Na Politechnice Krakowskiej powstało "glebarium". Ma poprawiać świadomość ekologiczną społeczności uczelni

- Glebarium to miejsce specjalnie przeznaczone do dekompozycji biomasy, kompostowania, tworzenia cennej materii organicznej. Zwykle procesy te postrzega się jako mało atrakcyjne, brudne i wyrzuca z przestrzeni publicznej. A przecież są niezbędne w tworzeniu gleby i domykaniu cykli w przyrodzie. Nie możemy zapominać, że gleba odgrywa kluczową rolę w procesach przyrodniczych - mówi dr inż. arch. krajobrazu Kasper Jakubowski, specjalista w dziedzinie projektowania ekologicznych przestrzeni zieleni, znawca i popularyzator tematu "czwartej przyrody", który poprowadził na PK warsztaty z budowy glebarium.

Jak wyjaśnia uczelnia, nazwa "glebarium" nawiązuje twórczo do instalacji artystyczno-ekologicznej pracowni Centrala na wystawie Atropocen (2022), która zainicjowała dyskusję na temat roli "brudnych" procesów w architekturze. Do stworzenia takiej ekologicznej przestrzeni zieleni jak politechniczne glebarium niewiele potrzeba. Studenci PK wykorzystali wiklinowy płotek, którym wyznaczyli granice glebarium na trawiastym kawałku kampusu. Do środka wrzucili kartony, resztki roślinne, opadłe liście, chrust, trawę, żołędzie i orzechy, wióry, a także trochę drewnianych kłód, w których będą też domki dla owadów.

- Powstało glebarium, które jest nie tylko estetycznym elementem krajobrazu, ale przede wszystkim sposobem na poprawę ekosystemu miasta. Kampus PK położony jest przecież w samym centrum Krakowa - zwraca uwagę Małgorzata Syrda-Śliwa, rzeczniczka PK.

Glebarium na PK zbudowano w ramach warsztatów towarzyszących XXX Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Sztuki Ogrodowej i Dendrologii Historycznej pt. "Cele zrównoważonego rozwoju a zarządzanie krajobrazem kulturowym i jego elementami". W jego stworzeniu pomagali też uczniowie V klasy o profilu "technik architektury krajobrazu" z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Stanisława Szumca w Bielsku-Białej. Specjalnie na warsztaty przyjechali do Krakowa.

Podczas warsztatów z tworzenia glebarium przypomniano, że procesy gnicia, obumierania, dekompozycji, próchnienia są nieodłączną częścią natury i metabolizmu miasta i jako takie zasługują na naszą uwagę, a nawet na odpowiednie miejsce w przestrzeni publicznej. Wykorzystywanie na miejscu biomasy - jesiennych liści, próchniejących kłód, pokosu traw - przynosi środowisku wiele korzyści: tworzy życiodajną glebę, ogranicza emisje związane z transportem bioodpadów i koniecznością ich gromadzenia oraz utylizacji gdzieś daleko poza miastem, poprawia obieg azotu i węgla w przyrodzie, zatrzymuje wodę, jest miejscem życia dla ogromnej liczby mikroorganizmów glebowych.

- Jak przypomniano podczas warsztatów, w jednej garści gleby jest tyle mikroorganizmów ile żyje ludzi na ziemi, a w jednym metrze kwadratowym ziemi może żyć nawet 10 do 100 dżdżownic. Te niepozorne żyjątka są prawdziwymi inżynierami ekosystemów, odpowiadając za 6,5 proc. światowej produkcji zbóż czy 2,3 proc. produkcji roślin strączkowych. Odpowiadają też za przewietrzanie i nawożenie ziemi, wspierają rozkład materii organicznej i przyczyniają się do wzbogacenia ziemi w składniki odżywcze - przekazuje rzeczniczka PK.

Glebarium na PK będzie służyć do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla studentów, ma też poprawiać świadomość ekologiczną całej społeczności uczelni. Zwraca uwagę na to, jak kluczową rolę odgrywa gleba w procesach zachodzących w przyrodzie, w tym w obiegu składników odżywczych, a także jak my sami możemy pomóc glebom także w mieście - przez ich ściółkowanie, utrzymywanie trwałej okrywy roślinnej, ograniczenie koszenia traw i grabienia opadających jesienią liści albo kompostowanie na miejscu.

- Kompostowniki stają się powoli elementem obowiązkowym miejskich parków, miasta tworzą własne kompostownie. Glebarium na Politechnice Krakowskiej także wytworzy "czarne złoto ogrodników", czyli wartościowy kompost, który można będzie wykorzystać do dbania o zieleń na kampusie głównym uczelni - informują przedstawiciele Politechniki.

W październiku studenci z Koła Naukowego Landscapes Politechniki Krakowskiej wraz z opiekunami z Katedry Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury organizują także inne zielone akcje, wspierające środowisko naturalne w najbliższym otoczeniu uczelni. 16 października posadzili pierwsze 500 z 1000 wiosennych kwiatów cebulowych na kampusie głównym uczelni. 30 października odbędzie się druga część sadzenia kwiatów - na kampusie zostanie posadzonych kolejnych 500 cebulek kwiatowych, które wiosną stworzą barwne dywany kwietne. To już druga edycja akcji "Posadź z nami wiosnę tej jesieni", pierwsza odbyła się przed rokiem.

Zielone akcje SKN Landscapes organizowane są w tym roku w ramach projektu "EKO-Kampus Politechniki Krakowskiej - łąka kwietna, łąka z roślin cebulowych oraz glebarium" i grantu pozyskanego z Funduszu i Naturalnej Energii, którego organizatorem jest Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA.

Czy Polacy chcą amerykańskiej elektrowni atomowej w Polsce?