Nie rozliczyłeś się z fiskusem? Zobacz, co należy zrobić

W Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 361) znajduje się katalog przychodów podlegających opodatkowaniu, a także wykaz zwolnień. Zwolnienia zostały przedstawione w art. 21 tejże ustawy - i tam właśnie należy sprawdzić czy uzyskany przez nas przychód nie podlega obowiązkowi zgłoszenia. Jeżeli nasz przychód podlega jednak opodatkowaniu to o godzinie 2400  dnia 30 kwietnia mija termin na złożenie rocznego zeznania podatkowego. W przypadku złożenia zeznania przy pomocy sieci Internet należy jednak pamiętać o zachowaniu urzędowego poświadczenia odbioru (UPO), które jest dowodem, że PIT został złożony w terminie przepisanym prawnie. Składając PIT należy pamiętać o złożeniu go do odpowiedniego Urzędu Skarbowego. Właściwość Urzędu Skarbowego określa miejsce zamieszkania na ostatni dzień roku podatkowego, za który składamy zeznanie.

Osoby które nie złożyły na czas zeznania podatkowego winny się przede wszystkim liczyć z określonymi konsekwencjami. Wysokość kary jaka może nas spotkać różnicuje się w zależności od tego czy nasze zaniechanie będące de facto zatajeniem naszego dochodu, okaże się być wykroczeniem czy przestępstwem skarbowym. Z wykroczeniem mamy do czynienia  wówczas, gdy podatnik naraził Skarb Państwa na straty finansowe nieprzekraczające 5-krotnej pensji minimalnej (obecnie wynagrodzenie minimalne wynosi w Polsce 1750 zł brutto). Za przestępstwo skarbowe należy uznać natomiast nieujawnienie kwoty wyższej niż 5-krotna wysokość płacy minimalnej.

Jeżeli nasz czyn został określony jako wykroczenie możemy narazić się na karę grzywny w wysokości od 160 zł do 3200 zł. Pamiętajmy także, iż wykroczenie skarbowe nie jest wpisywane do Krajowego Rejestru Karnego. Gdy jednak czyn nie wiązał się z uszczupleniem podatku, Urząd Skarbowy może wystawić podatnikowi mandat, którego wysokość nie może przekroczyć dwukrotności minimalnego wynagrodzenia. Nałożenie na sprawcę mandatu karnego może nastąpić, jedynie jeżeli podatnik wyrazi zgodę na jego przyjęcie.

W zdecydowanie trudniejszej sytuacji znajdują się osoby, które nie złożyły ani nie dosłały deklaracji po terminie, a ich zaległość przekracza kwotę do zaliczenia ich przewinienia jako wykroczenia skarbowego. Ich zaniechanie będzie w takim przypadku zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe (art. 56 Ustawy z dnia 10 września 1999 r., Dz.U. 2013 nr 0 poz. 186).  Za opisywane przestępstwo grozi nam kara grzywny określana w stawkach dziennych. Skład orzekający podejmując decyzję o zastosowaniu sankcji ustala wysokość dziennej stawki oraz ich ostateczną liczbę. Zgodnie z przepisami liczba stawek dziennych nie może być mniejsza niż 10 i większa niż 720. Kwota stawki dziennej wynosi od 1/30 minimalnego wynagrodzenia do 400-krotności minimalnej stawki dziennej. Należy mieć również na uwadze, iż niezapłacenie podatku nakłada na podatnika obowiązek uiszczenie odpowiedniej kwoty odsetek (aktualnie wynoszą one 11,5% i nie nalicza się ich, jedynie w przypadku gdy ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską za polecenie przesyłki listowej).

Jeżeli wpadka w postaci spóźnienia z zapłatą podatku zdarzyła się nam nie pierwszy raz, to w przyszłości możemy narazić się także na wytoczenie przeciw nam postępowania karno skarbowego za uporczywe uchylanie się od obowiązku opłacania podatków. W orzecznictwie sądów karnych przyjmuje się, że uporczywe nieopłacanie podatków wystąpi, także gdy jednorazowe zobowiązanie jest nieregulowane długotrwale lub nieuiszczanie podatków w terminie powtarza się wielokrotnie. W przypadku kilkudniowego opóźnienia Urząd Skarbowy nie ma więc realnych podstaw do wszczynania postępowania.
Sądy podchodzą do każdego przypadku niezłożenia PITu w sposób indywidualny. Ustalając wysokość kary Sąd bierze pod uwagę całościową sytuację finansową podatnika oraz jego stosunki majątkowe i rodzinne. Należy również pamiętać, iż określone negatywne konsekwencje mogą wynikać również z niewykazania w deklaracji części dochodów lub nieuzasadnionego zawyżenia kosztów uzyskania przychodów. 

Dodatkową konsekwencją spóźnienia się ze złożeniem PIT, wprawdzie nie aż tak uciążliwą jak kara pieniężna jest pozbawienie podatnika możliwości odliczenia 1 % podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Jeżeli chcemy uniknąć drakońskiej kary grzywny musimy mimo spóźnienia przesłać poprawnie wypełniony PIT wraz z pismem opisującym przyczyny jego niezłożenia w przepisanym czasie. Gdy jako podatnik dopełnimy wszystkich obowiązków wobec fiskusa, możemy w tym przypadku uniknąć odpowiedzialności. Nie podlega bowiem karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe osoba, która po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomiła o tym organ podatkowy, ujawniając istotne okoliczności przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Przepisy Kodeksu karnego skarbowego (art. 16) przewidują instytucję tzw. czynnego żalu. Polega ona na tym, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe osoba, która złożyła korektę deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i zapłaciła zaległy podatek wraz z należnymi odsetkami.

Złożenie PITu po terminie nie pozbawia nas jednak prawa korzystania z przysługujących nam prawnie ulg i zwolnień. W dalszym ciągu możemy korzystać z ulgi rehabilitacyjnej, rodzinnej a także nadal możemy pomniejszać dochód o wartości otrzymanych darowizn, oraz nie tracimy prawa do zwrotu podatku. Opóźniając jednak chwilę wysłania poprawnie wypełnionego formularza wydłużamy moment, w którym możemy otrzymać zwrot nadpłaty. Właściwy Urząd skarbowy ma na jej zwrot trzy miesiące, licząc od dnia złożenia deklaracji.

Każdy podatnik posiada również możliwość następczego skorygowania błędów wykazanych w zeznaniu rocznym. Jeśli znajdziemy błąd w złożonym już po terminie dokumencie, na złożenie korekty wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty mamy czas aż do upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, czyli po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Źródło: Lex Patronum