Ogłoszoną w środę decyzję TSUE podjęła wiceprezes Trybunału, Rosario Silva de Lapuerta.
Sprawa dotyczy skargi Komisji Europejskiej na zmiany w polskim systemie prawnym. 1 kwietnia 2021 KE wniosła do TSUE skargę przeciwko Polsce podnosząc m.in. kwestię Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.
TSUE każe zawiesić działania Izby
Zdaniem Komisji Europejskiej Polska naruszyła prawo Unii, "ponieważ powierzyła Izbie Dyscyplinarnej, której niezawisłość i bezstronność nie są zagwarantowane, właściwość do orzekania w sprawach dotyczących statusu sędziów i asesorów sądowych oraz pełnienia przez nich urzędu, takich jak z jednej strony sprawy o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziów lub asesorów sądowych oraz z drugiej strony sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczące sędziów Sądu Najwyższego i sprawy z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku."
- W wydanym dziś postanowieniu wiceprezes Trybunału, Rosario Silva de Lapuerta, uwzględniła wszystkie wnioski Komisji do czasu wydania ostatecznego wyroku - pisze TSUE w uzasadnieniu postanowienia.
TSUE zobowiązał Polskę m.in. do:
- zawieszenia stosowania przepisów, na podstawie których Izba Dyscyplinarna jest właściwa do orzekania w sprawach o zezwolenie na pociągnięcie sędziów i asesorów sądowych do odpowiedzialności karnej
- zawieszenia stosowania przepisów, na podstawie których Izba Dyscyplinarna jest właściwa do orzekania w sprawach dotyczących statusu sędziów Sądu Najwyższego i pełnienia przez nich urzędu
- zawieszenia stosowania przepisów zezwalających na pociągnięcie do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów za badanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy
- zawieszenia stosowania przepisów krajowych w zakresie,w jakim zakazują sądom krajowym badania spełnienia wymogów Unii dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy
- zawieszenia stosowania przepisów przekazujących do wyłącznej właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozpoznawanie zarzutów braku niezawisłości sędziego lub braku niezależności sądu
TSUE zobowiązuje również Polskę do powiadomienia Komisji, nie później niż w ciągu miesiąca od doręczenia postanowienia wiceprezes Trybunału o wszystkich środkach, które przyjęła w celu pełnego zastosowania się do tego postanowienia.
Trybunał Konstytucyjny orzeka: Środki tymczasowe TSUE niezgodne z konstytucją
Kilkadziesiąt minut po informacji o wyroku TSUE, polski Trybunał Konstytucyjny w pięcioosobowym składzie pod przewodnictwem Stanisława Piotrowicza wydał orzeczenie, że przepisy traktatowe w zakresie, w jakim TSUE nakłada ultra vires zobowiązania na RP jako państwo członkowskie UE, wydając środki odnoszące się do ustroju i właściwości polskich sądów oraz trybu postępowania przed polskimi sądami jest niezgodny z konstytucją RP.
Wniosek w tej sprawie skierowała do TK Izba Dyscyplinarna SN, która zapytała, czy Polska musi przestrzegać nakładanych przez TSUE zabezpieczeń.
TK jutro ma wydać także decyzję w sprawie wniosku premiera Mateusza Morawieckiego, w której stwierdzi, czy przepisy prawa unijnego mają wyższość na przepisami krajowymi i konstytucją, czy nie.
