Jaki PIT wypełnić? Rodzaje deklaracji i ulg podatkowych

Deklaracja podatkowa PIT służy do rozliczania dochodów osób fizycznych. Obowiązkiem przedłożenia tego dokumentu objęta jest każda osoba mająca przypisaną polską rezydencję podatkową. Co to oznacza w praktyce? Przepisami objęci są wszyscy obywatele Rzeczypospolitej Polskiej pracujący na terenie kraju. Oprócz nich do wypełnienia dokumentu zobowiązani są cudzoziemcy bez obywatelstwa RP, którzy zdecydowali się być polskimi podatnikami. Z fiskusem powinni rozliczyć się też obywatele RP, którzy dochód osiągają za granicą.

Obowiązkowi złożenia deklaracji podatkowej podlegają więc wszyscy, choć w różnym stopniu. Osoby, które rozliczają się przy pomocy druku PIT-37 od 2019 roku nie zawsze muszą to robić. Formalności za nich dopełniają urzędy skarbowe właściwe dla miejsca zamieszkania podatników.

Jest to bez wątpienia duże ułatwienie, ale trzeba pamiętać, że organ państwowy wprowadza do deklaracji tylko kwotę uzyskaną z tytułu zarobków osiągniętych na mocy umowy o pracę, cywilnoprawnej lub o dzieło. Jeśli w poprzednim roku rozliczeniowym podatnik osiągnął dodatkowy zysk (np. z powodu sprzedaży samochodu), informacje o tym powinien sam dodać do PIT-u. W innym przypadku może zostać wezwany do poprawienia deklaracji, a nawet zostać obciążonym karą finansową.

Jedynie osoby wykonujące pracę na etacie, zleceniu lub o dzieło mają możliwość pominięcia (choć nie zawsze) samodzielnego wypełniania PIT-u. Na szczęście nie tylko one, ale wszyscy podatnicy, mogą składać deklaracje przez internet. Niezbędny do tego jest profil zaufany. Można go założyć osobno lub podpisać umowę z jednym z banków, które oferują taką usługę. Jego login (w przypadku banków jest to numer klienta) i wymyślone przez siebie hasło pozwala zalogować się na rządowy serwis Twój e-PIT i uzupełnić odpowiedni dokument.

Poprawne wypisanie wszystkich informacji bywa jednak trudne. Żeby się nie pomylić, warto skorzystać ze strony https://www.pit.pl/program-pit/ i poprawnie wypełnić dokument. Dzięki nim prostsze będzie nie tylko uzupełnianie deklaracji wyliczenie wynagrodzenia netto, składek na ubezpieczenia społeczne, kosztów przejechanych w delegacji kilometrów i wielu innych rzeczy. Na tej witrynie znajduje się też wiele przydatnych artykułów wzbogacających wiedzę o podatkach.

W polskim systemie podatkowym istnieje 16 rodzajów deklaracji podatkowych. Oprócz PIT-37 dla pracowników są dokumenty dla przedsiębiorców rozliczających się na różne sposoby oraz oświadczenia. Są to:

• PIT-0P – oświadczenie informujące urząd skarbowy o przekazaniu 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego;
• PIT-2 – oświadczenie pracownika, który upoważnia pracodawcę do zmniejszenia zaliczki od podatku dochodowego;
• PIT-6 – dla osób prowadzących specjalną działalność rolną (np. uprawa szklarniowa, produkcja miodu w pasiecie, hodowla grzybów), na podstawie której wyliczana jest im zaliczka podatku;
• PIT-8C – deklaracja instytucji finansowej informująca urząd skarbowy o rocznej wysokości dochodów kapitałowych;
• PIT-11 – formularz informujący o uzyskanych przez pracownika dochodach, zaliczkach pobranych na podatek dochodowy i wysokości składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
• PIT-16 – deklaracja zawierająca też wniosek o rozliczenie przy pomocy karty podatkowej;
• PIT16A – dokument informujący urząd skarbowy o wysokości zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej składki zdrowotnej;
• PIT28 – deklaracja dla przedsiębiorców rozliczających się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
• PIT28S – dokument wypełniany przez osobę upoważnioną (np. małżonka, rodzica, pełnoletnie dziecko) do złożenia deklaracji za zmarłego właściciela działalności opodatkowanej ryczałtowo;
• PIT-36 – formularz dla prowadzących działalność gospodarczą, którzy wybrali opodatkowanie według skali podatkowej oraz osób, które same opłacają zaliczki od części dochodów;
• PIT36L – dla przedsiębiorców odprowadzających podatek liniowy;
• PIT-36S – wypełniają go osoby rozliczające zmarłego przedsiębiorcę, który zadeklarował opodatkowanie według skali podatkowej;
• PIT-36LS – jak wyżej, ale dotyczy właściciela firmy, który wybrał podatek liniowy;
• PIT38 – wypełniany przez osoby rozliczające dochody kapitałowe, np. z tytułu sprzedaży akcji giełdowych;
• PIT39 – deklaracja obowiązująca właścicieli i współwłaścicieli nieruchomości, którzy osiągnęli dochód dzięki jej sprzedaży.

W polskim systemie podatkowym przewidzianych jest szereg ulg dla różnych grup społecznych. Jedna z nich to tzw. zerowy PIT dla osób, które nie ukończyły jeszcze 26 lat. Ulga ta zwalnia młode osoby z konieczności odprowadzania podatku od dochodu uzyskanego dzięki aktywności zawodowej. Przysługuje ona podatnikowi, który otrzymuje wynagrodzenie z tytułu:

• umowy o pracę;
• zlecenia;
• pracy nakładczej;
• spółdzielczego stosunku pracy;
• praktyk studenckich;
• stażu uczniowskiego;
• stosunku służbowego w organie administracji państwowej.

Z zerowej stawki podatkowej mogą skorzystać również osoby, które osiągnęły już wiek emerytalny, ale zrezygnowały z pobierania świadczenia. Co ważne, ulga przysługuje tylko podatnikom pracującym na umowie o pracę lub zleceniu, a także prowadzącym własną działalność gospodarczą.

Przywilej ten nie dotyczy osób zarabiających na umowie o dzieło, prawach autorskich, wynajmie nieruchomości i pobierających zasiłek chorobowy. Wadą tego przepisu jest ograniczenie ulgi tylko do podatników po 60 lub 65 roku życia. Tym samym skorzystać z niej nie mogą osoby, którym przysługuje wcześniejszy wiek emerytalny, a więc np. pracownicy służb mundurowych.