W tym roku na przedświąteczne zakupy wydamy więcej. Polacy liczą na okazje podczas Black Friday oraz Cyber Monday. „To rekord"

Na początku listopada br. Fonia postanowiła się przyjrzeć sytuacji ekonomicznej Polaków. Okazało się, że 94 proc. Polaków dostrzega wzrost kosztów życia na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy a ponad połowa (51 proc.) przyznaje, że jest to wzrost znaczący. 53 proc. badanych zwraca większą uwagę na ceny produktów i usług. Co ciekawe, dotyczy to także tych osób, które na sytuację materialną nie powinny narzekać i która nie powinna skłaniać do zaciskania finansowego pasa. Nic dziwnego, że 62 proc. konsumentów szuka promocji a 46 proc. kupuje produkty w tańszych miejscach.

– Wysoka zmienność cen do niedawna wyznaczała atmosferę na rynku i mocno ograniczała konsumpcję gospodarstw domowych. Dodatkowo wzrost cen, który następował szybciej niż wzrost nominalnych wynagrodzeń powodował spadek płac realnych i tym samym siły nabywczej gospodarstw domowych – komentuje Eliza Przeździecka, Deloitte.

Jednocześnie zwraca uwagę na najnowsze dane o wynagrodzeniach, które wskazują, że płace realne w Polsce zaczynają rosnąć. Choć na rynku przeważają pesymiści, bo publikowany przez GUS bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej pozostaje ujemny, to jednak od marca br. obserwujemy poprawę nastrojów konsumenckich. – Wysoce prawdopodobne jest więc, że nadchodzący sezon świąteczny w Polsce będzie pod znakiem optymizmu i poprawy sytuacji w gospodarce – zauważa.

Co ciekawe, pomimo starań sprzedawców, wczesne zakupy świąteczne, przypadające na koniec października i początek listopada, nie zyskują drastycznie na popularności. Jak wynika z raportu 2023 Deloitte holiday retail survey, przygotowanego przez Deloitte, najwięcej pieniędzy konsumenci z USA wydadzą pod koniec listopada i na początku grudnia (51 proc. wydatków). Co więcej, okres, w którym przeciętny klient planuje robić zakupy skrócił się z ponad 7 tygodni w 2019 r. do niecałych sześciu tygodni w roku obecnym.

W tym roku, po raz pierwszy klientom w ocenie rzeczywistej atrakcyjności przecen pomaga unijna dyrektywa Omnibus. Najbardziej widocznym efektem wdrożenia tej dyrektywy jest trzecia cena przy produktach objętych obniżką. Obok ceny obecnej i z dnia przed wprowadzeniem promocji sprzedawca ma obowiązek zaprezentować również najniższą cenę tego produktu z okresu 30 dni przed wprowadzeniem promocji.

I właśnie wymóg podawania tej ostatniej ceny wprowadzony został przez dyrektywę Omnibus. Jednocześnie, jeśli sklep informuje o przecenie procentowej (np. -15 proc.), to wyliczać ją musi od ceny najniższej z ostatnich 30 dni, a nie tej, jaka była dzień przed promocją.

Dzięki temu, klienci chronieni są przed pojawiającymi się w poprzednich latach sytuacjami, gdy na kilka dni przed Czarnym Piątkiem sklepy sztucznie podnosiły ceny, żeby na dzień wyprzedaży móc pisać, że cena został zmniejszona. Jednak należy pamiętać, że promocje i rabaty mogą mieć różne formy, jak kody rabatowe, kody na darmową dostawę czy promocje naliczające się automatycznie w koszyku – a te nie są one regulowane przez dyrektywę.

– Omnibus jest obchodzony choćby poprzez wykorzystanie kodów rabatowych. Na stronie cena wisi non stop taka sama (wysoka), a w praktyce już dawno konsumenci mieli możliwość zakupu w promocyjnej cenie (np. minus 30 proc.). Teraz firmy mogą oficjalnie obniżyć cenę o znacznie mniej (np. o 15 proc.), a technicznie będzie to wyglądało na pierwszą dużą przecenę w ciągu tych 30 dni – komentuje Katarzyna Kopańska, specjalistka ds. e-commerce w Fundacji Dobra Fabryka.

Choć w tym roku nadal mamy do czynienia z wysoką inflacją, specjaliści zgodnie uznają, że nie spowoduje to zmniejszenia zainteresowania listopadowymi promocjami. Jak wynika z ankiety firmy SMSAPI, 93 proc. respondentów jest zainteresowana akcjami promocyjnymi Black Friday i Cyber Monday. Jednocześnie 44 proc. ankietowanych uważa, że zakupy w czarny piątek pozwolą im uniknąć inflacyjnych podwyżek (w zeszłorocznym badaniu było to 40 proc.).

– Jak pokazują nasze badania, wysoka inflacja nie zmniejsza zainteresowania listopadowymi promocjami, a kupujący widzą je jako szansę na oszczędności – zauważa Maja Wiśniewska, Head of Marketing w SMSAPI. – Myślę, że również w tym roku konsumenci wykorzystają szansę na potencjalne oszczędności. O ile oferta sklepów będzie atrakcyjnie przedstawiona zgodnie z dyrektywą Omnibus i faktycznie dotrze do zainteresowanych klientów – podkreśla.

Według niektórych ekspertów inflacja i drożyzna mogą spowodować, że z listopadowych promocji skorzystać będzie chciała jeszcze większa liczba klientów niż dotychczas. Na większe zainteresowanie zakupami w tym okresie może też wpłynąć to, że konsumenci rozważniej planują swoje budżety. W związku z tym, zamiast czekać na ostatnią chwilę z zakupem świątecznych prezentów, zrobią to już teraz. Korzystając z okresu wyprzedaży zredukują wydatki, a jednocześnie rozłożą je w czasie.

Mimo utrzymującej się inflacji, konsumenci planują wydać na przedświąteczne zakupy więcej niż w ubiegłym roku. W Polsce wydamy równowartość blisko 1,3 tys. zł. Co ciekawe, o ile na świecie w okresie przedświątecznym konsumenci planują przede wszystkim zakup tanich produktów, to w Polsce blisko 40 proc. z nich będzie szukało okazji na produkty luksusowe i premium – wynika z badania Fonii.

– Spora część produktów kupowanych okazyjnie przed świętami, to prezenty dla bliskich. Dodatkowo konsumenci wolą kupić lepszy jakościowo produkt, bo choć jest on droższy, to posłuży zazwyczaj dłużej. Jest takie porzekadło: chytry dwa razy traci i jest w nim sporo racji. Wolimy wydać pieniądze rozsądnie, szczególnie, gdy ich brakuje. Kupujemy mniej, ale mądrzej – zwraca uwagę Tomasz Mazek z Fonii.

Na jakie produkty podczas będą polować klienci w okresie przedświątecznym? Wśród najbardziej popularnych kategorii, nie tylko w Polsce, znajdują się odzież i obuwie dla dorosłych (56 proc. wskazań), perfumy i produkty do pielęgnacji (43 proc.) oraz elektronika – wynika z badania Business Consulting Group. 38 proc. ankietowanych klientów z naszego kraju deklaruje, że kupi jakieś artykuły elektroniczne. Wiąże się to z konkretnymi oczekiwaniami: konsumenci liczą, że promocyjne oferty będą się charakteryzowały przynajmniej 30-proc. obniżką ceny albo też przy zakupie drugiego produktu dostaną jeden za darmo. Sprzedawcy jednak studzą emocje.

– Uwzględniając inflację, wzrost kosztów wytworzenia technologii, to elektronika jest dzisiaj najtańsza od lat. Producenci wciąż mają jeszcze w magazynach nadwyżki produktów, których chcą się pozbyć i często sprzedają je poniżej kosztów wytworzenia. Z kolei marże sieci handlowych są bardzo niskie i tak duże promocje są po prostu niemożliwe. Niestety, wszystko wskazuje na to, że ceny elektroniki będą rosły - w Polsce należą one do najniższych – zwraca uwagę Wojciech Buczkowski, prezes Komputronik.

W badaniu 62 proc. Polaków deklaruje, że oczekuje porządnych upustów cenowych, na wszystkie produkty. Co drugi konsument oczekuje porządnej zniżki na wybrane produkty a 41 proc. spodziewa się ofert wiązanych, typu „kup 3 zapłać za 2”.