Blackout nie tylko w Hiszpanii. Eksperci ostrzegają Polaków

Polska stoi przed wieloma wyzwaniami związanymi z systemem elektroenergetycznym. Starzejąca się infrastruktura przesyłowa, wysoka zależność od węgla, rosnące zapotrzebowanie na energię oraz ekstremalne zjawiska pogodowe to tylko niektóre z problemów, z którymi musimy się zmierzyć. Według raportu ENTSO-E „Winter Outlook 2024-2025”, Polska może stanąć w obliczu zwiększonego ryzyka przerw w dostawach energii przy niekorzystnych warunkach pogodowych.

– Blackout pokazuje, że bezpieczeństwo energetyczne to dziś realna potrzeba, a nie tylko teoretyczne zagrożenie – podkreśla Patryk Plona z Otovo.

W przypadku blackoutów szczególnie narażone są osoby zależne od urządzeń medycznych zasilanych elektrycznie, osoby starsze oraz osoby z ograniczoną mobilnością. Podczas blackoutu w Hiszpanii i Portugalii w kwietniu 2025 roku wiele osób zostało uwięzionych w windach, a szpitale musiały polegać na generatorach awaryjnych, aby kontynuować działalność.

Brak dostępu do energii elektrycznej to nie tylko kwestia niewygody – to realne zagrożenie dla życia i zdrowia najbardziej wrażliwych grup społecznych. Dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio się przygotować i zabezpieczyć przed ewentualnymi przerwami w dostawach prądu.

W sytuacji wystąpienia blackoutu kluczowe jest zabezpieczenie podstawowych funkcji domowych poprzez odpowiednie urządzenia zasilane niezależnie od sieci. Jak komentuje dla Strefy Biznesu Dominika Toka, menedżer e-commerce 4cv Mobile, warto zacząć od podstawowych narzędzi, takich jak latarki ręczne oraz przenośne lampki LED.

Te urządzenia można włożyć do plecaka ewakuacyjnego polecanego na wypadek kataklizmów lub wojny, ale można też stworzyć swoisty "plecak energetyczny".

– Przydadzą się również radioodbiorniki na baterie, które umożliwią odbiór komunikatów, ceny takich modeli zaczynają się od 50 zł. Ważnym elementem są także urządzenia codziennego użytku, jak zegary czy termometry, których ceny wahają się w okolicy 30 zł. Do każdego z tych urządzeń warto mieć zapas baterii – np. 12-16 sztuk AA oraz 8-12 sztuk AAA – wymienia.

Kluczowym urządzeniem w przypadku przerwy w dostawie prądu jest także powerbank o pojemności minimum 30 000 mAh, który pozwoli na kilkukrotne naładowanie telefonów i innych urządzeń.

Powerbank warto mieć zawsze załadowany.

– W trakcie blackoutu w telefonach komórkowych warto aktywować tryb oszczędzania energii, przełączyć go na tryb samolotowy w razie braku zasięgu i zmniejszyć jasność ekranu do minimum – podpowiada i dodaje, że należy również wyłączyć aplikacje działające w tle.

– Ponadto warto mieć zapasowe akumulatory do urządzeń elektronicznych, które używamy na co dzień. Przydatne mogą także okazać się podgrzewacze wody na baterie lub termosy, które pozwalają przechowywać gorącą wodę, kosztują od 50 do 150 zł – wskazuje Toka.

Wymienione przedmioty powinny się znajdować w tzw. plecaku ewakuacyjnym. – Plecak ten bardzo często utożsamiany jest tylko z zagrożeniem wojennym. Jednak, jak pokazała historia i z zeszłego roku w kontekście powodzi, jak i ta związana z blackoutem, ta uniwersalność i wyposażenie plecaka sprawdza się w praktycznie w każdym zagrożeniu – mówi Strefie Biznesu Piotr Błaszczyk z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Jak podkreśla, zawartość plecaka może nam ułatwić życie nie tylko w przypadku zagrożenia wojennego, ale także w przypadku między innymi braku, czy przerw w dostawach energii elektrycznej.

Jeśli mówimy o jedzeniu i wodzie, warto, aby czy w piwnicy, czy na strychu posiadać kilka litrów wody, kilka puszek jedzenia gotowego do spożycia, a także jedzenia, które nie wymaga obróbki termicznej, czyli na przykład jakieś batony proteinowe, wysokoenergetyczne czy standardowo jakieś puszki, czy słoiki z jedzeniem.

W przypadku dłuższych przerw w dostawie prądu dobrym uzupełnieniem domowego zestawu awaryjnego może być kompaktowy magazyn energii typu „energy stack”. To przenośne urządzenie z wbudowanym akumulatorem i falownikiem, które działa jak zapasowe źródło zasilania dla podstawowych sprzętów elektronicznych.

– Skuteczne przygotowanie się na blackout wymaga nie tylko zakupu właściwych urządzeń, ale również ich systematycznej kontroli – stanu baterii, stopnia naładowania powerbanków i rozmieszczenia sprzętu w miejscach łatwo dostępnych. Dzięki temu możliwe będzie zachowanie podstawowej funkcjonalności gospodarstwa domowego w sytuacji awarii sieci energetycznej. Jest to inwestycja, która może wynosić nawet kilkaset złotych, jednak może nam zapewnić bezpieczeństwo i komfort w sytuacji braku prądu – podsumowuje ekspertka.

– W budynkach użyteczności publicznej, takich jak szpitale, szkoły, galerie handlowe, stacje metra czy urzędy, oprawy awaryjne umożliwiają bezpieczną ewakuację ludzi. Dlatego prawo oraz przepisy budowlane nakazują stosowanie oświetlenia awaryjnego w budynkach użyteczności publicznej i obiektach komercyjnych (rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia) – komentuje dla portalu strefabiznesu.pl Przemysław Kowalczyk, prezes LEDIN Group, właściciela marki LED line.

Jednocześnie dodaje, że przepisy budowlane nie wymagają obecnie montażu oświetlenia awaryjnego w domach jednorodzinnych i wewnątrz mieszkań. – Nie ma jednak przeciwskazań, by je tam stosować. Ostatnie wydarzenia w Hiszpanii są dla wielu osób sygnałem, że warto mieć takie zabezpieczenie w domu – dodaje.

– Najpopularniejszym dziś rozwiązaniem są kompaktowe oprawy awaryjne z funkcją podtrzymania zasilania, które w momencie zaniku napięcia automatycznie się zapalają i gwarantują światło nawet przez 3 godziny – wskazuje.

Warto pamiętać, że standardowe instalacje PV bez magazynów energii wyłączają się podczas przerw w dostawach prądu. Rozwiązaniem są instalacje PV wyposażone w magazyny energii i systemy backupowe, które pozwalają zasilać wybrane obwody w domu energią zmagazynowaną z paneli słonecznych.

Jednak jak wyjaśnia Patryk Plona, ekspert OTOVO, backup nie oznacza zasilania całego domu, ale kluczowych urządzeń: lodówki, routera, radia, oświetlenia czy alarmu. Backup może mieć trzy poziomy: podstawowy, średni i zaawansowany. Każdy z nich oferuje różne możliwości zasilania awaryjnego, które mogą być kluczowe w sytuacji blackoutu.

• Lodówka: 100-150 W

• Router: 10-20 W

• Oświetlenie LED: 5-10 W

• Płyty indukcyjne (2 000 - 7 000 W)

• Piece elektryczne (3 000 - 10 000 W)

• Pompy ciepła (1 500 - 4 000 W)

Backup musi być dobrze przemyślany, ponieważ urządzenia o dużym poborze mogą szybko wyczerpać akumulator lub przeciążyć system, co może skutkować jego automatycznym wyłączeniem.

Koszt instalacji zasilania awaryjnego zależy od wybranego wariantu oraz momentu realizacji. Rozpiętość cenowa jest dość spora. W przypadku prostego rozwiązania z gniazdami awaryjnymi, montowanego równolegle z instalacją baterii taka usługa jest wykonywana standardowo, bez dodatkowych kosztów. Natomiast w przypadku rozbudowanego, niezależnego zlecenia na montaż zasilania awaryjnego, cena może poszybować do ok. 9500 zł brutto.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!