Brahmani w Indiach
W starożytnych Indiach nauczycielami byli kapłani pochodzący z najwyższej kasty, czyli brahmani. Przyjmowali oni do swoich domów chłopców, którzy mogli pobierać u nich nauki nawet przez kilkanaście lat. Między nauczycielem a uczniem nawiązywała się bardzo silna więź, często silniejsza niż między ojcem a synem.
Źródło: Ł. Kurdybacha, Zawód nauczyciela w ciągu wieków, Warszawa 1948, s. 1; W. Wołoszyn-Spirka, W poszukiwaniu realistycznych podstaw moralnego postępowania nauczyciela, Bydgoszcz 2001
Nauczyciele faraonów
W starożytnym Egipcie nauczać wolno było wyłącznie kapłanom. Ich uczniowie mieli perspektywy na zostanie urzędnikiem państwowym lub pisarzem, co stwarzało szansę na awans społeczny. W egipskich szkołach obowiązywała jednak bardzo surowa dyscyplina. Uczeń mógł zostać ukarany rózgą, a nawet - trafić na kilka miesięcy „do aresztu” w świątyni.
Źródło: S. Wołoszyn, Wychowanie i „nauczanie” w cywilizacjach starożytnego Wschodu, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003
Sumeryjscy nauczyciele
Nauczyciele funkcjonowali również wśród Sumerów, twórców cywilizacji w południowej Mezopotamii. W szkołach sumeryjskich wśród nauczycieli przeważali pisarze, którzy otrzymywali wynagrodzenie za swoją pracę (tzw. pobory). Dyrektor szkoły nosił tytuł „ojca”, a uczniowie - „starszych braci”.
Źródło: S. Dylak, Nauczyciel – kompetencje i kształcenie zawodowe, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3, red. T. Pilch, Warszawa 2004
Rabini
W szkołach judaistycznych nauczaniem zajmowali się rabini - uczeni w piśmie, znawcy Biblii i Talmudu. Często stosowali oni wobec uczniów kary fizyczne.
Źródło: H. I. Marrou, Historia wychowania w starożytności, Warszawa 1969
