Jakie tajemnice kryje kościół św. Klemensa? Spektakularne dzieła nie tylko złotnictwa wielickiej świątyni. Wystawa niezwykłości

Oprac. Barbara Ciryt

9 kwietnia 2024, 16:51

Wystawa „Tajemnice kościoła św. Klemensa w Wieliczce” w Zamku Żupnym w Wieliczce

Spektakularne, najcenniejsze dzieła są tu z XV wieku, nietuzinkowe cacka złotnictwa gotyckiego i barokowego. W Wieliczce zorganizowano wystawę „Tajemnice kościoła św. Klemensa w Wieliczce” ze skarbami parafii, która w okresie staropolskim należała do najbogatszych w Polsce. Można tu podziwiać obrazy, rzeźby, szaty liturgiczne, historyczny księgozbiór i relikwiarze - to wszystko prezentowane jest w Zamku Żupnym. A sam kościół i jego patron są nieodłącznie związani z wielicką kopalnią, nad którą ta parafia sprawuje duszpasterską opiekę od czasów średniowiecza.

Organizatorzy wystawy Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z parafią zaplanowali pokazanie tych dzieł z kościoła św. Klemensa od 4 kwietnia do 22 września 2024 roku. W sumie na wystawie można zobaczyć 140 obiektów. Wiele z nich zwykle jest niedostępnych dla publiczności. Wśród najznamienitszych eksponatów wymieniany jest największy i najcenniejszy zabytek, monstrancja z 1490 roku, oraz późnogotycki krzyż relikwiarzowy „Tragarski” z ok. 1500 roku, a także gotycko-renesansowy kielich z XVI wieku. Jest też malarstwo: tryptyk Ukrzyżowania, obraz ołtarzowy św. Marii Magdaleny i zwieńczenie ołtarza Wszystkich Świętych.

Bogactwa wielickiej świątyni

- To niepowtarzalna okazja by poznać obiekty ze skarbca wielickiej parafii, która w okresie staropolskim należała do najbogatszych w Polsce i była ściśle związana z królewskim przedsiębiorstwem solnym Żupami Krakowskimi. Związki te widoczne były w wyposażeniu kościoła, w którym znajdowały się liczne ołtarze ufundowane przez urzędników żupnych oraz cechy pracowników kopalni: kopaczy, warzyczy, cieśli i tragarzy. Dla pracowników zatrudnionych pod ziemią odprawiano codziennie mszę św. „kopacką”. Parafia wielicka związana była też z Uniwersytetem Jagiellońskim, jej proboszczami byli profesorowie tej uczelni - tak zachęcają do oglądanie wystawy jej organizatorzy z Muzeum Żup Krakowskich.

Zorganizowanie wystawy zostało zainspirowane zbliżającym się jubileuszem 200-lecia poświęcenia kościoła św. Klemensa w Wieliczce. To okazja do odkrywania i poznawania jego bogatego skarbca i wyposażenia. Początki kościoła sięgają XIII wieku. Na jego fundamentach, w połowie XIV wieku wybudowano drugą świątynie w stylu gotyckim. W 1786 roku gotycki kościół, zagrożony katastrofą na skutek wstrząsów, został rozebrany. W całości przetrwał jednak niezwykle cenny skarbiec z wyjątkowymi obiektami liturgicznymi. W tym dzieła malarskie i rzeźbiarskie, które stanowią wyposażenie obecnego kościoła, którego zasadnicza bryła pochodzi z XIX wieku.

Nowe miejsce wystawiennicze

Wystawa „Tajemnice kościoła św. Klemensa w Wieliczce” została zorganizowana przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Parafią św. Klemensa w Wieliczce. Kuratorką wystawy jest Klementyna Ochniak-Dudek.

Wystawę jest w budynku północnym (XV w.) Zamku Żupnego, który po raz pierwszy w swej historii został przeznaczony na cele wystawiennicze. W kwietniu 2024 roku zakończono tam pierwszy etap remontu, realizowanego w ramach projektu: „Modernizacja kompleksu zamkowego Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka” finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zamek Żupny w Wieliczce jest otwarty:
wtorek - piątek: 9.00 - 16.00,
sobota - niedziela: 9.00 – 17.00.