Rak szyjki macicy to jeden z tych nowotworów, którym stosunkowo łatwo zapobiegać regularnie wykonując badania profilaktyczne. Mimo to co roku z jego powodu umiera ponad tysiąc Polek. Ryzyko zmierzenia się z nim rośnie z wiekiem, a około 60 proc. przypadków dotyczy kobiet między 45 a 64 rokiem życia.
Na starcie z rakiem szyjki macicy szczególnie są narażone panie:
- zakażone wirusem brodawczaka ludzkiego,
- kobiety, które wcześnie rozpoczęły współżycie płciowe
- te, które przez wiele lat stosowały hormonalne leki antykoncepcyjne.
Do czynników ryzyka jest także zaliczana:
- duża liczba partnerów płciowych,
- duża liczba porodów,
- wieloletnie palenie papierosów,
- niski status socjoekonomiczny i gorszy dostęp do opieki medycznej.
Nowotwór szyjki macicy na wczesnym etapie rozwoju, gdy jest jeszcze w pełni wyleczalny, nie daje niepokojących objawów. Szansą na wykrycie zmian są więc jedynie regularne, profilaktyczne badania cytologiczne.
Cytologia jest skuteczna, bezbolesna i bezpieczna. Do jej wykonania wykorzystuje się sprzęt jednorazowego użytku – wziernik ginekologiczny i specjalną szczoteczkę. Podczas badania lekarz lub położna pobiera komórki znajdujące się na tarczy i w kanale szyjki macicy i umieszcza na szkiełku cytologicznym. Następnie taki rozmaz jest przekazywany do oceny mikroskopowej.
Cytologia raz na trzy lata
Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje badania cytologiczne w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy. Jest on przeznaczony dla kobiet między 25 a 59 rokiem życia. Każda z nich może raz na 3 lata wykonać bezpłatną diagnostykę w dowolnej poradni ginekologiczno-położniczej, która ma kontrakt z NFZ lub gabinecie położnej POZ, posiadającej uprawnienia do pobierania rozmazów cytologicznych.
Zdrowie
Jeśli wynik będzie prawidłowy, wystarczy ponowić badanie po upływie kolejnych 3 lat. W przypadku wykrycia niepokojących zmian, pacjentka jest kierowana na dalszą, pogłębioną diagnostykę.
Na badanie cytologiczne nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego. Najlepszy moment to co najmniej cztery dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż cztery dni przed rozpoczęciem kolejnej. Bezpośrednio przed badaniem – przez co najmniej cztery dni – nie należy stosować żadnych leków dopochwowych.
Kulejąca profilaktyka - zbyt mało kobiet decyduje się na badania
Choć badanie cytologiczne nie boli i może uchronić przed śmiertelnie groźnym starciem z nowotworem, o regularną profilaktykę ciągle dba zbyt mały odsetek kobiet. Dodatkowym cieniem na wczesnym wykrywaniu raka szyjki macicy kładzie się epidemia koronawirusa. Strach przed zakażeniem COVID-19 spowodował bowiem, że wielu z nas odłożyło w czasie wizyty w gabinecie lekarzy i badania.
W ubiegłym roku z programu profilaktyki raka szyjki macicy mogło skorzystać ponad 644 tys. Małopolanek. Zgłosiło się 37,9 tys. z nich. W tym roku w gabinetach lekarzy powinno pojawić się ponad 659 tys. kobiet.
Program profilaktyki raka szyjki macicy – dowiedz się więcej
Panie, które z różnych powodów – np. wieku – nie kwalifikują się do cytologii w ramach programu przesiewowego, mogą wykonać bezpłatne badanie w ramach porady u lekarza ginekologa, który ma podpisaną umowę z NFZ. W znalezieniu najbliższej przychodni wykonującej bezpłatną cytologię, pomoże konsultant Telefonicznej Informacji Pacjenta. Wystarczy zadzwonić pod numer 800 190 590. Telefony są odbierane przez całą dobę, siedem dni w tygodniu.
