiat oświęcimski, a organem współprowadzącym Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rozpoczęło działalność w czerwcu 2018 roku. Na razie mieści się pod adresem Oświęcim, ul. Wyspiańskiego 10 (w budynku starostwa powiatowego).

Misją muzeum jest prowadzenie działań mających na celu upamiętnienie mieszkańców ziemi oświęcimskiej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny światowej i pomocy, jaką niejednokrotnie z narażeniem życia nieśli oni więźniom KL Auschwitz.
Muzeum powstanie w zabytkowym budynku, tzw. Lagerhausie, zlokalizowanym ok. 200 metrów od byłego, niemieckiego obozu Auschwitz. Obecnie trwają prace modernizacyjne związane z dostosowaniem budynku do potrzeb MPMZO oraz prace projektowe dotyczące ekspozycji stałej.

Głównym celem muzeum jest stworzenie nowoczesnego centrum gromadzenia i opracowywania materiałów dokumentujących ludzkie losy w kontekście historycznym.

FLESZ - Coraz więcej zielonej energii