Decyzja zapadła pod koniec września
- Ustaliliśmy (ze służbami wojewody – red.), że powiatowe biuro konserwatora zabytków w Wieliczce ruszy od 1 stycznia 2025 roku, na ulicy Słowackiego, przy Wydziale Architektury i Budownictwa (w siedzibie starostwa przy ul. Słowackiego 29 – red.). Mieszkańcy będą mogli załatwiać w nowym biurze sprawy związane z obiektami wpisanymi do ewidencji zabytków, uzgodnieniami, wycinką drzew itp., na razie z wyłączaniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Jednak, jeśli współpraca z województwem będzie układać się dobrze, w przyszłości można będzie pomyśleć o rozszerzeniu kompetencji wielickiego powiatowego konserwatora zabytków – wyjaśniał wielicki starosta Roman Ptak, podczas wrześniowej sesji.
W biurze konserwatora zabytków w Wieliczce zatrudnione będą dwie osoby: konserwator oraz pracownik administracyjny. Koszty utrzymania dwóch etatów – szacowane na 260 tys. zł w skali roku – weźmie na siebie pięć gmin tworzących powiat wielicki. Z kolei starostwo będzie płacić za siedzibę nowej instytucji, materiały biurowe itp. (według wstępnych wyliczeń będzie to rocznie kilkadziesiąt tysięcy złotych).
Współpraca administracji rządowej i samorządowej
Na mocy porozumienia wojewoda powierzył powiatowi niektóre zadania realizowane przez małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Zadania te dotyczą ochrony obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków. Takie rozwiązanie ma na celu przybliżenie urzędu mieszkańcom.
- Podpisane dzisiaj porozumienie pozwala ukonstytuować instytucję powiatowego konserwatora zabytków. To przekazanie kompetencji odbywa się oczywiście tylko w części i na podstawie uzgodnień wszystkich zainteresowanych. Uzgodnienia te poprzedzone zostały stosownymi przygotowaniami. Zacieśniamy współpracę z samorządem, który będzie realizował część zadań. Zarazem jest to oczekiwane przybliżenie urzędu mieszkańcom – możliwość załatwienia spraw tu, na miejscu – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Z korzyścią dla mieszkańców i instytucji
- Decentralizacja zadań z zakresu kompetencji konserwatora zabytków jest bardzo ważna, a zarazem precyzyjnie określona w podpisanym dziś dokumencie. Przede wszystkim dotyczy on obiektów i obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków. Przeniesienie części kompetencji i zawężenie terenu obowiązywania do jednego powiatu to kolejny krok do wprowadzania usprawnień w administracji – dodaje I wicewojewoda małopolska Elżbieta Achinger.
Z kolei starostwa wielicki Roman Ptak tłumaczy: "Podpisanie umowy na utworzenie stanowiska powiatowego konserwatora zabytków przyniesie szereg korzyści dla powiatu wielickiego. Rozwiązanie to stanowi znaczące usprawnienie w zakresie realizacji prowadzonych na terenie powiatu inwestycji, umożliwi nam lepsze i szybsze zarządzanie ochroną zabytków na poziomie lokalnym. Dzięki powiatowemu konserwatorowi mieszkańcy i instytucje będą mieli łatwiejszy dostęp do konsultacji i wsparcia w sprawach dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego, co wpłynie na sprawniejszy obieg dokumentów i przyspieszy proces wydawania decyzji" - wyjaśnia.
Zadania powiatowego konserwatora zabytków
Powiatowy konserwator zabytków wyłoniony zostanie w drodze konkursu spośród kandydatów posiadających kwalifikacje analogiczne do kwalifikacji określonych dla wojewódzkiego konserwatora zabytków w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Podlegać będzie bezpośrednio Staroście Wielickiemu. Wybrana kandydatura wymagać będzie zatwierdzenia przez małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Powiatowy konserwator zabytków będzie ściśle współdziałał z małopolskim wojewódzkim konserwatorem zabytków. Będzie zobowiązany do przekazywania informacji o wszelkich okolicznościach oraz działaniach mających wpływ na obiekty i tereny objęte ochroną konserwatorską na terenie powiatu wielickiego.
Zadania powierzone powiatowi wielickiemu przez wojewodę powiatowi obejmują m.in.:
- uzgadnianie pozwoleń na budowę w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków z wyłączeniem uzgadniania pozwoleń na rozbiórkę obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków;
- przedstawienie w formie pisemnej zaleceń konserwatorskich określających sposób korzystania z zabytku, jego zabezpieczenia i wykonania prac konserwatorskich, a także zakres dopuszczalnych zmian, które mogą być wprowadzone w tym zabytku w stosunku do obiektów i obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków lub objętych ochroną konserwatorską na podstawie planów miejscowych, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego;
- opiniowanie i uzgadnianie prac przy obiektach oraz obszarach ujętych w gminnej ewidencji zabytków oraz wpisanych do rejestru zabytków układów urbanistycznych, bądź wynikających z innych zapisów zawartych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego;
- prowadzenie badań przedmiotów będących zabytkami lub przedmiotów posiadających cechy zabytku;
- przyjmowanie zawiadomień o odkryciu w trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, że jest on zabytkiem oraz dokonywanie oględzin.
Czym będzie się zajmował małopolski konserwator zabytków?
We właściwości małopolskiego konserwatora zabytków pozostaje wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie wynikającym z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – odnośnie do obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków stanowiących mienie komunalne miast i gmin wchodzących w skład powiatu wielickiego. Decyzje te będą wydawane są po uzyskaniu wstępnej opinii powiatowego konserwatora zabytków.
Kontrolę nad realizacją powierzonych zadań sprawuje wojewoda przy pomocy małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Kilka wniosków już zostało podpisanych
Do tej pory podpisanych zostało 5 porozumień o przekazaniu części kompetencji z zakresu właściwości małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pierwsze dwa w 2010 r. z gminą miejską Kraków oraz z dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu, kolejne dwa w 2017 r. z dyrektorem Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Wieliczce oraz z gminą Zakopane i w 2019 r. z gminą Olkusz.
Na ich mocy w Krakowie, Olkuszu i Zakopanem działają miejscy konserwatorzy zabytków, w Wieliczce – konserwator Krakowskich Żup Solnych, a na Wawelu – konserwator zabytków Wzgórza Wawelskiego.
Do kompetencji miejskiego konserwatora zabytków w Krakowie należą obiekty położone poza obszarem uznanym przez Prezydenta RP za pomnik historii.
W przypadku Wzgórza Wawelskiego dyrektorowi Zamku Królewskiego na Wawelu ma pełne kompetencje odnoszące się do obiektu wpisanego do rejestru zabytków pod nazwą „Zabudowa Wzgórza Wawelskiego”.
Podobnie w przypadku Kopalni Soli w Wieliczce oraz zabytkowej części Kopalni Soli w Bochni – pełne kompetencje powierzone zostały dyrektorowi Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Wieliczce.
W Zakopanem przekazane kompetencje dotyczą obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków oraz jednego obiektu wpisanego do rejestru zabytków – Starego Cmentarza na Pęksowym Brzysku. Gminie Olkusz przekazane zostały natomiast kompetencje w zakresie obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków.
Zakaz smartfonów w szkołach? 67% Polaków mówi "tak"!
