Mammografia i cytologia dla większej liczby kobiet. Poradnik małopolskiego NFZ

- Poszerzenie grupy kobiet uprawnionych do bezpłatnych badań w ramach programów profilaktycznych to kolejna szansa dla nas, kobiet, by aktywnie zatroszczyć się o swoje zdrowie – mówi Elżbieta Fryźlewicz-Chrapisińska, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie. – Zachęcam wszystkie Małopolanki, które są już w odpowiednim wieku, by regularnie zgłaszały się na cytologię i mammografię. Z badań skorzystacie bezpłatnie, bez skierowania, bez kolejki – dodaje.

Rak piersi niezmiennie pozostaje najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród Polek, a ryzyko jego rozwoju rośnie z wiekiem. W 2020 r. taką diagnozę usłyszało blisko 18 tys. Polek, zmarło blisko 7 tys.

Możliwość wczesnego wykrycia niepokojących zmian daje mammografia. Panie, które ze względu na wiek są szczególnie narażone na ten rodzaj raka, mogą ją wykonać bezpłatnie i bez skierowania w programie profilaktyki. Od listopada został on poszerzony i objął wszystkie kobiety w wieku 45-74 lata, które nie miały wykonywanej tego rodzaju diagnostyki w ciągu ostatnich 24 miesięcy albo ze względu na obciążenie czynnikami ryzyka otrzymały pisemne wskazanie, by badać się częściej – po upływie roku. Do tej pory przesiewowa mammografia była dostępna dla pań w wieku 50-69 lat.

Profilaktyczna diagnostyka obrazowa piersi jest wykonywana w pracowniach stacjonarnych w różnych częściach regionu oraz na pokładzie mammobusów. Specjalne mobilne gabinety docierają przede wszystkim do mniejszych miejscowości i wsi. Dzięki temu panie mogą zbadać się blisko domu, bez konieczności dalekich podróży. W listopadzie mammobusy wyjadą na drogi Małopolski 93 razy i dotrą do 21 różnych powiatów. Zaparkują m.in. w Brzeszczach, Spytkowicach, Dziaduszycach i Kłaju. Szczegółowy harmonogram ich postojów jest dostępny na stronie małopolskiego NFZ www.nfz-krakow.pl w zakładce „Profilaktyka z NFZ”.

Od początku listopada dłuższa jest także lista kobiet, które mogą korzystać z programu profilaktyki raka szyjki macicy. Dotychczas był on skierowany do pań w wieku 25-59 lat. Teraz z przesiewowych badań cytologicznych raz na trzy lata, bezpłatnie i bez skierowania, można korzystać do 64. roku życia. Badania są wykonywane we wszystkich gabinetach ginekologicznych, które mają umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W całej Małopolsce jest ich ponad 200.

Z Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w 2020 r. z powodu raka szyjki macicy zmarło ponad 1,5 tys. Polek. Wielu z nim możliwość skutecznego leczenia odebrało zbyt późne rozpoczęcie terapii.

– Rak szyjki macicy jest chorobą, którą możemy wykryć z łatwością we wczesnej fazie rozwoju dzięki programom profilaktycznym. One ratują życie – zaznacza prof. dr hab. med. Mariusz Bidziński, konsultant krajowy w dziedzinie ginekologii onkologicznej.

Szacuje się, że nowotwór szyjki macicy na początkowym etapie rozwoju jest wyleczalny w 99 proc. przypadków.

Cytologia pomaga wykryć zmiany w szyjce macicy i jak najszybciej podjąć leczenie. Skuteczną bronią przed chorobą są szczepienia przeciwko wirusowi HPV, który odpowiada za niemal wszystkie przypadki raka szyjki macicy. W Polsce z bezpłatnych szczepień przeciw HPV mogą w tym roku skorzystać dziewczyny i chłopcy w wieku 12–13 lat.