„Ziemia drżała w posadach, pociski armatnie, wyjąc, warcząc i jęcząc, darły powietrze, jakby ścigając się wzajem w szatańskim pędzie” - pisał płk Franciszek Latinik, dowódca 100. Pułku Piechoty z Cieszyna wchodzącego w skład 12. Dywizji Piechoty z Krakowa. - „Pociski przerzynają powietrze z sykiem i szumem, skowytem i gwizdem, a wbiwszy się w pozycje przeciwnika, z piekielnym hukiem cisną w górę na kilka metrów ziemię, kamienie, belki, deski, karabiny i ciała ludzkie. Chmury gryzącego dymu zalegają coraz większą przestrzeń” – czytamy w relacji pułkownika Latinika.
Po czterech godzinach w wielu miejscach ogień ucichł. Kurz i dym zasłaniały okolicę, pociski zapaliły domy w Gorlicach oraz rafinerię i zbiorniki ropy na przedmieściach. Miasto wyglądało – jak określił jeden ze świadków – jak przedsionek piekła.
W tym roku przypada 110. rocznica Bitwy pod Gorlicami. Z tej okazji w Gorlicach, ale też w Sękowej i Staszkówce odbędą się obchody upamiętniające to historyczne wydarzenie. Centralne uroczystości odbędą się 5 maja w Staszkówce na cmentarzu wojennym Patria.
2 maja jednym z najważniejszych punktów programu będzie występ w Gorlicach Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. Jak co roku przygotowywana jest rekonstrukcja wydarzeń na sękowskich polach, tym razem pod tytułem „Ludzkie drogi”. Planowane są też m. in. wystawy, półmaraton, uroczystości patriotyczne na cmentarzach wojennych.
Z kolei 5 maja uroczystości w Gorlicach rozpoczną się od złożenia kwiatów przy tablicy ks. Bronisława Świeykowskiego – bohaterskiego burmistrza Gorlic z czasów I wojny światowej. W tym dniu odbędzie się też msza święta w gorlickiej bazylice. Centralne uroczystości odbędą się popołudniu w Staszkówce na cmentarzu nr 118 „Patria” . Nekropolia wyróżnia się czterema potężnymi kamiennymi pylonami górującymi nad okolicą, które zwieńczone są żelaznymi mieczami pnącymi się strzeliście do nieba. To najbardziej monumentalny spośród czterech zlokalizowanych w okolicy, gdzie spoczywa 439 żołnierzy armii niemieckiej, 281 wojskowych armii austriackiej oraz 43 armii rosyjskiej.
Na cmentarzu odmówiona zostanie modlitwa ekumeniczna i złożone wieńce.
Program głównych wydarzeń
2 maja 2025 piątek
10:00 Oficjalne obchody z udziałem delegacji. Modlitwa ekumeniczna, złożenie wiązanek. Miejsce: Gorlice, Cmentarz wojenny nr 91, ul. Korczaka
11:00 Start VI półmaratonu „Bitwa pod Gorlicami”. Miejsce: Gorlice, Cmentarz wojenny nr 91, ul. Korczaka
11:15 Przemarsz z miejsca modlitwy ekumenicznej (Cmentarz nr 91) na gorlicki Rynek
12:00 Oficjalne przemówienia, musztra paradna w wykonaniu Kompanii i Orkiestry Reprezentacyjnej Karpackiego Oddziału Straży Granicznej. Miejsce: Rynek w Gorlicach
13:15 Uroczyste zakończenie VI półmaratonu „Bitwa pod Gorlicami” Miejsce: Park Historyczny w Siarach
16:00 „Ludzkie Drogi” – Rekonstrukcja Bitwy pod Gorlicami Miejsce: Sękowa
18:30 Koncert zespołu Flex Band Miejsce: Arena Gorlice, ul. Sportowa
19:00 Koncert Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego Miejsce: Arena Gorlice, ul. Sportowa
19:30 Oficjalne obchody rocznicowe na Wzgórzu „Pustki” w Łużnej – nabożeństwo majowe, koncert Miejsce: Cmentarz wojenny nr 123 „Pustki” w Łużnej.
3 maja 2025 sobota
10.00 – Msza św. w intencji Ojczyzny w Bazylice Mniejszej pw. Narodzenia NMP w Gorlicach
11.15 – uroczysta intronizacja Króla Kurkowego A.D. 2025 /Pomnik Patronki Gorlic – Maryi Niepokalanej – Pl. Kościelny przy Bazylice
11.35 – przemarsz pod pomnik Niepodległości ul. Słowackiego, Gorlice
11.45 – okolicznościowe przemówienie Starosty Gorlickiego Mirosława Waląga z okazji Uchwalenia Konstytucji 3 Maja, złożenie wieńców i wiązanek kwiatów.
5 maja 2025 r. poniedziałek
Gorlice
godz. 12.30 – złożenie wieńców pod tablicą ks. Bronisława Świeykowskiego – bohaterskiego burmistrza Gorlic z czasów I wojny światowej (ul. Świeykowskiego)
godz. 13.00 – Msza św. w Bazylice Mniejszej w Gorlicach pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Staszkówka
Godz. 15.00 – cmentarz z I wojny światowej nr 118 „Patria” - najbardziej monumentalny spośród czterech zlokalizowanych w okolicy, gdzie spoczywa 439 żołnierzy armii niemieckiej, 281 wojskowych armii austriackiej oraz 43 armii rosyjskiej.
Hymn państwowy
Modlitwa ekumeniczna i złożenie wieńców
Koncert pieśni patriotycznej w wykonaniu Orkiestry Dętej OSP Dominikowice
Wydarzenia towarzyszące:
27 marca – 1 czerwca 2025
Wystawa pt. „Dni Grozy. 110. rocznica Bitwy Gorlickiej” w formie prezentacji o charakterze popularnonaukowym, na którą będą składać się zdjęcia archiwalne, autorskie ilustracje, spisane wspomnienia świadków oraz historyczne artefakty związane I wojną światową.
Miejsce: Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach
23 kwietnia – 30 września 2025
Wystawa pt. „Sztuka okopowa” Miejsce: Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach
30 kwietnia 2025
11.00 Podsumowanie konkursu regionalnego pt.: „Rozwinąć skrzydła – pamiętając o przeszłości” Miejsce: Gminny Ośrodek Kultury w Łużnej
18.00 Promocja książki „Gorlice-Tarnów 1915” autorstwa prof. dr hab. Piotra Szlanty (P)O BITWIE POD GORLICAMI. Wydarzenie Konteksty Pamięć – dyskusja panelowa Miejsce: Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela w Gorlicach
3 maja 2025
Konferencja „W cieniu Gorlickiego Przełamania. 110 lat później”. Miejsce: Pałac Długoszów, Gorlice, ul. Węgierska 140
1-4 maja 2025
Dni Otwarte Muzeum Regionalnego PTTK w Gorlicach. Miejsce: Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach
7 maja 2025
XXXI Rajd Szlakiem Walk Operacji Bitwy Gorlickiej 1915. Miejsce: Bartne, Bacówka PTTK w Bartnem, trasa rajdu: Bartne – Pod Kornutami – Magura Wątkowska – Przełęcz Majdan – Bacówka PTTK Bartne
