Od 1 lutego, zgodnie z Rządową Tarczą Antyinflacyjną, obniżkami stawek VAT do 0 proc. objęte są produkty spożywcze opodatkowane obecnie stawką 5 proc. Są to m.in. mięso i ryby oraz przetwory z nich, produkty mleczarskie, warzywa i owoce, przetwory ze zbóż i wyroby piekarnicze, niektóre napoje czy choćby produkty do żywienia niemowląt oraz dzieci. Rząd wyliczył, że na obniżce VAT na żywność przeciętna rodzina zaoszczędzi ok. 45 zł miesięcznie.
W związku z wprowadzeniem zerowego podatku VAT na artykuły żywnościowe pracownicy Inspekcji Handlowej rozpoczęli działania w wybranych placówkach handlowych.
Bezpodstawne kontrole
Rzecznika ŚP Adam Abramowicz w przesłanym nam stanowisku zwraca uwagę, że "obniżenie stawek VAT nie zawsze zagwarantuje obniżenie ceny brutto (końcowej dla konsumentów)". Ponadto podkreśla, że "firmy w Polsce działają na wolnym rynku, którego ograniczenie może być wprowadzone wyłącznie na drodze ustawy".

Przedsiębiorcy z niepokojem patrzą w przyszłość
Jak wskazują eksperci, początek 2022 r. to wyjątkowo trudny czas dla biznesu z powodu często kilkukrotnego wzrostu rachunków za gaz, ogrzewanie i energię elektryczną oraz wzrostu obciążeń dla przedsię...
- Obecnie nie ma ustawy, która ograniczałaby dowolne kształtowanie marży handlowej przez sprzedającego, a co za tym idzie ceny końcowej dla konsumenta- zaznacza Abramowicz. - Należy podkreślić, że zapowiedziane przez UOKiK kontrole u przedsiębiorców muszą być uzasadnione, nie mogą być przeprowadzane przez nieupoważnione podmioty i w dowolnym trybie- pisze dalej.
Dalej pisze, że "obniżki VAT nie dają w żadnym razie bezpośredniego uprawnienia do wiążącego urzędowego przesądzania czy cena zastosowana przez sprzedawcę jest właściwa, mimo nawoływania społeczeństwa do kontroli cen w sklepach. Zapowiadane przy tym środki, które mają być podejmowane przez instytucje państwowe, nie zostały dotychczas legislacyjnie sprecyzowane i wdrożone".
Rzecznik MŚP będzie bronił przedsiębiorcę przed organami kontrolnymi i sądami
Na koniec zaznacza, że przedsiębiorcy powinni działać zgodnie z „dobrymi obyczajami”. Jak wyjaśnił, chodzi zarówno o założenia Prawa przedsiębiorców (Konstytucja Biznesu), jak i przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. - "Chociaż pojęcie to nie jest precyzyjnie zdefiniowane, to należy przyjąć, że w żadnym wypadku nie narusza go ustalanie cen przez przedsiębiorców w oparciu o ponoszone bieżące koszty i stosowną marżę stanowiącą wynagrodzenie"- wyjaśnia.
- "Jeżeli przedsiębiorca z sektora MŚP zostanie poddany kontroli i uzna, że sama kontrola oraz wynikające z niej decyzje administracyjne naruszają prawo w szczególności są niezgodne z wyżej wymienionymi zasadami ma możliwość złożenia wniosku o interwencję do Rzecznika MŚP. Jeżeli wniosek będzie uzasadniony Rzecznik MŚP wejdzie do postępowania administracyjnego i będzie bronił przedsiębiorcę przed organami kontrolnymi i sądami"- podsumowuje.
Obniżka VAT bez większego znaczenia dla przedsiębiorców
- Na poziomie analizy, bez badań wśród przedsiębiorców można stwierdzić, że obniżka VAT w zasadzie dla części z nich jest bez większego znaczenia, ponieważ teoretycznie z punktu widzenia przedsiębiorcy podatek VAT jest podatkiem co do zasady neutralnym- tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu Jakub Bińkowski, członek zarządu, Dyrektor Departamentu Prawa i Legislacji ZPP.
Jak wyjaśnia, ten ciężar ekonomiczny spada na konsumenta. - Ten ruch nie był kierowany do przedsiębiorców, a do konsumentów- wyjaśnia.