Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej
Zbójnicy na bukowiańskich wierchach
To już 53. spotkanie z kunsztownym i zarazem żywiołowym tańcem, niesamowitym białym śpiewem, kolędnikami oraz bogatymi zapustowymi tradycjami. - W Bukowinie słychno śpiywanie i granie. Karnawał sie zacnie i kolyndowanie – zaznacza Bartłomiej Koszarek-Benkowy.
A „zacnie” się od tradycyjnego paradnego przejazdu banderii konnej i pytacy, a także gazdowskich zaprzęgów z kapelami i zaproszonymi gośćmi. Od 6 lutego ponad bukowiańskimi wierchami popłyną więc karnawałowe nuty. Gdy pytace i gazdowie zajadą przed Dom Ludowy, zapewne w gęstym szpalerze mieszkańców i turystów, tam nastąpi oficjalne rozpoczęcie góralskiego święta. Jeszcze tego samego dnia na scenie uroczego Domu Ludowego popis niesamowitych umiejętności dadzą muzycy i tancerze, a kolędnicy przypomną zwyczaje z czasów, gdy we wsiach i miasteczkach widywano Króla Heroda, Chłopa, Bacę, Diabła, Śmierzteckę i Turonia.
- Kolędowanie to była dobrowolna wymiana darów... Chodziło o to, aby domownikom złożyć świąteczne życzenia „Na scyńście, na zdrowie, na to Boze Narodzynie”, a na koniec zaśpiewać im „Za kolynde dziynkujymy” – przypomina Alicja Wierzbanowska z bukowiańskiego Domu Ludowego. - I tę wymianę darów, w tym przypadku okraszoną gromkimi brawami, kontynuujemy w Bukowinie, dbając jednocześnie o zachowanie pięknej i bogatej tradycji.
Najlepsze grupy kolędnicze tradycyjnie zostaną uhonorowane nie tylko Złotym Turoniem, ale także złotymi, srebrnymi i brązowymi rozetami góralskimi. O tym, kto zwycięży w Ogólnopolskim Konkursie Grup Kolędniczych, przekonamy się 9 lutego.
Maestria góralskiej bitki
- Podczas Góralskiego Karnawału, jak w soczewce, ujrzymy również wielość góralskich światów. Tradycji sięgającej setek lat i tej nieco nam bliższej. Kto kocha gwarę, będzie miał tutaj jej całe śpiewne bogactwo – dodaje Alicja Wierzbanowska. - Na deskach Domu Ludowego zaprezentują się również wyśmienite muzyki, a także wirtuozi góralskiego tańca. Nie tylko z podhalańskich, spiskich, orawskich i beskidzkich dziedzin, ale także tych nieco bardziej odległych.
W trzy kolejne wieczory - 6, 7 i 8 lutego o godz. 19 – sceną w Domu Ludowym zawładną górale żywieccy, nadpopradzcy oraz Morawianie. Pierwszego dnia meastrią tańca i śpiewu będą się popisywać „Żywczanie” z Żywca, kolejnego „Dolina Popradu” z Piwnicznej-Zdroju, a trzeciego „Omladinka” z Czech. Zespoły nie tylko znane, ale pieczołowicie odtwarzające dawne zwyczaje, pieśni oraz tańce.
To tylko przedsmak tego, co czeka miłośników folkloru późnym wieczorem. „Bukowiańskie wiyrchy” - od czwartku do soboty o godz. 20 - nawiedzać będą bowiem zbójnickie kompanie. Nie po to jednak, by grabić, ale zachwycać wysmakowanym tańcem, żywiołowością, krzepą i wytrzymałością. Będzie więc tradycyjny zbójnicki, ale też cupkanie, klaskanie, obijanie kostek, będą zbyrki, a może nawet polecą iskry. Najlepsi wywiozą z Bukowiny Tatrzańskiej prestiżowe ciupagi - zbójnicką, bacowską i juhaską.
Spektaklem pełnym ognia, emocji i witalności, będą również popisy par tanecznych mających się „ku sobie”. Nie zabraknie także pięknego białego śpiewu, nut wierchowych, ozwodnych, krzesanych, drobnych... Która z par podbije serca wymagającego jury i zdobędzie Złote Orle Pióro? O tym przekonamy się 9 lutego.
O Turoniowy Róg - na derce i cetynie
- Leżało się na śniegu, smrekowej cetynie lub derkach – tak dawni uczestnicy wspominają zmagania o Turoniowy Róg. Teraz warunki są bardziej komfortowe. Wciąż jednak trzeba się popisać celnym okiem, pewną ręką, precyzją i koncentracją. Kto lubi nutkę rywalizacji zapewne 8 lutego wybierze się pod Termy Bukovina, gdzie odbędą się zawody strzeleckie. Tam też poznamy najlepszych polowacy.
Owczarki podhalańskie i emocjonujące kumoterki
Tułów długi i masywny, kłąb wyraźnie zaznaczony, ogon długi oraz owłosiony, tak samo jak szyja oraz uda. Głowa mocna, wysoko noszona, oczy i nos ciemne, uszy trójkątne - tak powinny wyglądać owczarki podhalańskie.
Czy tak się będą prezentować w Bukowinie Tatrzańskiej? Przekonamy się o tym podczas Klubowej Wystawy Polskich Owczarków Podhalańskich. O miano czempionów - 8 lutego o godz. 10 przed Domem Ludowym – rywalizować będą te najpiękniejsze i najlepiej ułożone. Urocze i sympatyczne psy pasterskie, niegdyś wykorzystywane głównie do obrony stad owiec przed wilkami i złodziejami, dzisiaj najczęściej są stróżami, nie tylko podhalańskich domów.
Jak Góralski Karnawał to nie może również zabraknąć widowiskowych parad - gazdowskiej i kumoterskiej - oraz zmagań kumotrów na sankach oraz w skiringu i ski-skiringu. Jeśli więc ktoś lubi widowiskowe przejazdy, sypiący spod kopyt i płóz śnieg, a także przyprawiające o szybsze bicie serca wyścigi, zapewne 9 lutego wybierze się na stację narciarską Rusiń-Ski.
Góralskiemu Karnawałowi towarzyszyć będzie również wystawa twórczości ludowej. W świetlicy Domu Ludowego ujrzymy nie tylko obrazy na szkle malowane, tradycyjne rzeźby i stroje regionalne, ale także dzieła sztuki wykonane przez hafciarki, kowali, snycerzy... To świetna okazja do spotkania z tradycyjną sztuką ludową.
Karnawał w wirtualnym świecie
Wszyscy, którzy nad realny świat wolą ten wirtualny, albo nie dadzą akurat rady przybyć w lutym do Bukowiny Tatrzańskiej, zawsze mogą zerknąć na ekran komputera lub komórki. I tam bowiem będą mogli zanurzyć się w karnawałowym święcie.
- Kto chce poznać korzenie wspaniałych góralskich zwyczajów, tajemnice bogactwa pięknej tradycji, już powinien rezerwować czas na wypad do Bukowiny Tatrzańskiej. Lepszego miejsca na to nie znajdziecie! - podkreślają organizatorzy Góralskiego Karnawału.
Osobisty udział w Góralskim Karnawale to również świetna okazja, by np. aktywnie spędzić czas – w Bukowinie Tatrzańskiej i na Podhalu - na niespiesznym spacerze po wierchach, jeździe na nartach biegowych i zjazdowych lub podczas wypraw skitourowych. Ścieżek, tras i stacji narciarskich nie brakuje. Pod bokiem są również kuszące ciepłą wodą termy. Nie można też nie wspomnieć o tradycyjnych regionalnych przysmakach.
- Hej, hej! Goralski Karnawał w nasyj Bukowinie przyjyzdzojcie syćka, radość Wos nie minie – tradycyjnie kusi Bartłomiej Koszarek-Benkowy. Oj, nie minie!
Program 53. Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej
6 lutego (czwartek)
godz. 11 - Paradny przejazd kapel i zaproszonych gości zaprzęgami konnymi przez Bukowinę Tatrzańską
godz. 12 - Oficjalne otwarcie 53. Góralskiego Karnawału (prezentacja muzyk, występy zespołów regionalnych)
godz. 15 - Konkurs grup kolędniczych
godz. 19 - Wieczór górali żywieckich. Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Żywczanie” z Żywca
godz. 20 - Konkurs tańca zbójnickiego, popis par tanecznych
7 lutego (piątek)
godz. 10 - Konkurs grup kolędniczych
godz. 15 - Konkurs grup kolędniczych
godz. 19 - Wieczór górali nadpopradzkich. Występ Zespołu Regionalnego „Dolina Popradu” z Piwnicznej-Zdroju
godz. 20 - Konkurs tańca zbójnickiego, popis par tanecznych
8 lutego (sobota)
godz. 10 - Konkurs grup kolędniczych
godz. 19 - Wieczór morawski. Występ Zespołu Regionalnego „Omladinka” z Czech
godz. 20 - Konkurs tańca zbójnickiego, popis par tanecznych
9 lutego (niedziela)
godz. 11 - Kumoterki (teren przy Stacji Narciarskiej Rusiń-ski). Parada Gazdowska, Parada Kumoterska. Zawody kumoterek, skiringu, ski-skiringu
godz. 17 - Oficjalne ogłoszenie wyników 53. Góralskiego Karnawału
Wydarzenia towarzyszące:
- Klubowa Wystawa Polskich Owczarków Podhalańskich
(8 lutego, sobota, godz. 10, parking pod Domem Ludowym)- Zawody strzeleckie o „Turoniowy Róg”
(8 lutego, sobota, godz. 10, teren pod bukowiańskimi termami)- Wystawa Twórczości Ludowej
(w godz. 10-20; świetlica Domu Ludowego)
Organizator zastrzega sobie prawo zmian w programie
