"Szał uniesień" Władysław Podkowiński
Gdzie zobaczyć? Muzeum Narodowe w Krakowie
Jest jednym z najbardziej znanych polskich obrazów, uważanym przez znawców sztuki za pierwsze znaczące dzieło nurtu symbolizmu w polskim malarstwie. Podczas pierwszej publicznej wystawy wzbudził rozgłos i kontrowersje. Zniszczony przez autora, został odrestaurowany po jego śmierci przez Witolda Urbańskiego.
Obraz jest aktem przedstawiającym nagą, rudowłosą kobietę na oszalałym karym koniu stającym dęba. Zwierzę odsłania zęby, ma wysunięty język i rozszerzone chrapy, z pyska toczy pianę. Kobieta dosiada je na oklep, obejmuje za szyję, ma zamknięte oczy, jej rozwiane włosy splatają się z końską grzywą. Płótno ma ponad trzy metry wysokości i przedstawia postacie naturalnej wielkości.
fot. Wikipedia
"Czwórka" Józef Chełmoński
Gdzie zobaczyć? Muzeum Narodowe w Krakowie
Dzieło jest przykładem naturalizmu w malarstwie polskim. Wielkoformatowe płótno (275 × 660 cm) przedstawia zaprzęg czterech koni powożony przez podolskiego chłopa. Konie są w szaleńczym galopie, pędząc po błotnistym terenie.
"Hołd pruski" Jan Matejko
Gdzie zobaczyć? Muzeum Narodowe w Krakowie
Obraz olejny Jana Matejki namalowany w latach 1879–1882 w Krakowie. Przedstawia hołd pruski złożony przez Albrechta Hohenzollerna dnia 10 kwietnia 1525 na krakowskim Rynku Głównym.
