Będzie miejsce do debat o historii KL Auschwitz i Holokauście

Na 20 mln zł opiewa unijne wsparcie na adaptację tzw. Starego Teatru na siedzibę Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.
Całkowity koszt przebudowy i dostosowania tego obiektu do potrzeb MCEAH wyniesie 30 mln zł. W nowej siedzibie znajdą się m.in. nowoczesna sala audytoryjna, multimedialne sale wykładowe i wystawiennicze, biblioteka oraz stanowiska do samodzielnej pracy naukowej.
Jak podkreśla Andrzej Kacorzyk, dyrektor MCEAH i zarazem zastępca dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, po otwarciu nowej siedziby możliwe wreszcie będzie wprowadzenie długo oczekiwanych zajęć uzupełniających samą wizytę w byłym obozie. – W „Starym Teatrze” będzie można wysłuchać świadków historii. Duża sala konferencyjna stanie się miejscem ważnych międzynarodowych konferencji i debat – powiedział Andrzej Kacorzyk.
MCEAH powstało w 2005 roku i jest integralną częścią Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Zajmuje się nauczaniem o historii Holokaustu i niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.
Tylko w ubiegłym roku we wszystkich specjalistycznych projektach edukacyjnych MCEAH wzięło udział ponad 11 tys. uczestników, nie wliczając w to ponad 600 wolontariuszy i stażystów z całego świata.
Budynek tzw. Starego Teatru powstał przed II wojną światową. Był częścią koszar Wojska Polskiego, na terenie których wiosną 1940 r. niemiecki okupant utworzył obóz koncentracyjny Auschwitz.
Decyzję o dofinansowaniu projektu, jako jednego z 9 z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego, podjął 21 lipca 2016 r. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński. W marcu tego roku, podczas wręczania nominacji członkom Rady MCEAH, prof. Gliński powiedział: „Miejsce, w którym się znajdujemy to najlepsze miejsce do szukania tych odpowiedzi, do niesienia w świat przesłania, że dobre odpowiedzi, choć bardzo trudno je znaleźć i trudno niekiedy o tym przekonywać, jednak mimo wszystko istnieją. To jest najlepsze miejsce do edukowania o ludzkich powinnościach i wyborach. I taki jest, jak myślę, sens istnienia Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście”. Zapewnił on wówczas także o pełnym wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla projektu adaptacji budynku tzw. Starego Teatru na siedzibę Centrum Edukacji.
– Edukacja o najczarniejszej karcie w historii ludzkości jest dziś podstawą zrozumienia świata oraz rozeznania własnych wyborów i odpowiedzialności. Z tego względu z roku na rok coraz więcej państw decyduje się wspierać wyjazdy do Miejsca Pamięci Auschwitz, licząc, że ta chwila refleksji odbije się na obywatelskich i aksjologicznych postawach dorastających do dorosłości ludzi. Rozwój MCEAH i zadomowienie tej instytucji w Starym Teatrze otwiera wielkie perspektywy odpowiedzi na ową rosnącą potrzebę. Zwłaszcza w dzisiejszym świecie, ta inwestycja jest po prostu niezbędna – podkreślił dyrektor Muzeum dr Piotr M. A. Cywiński.
W latach 1984-93 budynek był siedzibą klasztoru kontemplacyjnego Sióstr Karmelitanek Bosych. Potem dzierżawiło go Stowarzyszenie Ofiar Wojny. Po licznych perypetiach w marcu 2002 r. Sąd Rejonowy w Oświęcimiu uznał, że Stowarzyszenie ma wydać budynek Skarbowi Państwa. W kwietniu 2004 r. budynek Starego Teatru został przekazany przez Skarb Państwa Państwowemu Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Adaptację budynku można było rozpocząć już wiele lat temu. W 2007 r. rozpoczęcie realizacji uniemożliwił brak uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wokół Pomnika Zagłady. Dopiero w 2009 r. dzięki staraniom Muzeum inwestycja uzyskała statusu celu publicznego, co umożliwiało rozpoczęcie prac. Członkowie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej zaapelowali wówczas do Rządu RP, aby udzielił Muzeum koniecznego wsparcia finansowego. Apel ten ponowiono w roku 2011.
W 2012 r. znaleziono darczyńcę gotowego sfinansować aż 3/4 kosztów całej inwestycji. Wówczas Muzeum wystąpiło do Wojewody Małopolskiego z wnioskiem o przekazanie budynku i terenu wokół Starego Teatru. Ze względu na odmienną interpretację regulacji na poziomie ustawowym dotyczących kwestii własnościowych nie było to jednak możliwe. Próby znalezienia porozumienia na punkcie prawnym trwały ponad rok, trwały także rozmowy mające na celu podtrzymać zainteresowanie sponsora. O ile kompromisowe rozwiązanie prawne znaleziono i budynek Starego Teatru został w końcu przekazany Muzeum, to darczyńca, ze względu na przedłużające się procedury, podjął decyzję o wycofaniu się ze wsparcia projektu. Na jego realizację pozwoli teraz dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej.