Ukraińcy

Pożar, który wybuchł w niedzielę (21 marca) rano w jednej z kamienic przy ul. Dubois w Opolu był najprawdopodobniej próbą zatarcia śladów po brutalnym zabójstwie. Do sprawy zatrzymano obywateli Ukrainy i Mołdawii.

Z danych GUS wynika, że koszty produkcji budowlano-montażowej wzrosły o 2,4 proc. w porównaniu rok do roku. Wpływ na to mają m.in. rosnące cen surowców ale zdaniem ekspertów także brak pracowników.

Pracownicy z Ukrainy szukają zatrudnienia w Polsce jeszcze częściej niż przed pandemią. Pod koniec 2020 r. ich liczba w naszym krajem zwiększyła się o blisko 55 tys., w porównaniu z sytuacją tuż przed wybuchem epidemii COVID-19. Większość zatrudnionych Ukraińców w Polsce stanowią pracownicy tymczasowi.

63,3 tys. cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego w całej Małopolsce odnotował ZUS na koniec 2020 roku. To zaskakujące, bo w rekordowym dotąd roku 2019 było ich o ponad 3 tys. mniej, a po wybuchu pandemii populacja obcokrajowców stopniała (do końca czerwca 2020 r.) do niespełna 55 tys. osób. Koniec roku przyniósł jednak znaczny wzrost: w rejestrach ZUS przybyło w kilka miesięcy aż 8,6 tys. obcokrajowców, co oznacza nie tylko odrobienie cividowych strat, ale i nowy rekord wszech czasów. Ów wzrost dotyczy jednak tylko Krakowa i Chrzanowa. W Tarnowie i zwłaszcza Nowym Sączu liczba cudzoziemców - przynajmniej tych legalnie zatrudnionych - zmalała.

Pandemia sprawiła, że migracja zarobkowa z Ukrainy wyhamowała. Już co trzecia firma miała problem z personelem ze względu na wyjazdy imigrantów z powodu COVID-19. - W marcu, jak rozpoczęła się epidemia z Polski wyjechało nawet 250 tys. pracowników z Ukrainy- tłumaczy w rozmowie z AIP ekspertka.

Ukraińcy chcą wrócić do pracy w Polsce. Do naszego kraju przyciągają ich zarobki ale w obliczu pandemii koronawirusa, to bezpieczeństwo decyduje o wyborze konkretnego zatrudnienia. - Wprowadzenie zwłaszcza czerwonych stref ogranicza podaż pracowników z Ukrainy, którzy wolą unikać pracy w tych regionach- mówi AIP ekspertka.

Jak wynika z najnowszych danych GUS, w drugim kwartale 2020 roku, Ukraińcy wydali w Polsce 220 mln zł. Rok wcześniej te wydatki sięgnęły prawie 2 mld zł. Po raz pierwszy od 2014 roku, kiedy do Polski zaczęła napływać coraz liczniejsza imigracja z Ukrainy, ten wynik był niższy niż 1 mld zł. To efekt pandemii koronawirusa.

Pandemia namieszała w życiu pracujących i prowadzących biznesy w Polsce cudzoziemców, którzy w ostatnich latach stali się jednym z motorów naszej gospodarki. Niepotykane w dziejach obostrzenia w podróżowaniu, czasowo zamknięte granice, zakazy lotów, utrudnienia w dostępie do urzędów i fachowych porad – wszystko to skomplikowało obcokrajowcom przyjazdy „za chlebem”, relacje biznesowe i kontakty z bliskimi. O tym, jaka jest dziś sytuacja cudzoziemców i jak można ich wspierać, rozmawiamy w Barometrze z prof. Janem Brzozowskim z krakowskiego Uniwersytetu Ekonomicznego, koordynatorem europejskiego programu wspierania imigrantów.

Jak wynika wynika z danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych, na które powołuje się Ukrainian National News Agency, od stycznia do czerwca br. dla Ukraińców chcących podjąć pracę w Polsce przyznano ponad 270 tys. wiz. W analogicznym okresie w zeszłym roku ta liczba była niemal dwukrotnie większa. Taki spadek to konsekwencja epidemii koronawirusa oraz utrudnień w ruchu granicznym i pracy urzędów. Co ciekawe, mniej wydanych wiz nie oznacza, że w Polsce jest o połowę mniej kadry ze Wschodu. Jak tłumaczy w rozmowie z AIP ekspert, pracownicy z Ukrainy nadal są polskiej gospodarce potrzebni. - Wynika to głównie z tego, że Polacy nie chcą zajmować ich miejsc pracy- dodaje.

3 na 4 pracowników z Ukrainy wykonuje w Polsce pracę fizyczną, za którą są całkiem nieźle wynagradzani. Co trzecia osoba otrzymuje na rękę ponad 3 tys. zł miesięcznie. Dodatkowo, pracodawcy często zapewniają pracownikom ze Wschodu atrakcyjne benefity pozapłacowe. Ich miesięczne wydatki w Polsce często mieszczą się w 500 zł. - Ukraińcy pracujący w Polsce od zawsze wydawali niewielki procent swoich zarobków. Obecnie widać, że ta tendencja się pogłębia- mówi AIP ekspert.

W pierwszym kwartale 2020 roku Ukraińcy zostawili w portfelach przedsiębiorców w Polsce blisko 1,48 mld zł. To najniższy wynik od trzech lat i o ponad 100 mln słabszy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku – wynika z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego. – Kadra ze Wschodu odpowiadała w ciągu ostatnich 5 lat za aż 11% polskiego wzrostu gospodarczego, a niemal 8 miliardów złotych przeznaczonych na konsumpcję w jednym roku to duży zastrzyk gotówki dla naszych przedsiębiorców- zauważa ekspert.

Choć liczba bezrobotnych w Polsce przekroczyła pod koniec maja milion, przedsiębiorcy z kilku branż, a także rolnicy z utęsknieniem czekają na masowy powrót Ukraińców i innych cudzoziemców. Prawie nikt nad Wisłą nie chce wykonywać niektórych prac. Największe braki pracowników są w budownictwie, logistyce, przetwórstwie spożywczym oraz na plantacjach najpopularniejszych owoców.

Niemal połowa pracodawców oferuje Ukraińcom ok. 18 zł/h brutto, co trzeci decyduje się na stawkę przekraczającą 21 zł/h brutto. Ponadto, jeszcze pod koniec lutego co czwarta firma deklarowała, że byłaby skłonna zapłacić pracownikowi z Ukrainy więcej „na rękę” niż Polakowi, byle tylko przyciągnąć kadrę ze Wschodu. - Epidemia koronawirusa osłabiła pozycję pracowników z Ukrainy na polskim rynku pracy- zauważa ekspert.

Przedsiębiorcy obawiali się spowolnienia gospodarczego w Polsce już pod koniec lutego br. Niepokój pracodawców przekładał się na ostrożne deklaracje dotyczące zwiększania poziomu zatrudnienia, w tym rekrutacji pracowników z Ukrainy. - Rolnicy mają wielkie problemy, bo Polacy jeszcze nie oswoili się z myślą, że jak nie jadą do niemieckiego rolnika, to mogą popracować w Polsce- tłumaczy w rozmowie z AIP ekspert.

- Sytuacja gospodarcza w której się znaleźliśmy jest wyjątkowa i zupełnie nie porównywalna do kryzysów które mieliśmy dotychczas- tłumaczy w rozmowie z AIP Andrzej Kubisiak, ekspert rynku pracy, Polski Instytut Ekonomiczny. - Mam wrażenie, że wielu Polaków rozumie, że obecna sytuacja jest wyjątkowa. Jednak mamy właściwie całe pokolenie pracowników którzy wchodzili na rynek pracy przez ostatnie 10 lat, którzy nie pamiętają czasów kryzysowych- dodaje.

W ciągu dekady liczba obcokrajowców, którzy postanowili zamieszkać i/lub pracować w Krakowie i Małopolsce wzrosła z niespełna 6 tys. do ponad 66 tys., czyli o 1012 procent! A to nie koniec. Od początku 2020 roku Małopolski Urząd Wojewódzki notuje dalszy dynamiczny wzrost - mówi Adam Spyra, dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców MUW w najnowszym „Barometrze Bartusia” - do obejrzenia w internetowym serwisie Dziennika Polskiego i Gazety Krakowskiej.

Mimo wyraźnych objawów spowolnienia gospodarczego, pracodawcy w Polsce wciąż wskazują brak pracowników jako swój główny problem. Częściowym rozwiązaniem mogłoby być przyjmowanie większej liczby cudzoziemców, utrudniają to jednak mocno skomplikowane i absurdalne przepisy oraz praktyki urzędnicze.

Polska przestaje być atrakcyjna dla pracowników z Ukrainy. Przez wysokość zarobków i długotrwałe procedury związane z otrzymaniem pozwolenia na zatrudnienie i pobyt.

W polskich sklepach i na usługi Ukraińcy w okresie od stycznia do września wydali prawie 6 mld zł. Trzeci kwartał był rekordowy. Osoby z Ukrainy dołożyły do obrotu detalicznego 2,1 mld zł, najwięcej od pięciu lat. Więcej niż Ukraińcy w III kwartale 2019 roku wydali w Polsce jedynie Niemcy, którzy kupili towary i usługi za 4,9 mld zł. Od trzech lat wydatki Ukraińców w pierwszych trzech kwartałach roku przekraczają 5 mld zł.

Ciała dwóch obywateli Ukrainy znaleziono w niedzielę w Dobrosławowie pod Puławami. Najprawdopodobniej zostali brutalnie zamordowani. Policja zatrzymała mężczyznę podejrzanego o zabójstwo. To Ukrainiec.

W I kwartale 2020 r. Niemcy otworzą granice dla pracowników spoza Unii Europejskiej. W tej chwili co drugi pracownik z Ukrainy rozważa wyjazd z Polski. Liczba chętnych do wyjazdu zwiększyła się o 15 proc. w porównaniu do zeszłego roku. 70 proc. respondentów wskazało Niemcy jako kraj, w którym chcą podjąć pracę.

- Narazie nie ma powodów mówić o ratowaniu. Ten system ma się dobrze. Monitorujemy jego stan- mówi Jadwiga Emilewicz, minister rolnictwa.