Matura 2025. Czy są pewniaki na egzaminie z polskiego? Wskazówki od polonistów: lektury, notatka syntetyzująca i uważne czytanie poleceń

- Jeśli chodzi o radzenie sobie ze stresem, to każdy zdający jest inny i ma pewnie już wcześniej wypraktykowane metody. Ale na pewno trzeba się skupić na tym, żeby zachować pewien dystans. Bo jednak matura to nie wszystko, to nie całe życie - przekonuje Czesław Wróbel, dyrektorVI Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie, w którym w tym roku maturę będzie zdawać ok. 240 osób. - Czasem się zdarza, że jak ktoś bardzo chce, to właśnie mu się nie udaje. I zastanawia się: dlaczego, przecież tyle się uczyłem, tak bardzo się starałem, a nie poszło mi. No może właśnie dlatego, że zdający w ten sposób przedobrzył. Dlatego warto też te ostatnie chwile poświęcić na odpoczynek, żeby umysł nie był przeciążony.

Dyrektor VI LO radzi też, by w tych ostatnich dniach przed egzaminami kłaść się wcześniej spać i nie zakuwać po nocach. I podkreśla: jeżeli uczniowie uczyli się przez 12 lat, to nie ma takiej możliwości, żeby nie zdali matury.

- Oczywiście maturzyści walczą o każdy procent, który potem jest ważny w rekrutacji na studia. Ale jednak ci, którzy przychodzą wypoczęci na egzamin, zdają go lepiej - zapewnia dyr. Wróbel.

O porady dla maturzystów zapytaliśmy również w I LO, czyli w krakowskim "Nowodworku". Tu maturę będzie zdawać ok. 200 absolwentów. Dyrektor tej szkoły ma dla zdających ważne praktyczne wskazówki. Po pierwsze z naciskiem tłumaczy, że nie można na egzamin wychodzić bez zjedzenia śniadania.

- Jasne, że niektórzy tego dnia czują się niekomfortowo, ściska ich w żołądku. Ale trzeba zjeść lekkie śniadanie, bo człowiek od razu inaczej wtedy patrzy na świat - mówi dyrektor I LO Jacek Kaczor. - Należy też pamiętać, że Kraków ma swoje kłopoty komunikacyjne i że w dniach matur kilka tysięcy ludzi będzie chciało dokładnie na tę samą godzinę przyjechać do swoich szkół, więc można się spodziewać korków. Dlatego trzeba założyć większy margines czasu - instruuje dalej dyrektor.

Jacek Kaczor zwraca również uwagę na niezbędny wypoczynek i relaks.

- Najważniejsze, żeby przed egzaminem się wyspać, bo to zawsze przekłada się na kilka procent więcej, jeśli zdający jest wyspany. A w noc poprzedzającą egzamin nie powinno się już uczyć. Wieczorem lepiej puścić sobie dobry film, który pozwoli się odprężyć - zaleca młodym ludziom.

Polonistka z I LO, dr Barbara Weżgowiec, zwraca uwagę, że nie należy w ostatnich dniach przed maturą myśleć: "nic nie wiem", tylko założyć, że idzie się na egzamin dzielić swoją wiedzą.

- A jednocześnie, mając świadomość, że można coś jeszcze poćwiczyć, warto sobie jednak sięgnąć do notatek. Jeśli chodzi o język polski, to można też posłuchać podkastów, a one nie wymagają od nas siedzenia cały czas w jednym miejscu, tylko można to robić i na spacerze, i jadąc gdzieś, w wolniejszej chwili. To mogą być np. podkasty związane z motywami, które mogą się przydać na maturze - czy to pisemnej, czy ustnej. Bywają też np. podkasty z zadaniami związanymi z pytaniami jawnymi do matury - podpowiada Barbara Weżgowiec.

Nauczycielka polskiego z I LO uważa ponadto, że na pewno trzeba sobie jeszcze przypomnieć najważniejsze lektury - o czym jest dana lektura, kto jest jej autorem, jaka to forma tekstowa (czy np. dramat, czy powieść).

Wnioski z próbnej matury: prawie połowa maturzystów z techników nie zdałaby polskiego

- Po to, żeby później, na egzaminie móc pokazać tę swoją wiedzę, móc wykorzystać jak najwięcej rozmaitych słów w swoim wypracowaniu czy swojej wypowiedzi - tłumaczy polonistka. Zaznacza jednocześnie: - Jest teraz jeszcze możliwość, żeby poćwiczyć i się przygotować, ale oczywiście nie w wielkim szale i amoku. Trzeba też dać odpocząć naszemu mózgowi, trochę się od tej matury oderwać, żeby się w głowie poukładało. Zalecam, żeby z tej majówki teraz skorzystać, żeby właśnie odpocząć, naładować się pozytywną energią.

Jeśli ktoś lubi taką formułę, może przed maturą sięgnąć po ekranizacje lektur i połączyć powtórkę z czasem spędzonym w gronie rodzinnym czy z przyjaciółmi. Można obejrzeć "Pana Tadeusza" w reżyserii Wajdy, "Lalkę", niedawną ekranizację "Chłopów".

- Jeśli myślę o jakichś pewniakach na maturze pisemnej, to jest to notatka syntetyzująca. Tu, będąc maturzystą, przypomniałabym sobie i przećwiczyła formułę. Żeby pamiętać, że taka notatka musi mieć jakiś rodzaj wprowadzenia, że dostajemy narzucony temat i musimy odwołać się do dwóch różnych tekstów dwóch różnych autorów oraz że powinna ona mieć pomiędzy 60 a 90 słów - wymienia Barbara Weżgowiec.

Co do pewniaków lekturowych czy tematycznych, nauczycielka mówi: takich nie ma. Ale dodaje, że rzeczywiście są takie lektury jak np. "Lalka" - wspaniała książka, która zawiera w sobie wiele wątków, wiele motywów, tematów i do różnych tekstów i kontekstów można jej użyć na maturze.

- Taką dobrą lekturą jest też "Przedwiośnie", można sobie do niego sięgnąć. Nieśmiertelny jest jednak romantyzm, więc chociażby do Mickiewicza jeszcze bym przed egzaminem zerknęła, żeby czegoś nie pomylić. Myślę tu zwłaszcza o "Dziadów części III", bo nie jest to najłatwiejsza lektura, zwłaszcza współcześnie. Więc na pewno na egzamin odświeżyłabym sobie takie podstawowe lektury albo jeśli czułabym, że coś może być moim słabszym punktem, zdecydowanie jeszcze bym po to sięgnęła - kwituje polonistka.

Nauczycielka przestrzega, żeby już na pewno "wrzucić na luz" w niedzielne popołudnie przed maturą. Można napisać sobie wtedy dużymi literami na kartkach: "Idę dzielić się wiedzą", "Idę, bo wiem". Oraz przygotować coś czarnego do pisania - bo, przypomnijmy, maturę pisze się czarnym długopisem lub piórem z czarnym atramentem.

Barbara Weżgowiec zwraca jeszcze uwagę na istotną rzecz, o której powinno się pamiętać już na samej maturze.

- Taka ważna wskazówka: żeby czytać polecenia uważnie od początku do końca. Bo czasami błąd bierze się z tego, że nie zauważyliśmy, że w środku było "nie", pominęliśmy to słowo i wtedy odpowiedź jest odwrotna. W poleceniu może być napisane "odwołaj się do obydwu tekstów" i wtedy ważne jest, żeby nasza odpowiedź zawierała odniesienie do jednego i do drugiego elementu w takim zadaniu. Czyli: pamiętajmy, żeby czytać polecenia ze zrozumieniem i udzielać takiej odpowiedzi i tylu informacji, o ile jesteśmy proszeni - podsumowuje polonistka.

Nauczycielka z "Nowodworka" daje też wskazówkę odnośnie wypracowania na egzaminie z polskiego. Swoim uczniom zawsze zaleca, żeby tak pisali tę maturę (trwającą cztery godziny), by dać sobie czas na to, aby przed oddaniem arkusza egzaminacyjnego komisji, zamknąć go na chwilę, porozglądać się po sali, oderwać się od swojej pracy - po czym jeszcze raz przeczytać napisany tekst. Jeśli wtedy zdający jeszcze wyłapie, że coś się nie zgadza, ma prawo to poprawić, w sposób czytelny.

- Pisać, wypełniać ten formularz po kolei, czyli najpierw część Język polski w użyciu, potem test historyczno-literacki. Super, jeśli nam to zajmie maksymalnie do dwóch godzin. A potem na spokojnie zająć się wypracowaniem i na koniec dać sobie czas na to, żeby je przeczytać i ewentualnie poprawić. Absolutnie nie zaczynać egzaminu od pisania wypracowania - przestrzega polonistka.

Harmonogram matur 2025. Kiedy odbędą się egzaminy?