Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

W cztery lata wybudowano osiedle Młodych. Powstało 2500 mieszkań

Andrzej Ćmiech
Po II wojnie światowej nastąpiły znaczące zmiany w wyglądzie naszego miasta. Park, basen, lodowisko dla ciała, nowe parafie w Gliniku i na Magdalenie - dla ducha.

"Gorlicki Zakład Przędzy Szklanej to okazały pod każdym względem zakład przemysłowy, którego poszczególne obiekty utrzymane w jednolitym stylu architektonicznym dodadzą dużo uroku pięknie położonym Gorlicom. Kompletne zabudowanie terenów przeznaczonych pod budowę zakładu przemysłowego, połączy prawie bez reszty miasto Gorlice ze swym przemysłowym przedmieściem Glinikiem Mariampolskim, tworząc w ten sposób jedną dzielnicę przemysłową" - pisały w sierpniu 1956 r. "Wiadomości Gorlickie", podkreślając, że przy typowaniu dzielnic miasta pod budownictwo bierze się pod uwagę oprócz potrzeb i funkcjonalności również upiększenie panoramy miasta, uporządkowanie i wzbogacenie wyglądu grodu.

Porządkowanie centrum miasta
Zmiany w wyglądzie powojennych Gorlic rozpoczęły się pod koniec lat czterdziestych ubiegłego wieku. Ich pierwszym symptomem była przebudowa w latach 1948-1950 miejskiego ratusza według projektu Józefa Baruta. W latach pięćdziesiątych XX w. rozpoczęło się porządkowanie centrum miasta. Według projektu wspomnianego już architekta miejskiego we wschodniej pierzei rynku przy ul. Wróblewskiego wzniesiono piękną kamienicę z podcieniami nawiązującą do istniejącej kamienicy przed I wojną światową. Równowagą dla niej w drugim końcu tej strony rynku miało być nowoczesne budownictwo z podcieniami na placu powstałym po wyburzeniu kamienicy, gdzie był zakład fotograficzny Melków oraz parterowej zabudowy handlowej przy ulicy 1 Maja. W 1956 r. oddano do użytku bloki mieszkalne przy ulicy Stalina (obecnej 3 Maja) naprzeciwko dawnej siedziby Komitetu Powiatowego PZPR w Gorlicach (obecnej Biblioteki Publicznej). Wszystkie te inwestycje były prowadzone z funduszu Miejskiej Rady Narodowej w Gorlicach. Również z tego funduszu obok rynku przy ul. Wąskiej wyremontowano kamieniczkę mieszczańską z końca XVIII w. należącą kiedyś do kaflarza Grabca-Grabczyńskiego i umieszczono tam Muzeum Regionalne PTTK. Jego oficjalne otwarcie nastąpiło 22 lipca 1957 r.

Kościół w nowym otoczeniu
W latach pięćdziesiątych powstało też nowe otoczenie kościoła parafialnego pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, które możemy podziwiać obecnie. Jego urządzenie było wynikiem dramatu po budowie ulicy Obrońców Stalingradu, kiedy skarpa zaczęła się osuwać, a na budynku kościoła zaczęły pojawiać się pęknięcia. W ocenie ekspertów mogły one doprowadzić do katastrofy budowlanej. Wykonano wtedy wewnętrzne ramy żelbetonowe w nawach bocznych kościoła oraz zabezpieczono skarpę poprzez opasanie kościoła wieńcem murów i przypór, uzyskując nowe piękne otoczenie kościoła.

Mieszkania dla nowych sił roboczych
Oprócz budownictwa Rad Narodowych pod koniec lat czterdziestych XX w. rozpoczął się rozwój budownictwa zakładowego. W 1948 r. Rafineria Nafty i Centralne Warsztaty Naftowe rozpoczęły budowę mieszkań na tzw. osiedlu Górnym w Gliniku. Osiedle to miało zabezpieczyć mieszkania dla napływających nowych sił robotniczych koniecznych dla rozwoju Fabryki i Rafinerii Nafty. Podobnymi przesłankami kierowano się, budując w latach 1961-1965 drugie osiedle robotnicze w Gorlicach przy ulicy Szopena składające się z siedmiu bloków o 224 mieszkaniach. Uzupełnieniem ciągłego "głodu" mieszkaniowego w Gorlicach była budowa pięciu bloków przy ul. Słowackiego. W marcu 1967 roku za sprawą Spółdzielni Mieszkaniowej "Rozwój" rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego przy ulicy Krakowskiej nazwanego w 1974 roku "Osiedlem Trzydziestolecia PRL". Powstanie osiedla było dziełem zespołu architektów z Rzeszowa: inż. Jerzego Wisza, inż. Henryka Martensa, inż. Tadeusza Srokowa.

Inwestycje w rekreację
Aby zapewnić mieszkańcom Gorlic dobre warunki wypoczynku po zakończeniu II wojny światowej, nastąpiła rewitalizacja parku. Urządzono zieleniec, który ozdobiono rabatami kwiatowymi, wytyczono nowe ścieżki spacerowe, odnowiono ławki, zbudowano i urządzono plac zabaw oraz postawiono estradę w centralnej części parku, a dla osób lubiących czynnie spędzać czas utworzono ścieżkę zdrowia. Jednak głównym przedsięwzięciem tych czasów była budowa w 1956 r. linowego mostu wiszącego, popularnie zwanego "ławą" wykonanego przez pracowników "Naftobudowy" i FMiSW "Glinik". Prace w urządzaniu powojennym parku zostały zakończone doniosłą uroczystością połączoną z festynem oddającą park miejski do wypoczynku ludziom pracy 22 lipca 1961 r.

Podczas tych uroczystości ówczesny przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gorlicach Edward Szewczyk ponownie odsłonił odnowiony i uzupełniony o wizerunek orła według obowiązującego socjalistycznego wzoru pomnik Juliusza Słowackiego. Mimo że wspomniana uroczystość kończyła powojenny okres urządzenia parku, to prace w nim trwały dalej. W połowie lat sześćdziesiątych XX w., zwiększając ofertę rekreacyjną, na skraju parku wybudowano kąpielisko na rzece Sękówce, które po wybetonowaniu dna w 1972 r. do czasu oddania do użytku otwartego basenu kąpielowego w 1976 r. było jedynym strzeżonym kąpieliskiem w Gorlicach. Dziesięć lat po wspomnianej wyżej uroczystości w 1973 r. park wzbogacił się o obelisk z popiersiem założyciela parku i burmistrza Gorlic Wojciecha Biechońskiego, a później o pomnik Kazimierza Pułaskiego znajdujący się przy głównej alei parku, upamiętniający jego pobyt na ziemi gorlickiej w 1770 r.

Rynek w nowej szacie
Na początku lat sześćdziesiątych na forum Miejskiej Rady Narodowej pojawiły się pierwsze propozycje przebudowy gorlickiego rynku na bardziej nowoczesny, spełniający podstawowe wymogi sanitarno-estetyczne. Uzasadniano, że nawierzchnia rynku pokryta nieregularnymi, wydobytymi z Ropy kamieniami nie sprzyja zachowaniu czystości zwłaszcza po jarmarkach. Propozycje te były skutecznie negowane przez ówczesnego architekta miejskiego Józefa Baruta, który twierdził, że "iż cały środek obecnego miasta pokrywający się z miastem średniowiecznym, łącznie z ulicami i rynkiem jest zespołem architektonicznym i zabytkiem kultury oraz pamiątką przeszłości i musi być przekazany potomnym wiekom". Jednak po jego przejściu na emeryturę w 1963 r. władze miejskie podjęły decyzję o przebudowie rynku. W wyniku przebudowy trwającej od 1969 do 1972 roku nastąpiła zmiana funkcji gorlickiego rynku z handlowego na reprezentacyjno-wypoczynkowy.

Powstały basen i lodowisko
Największe zmiany w mieście zaszły w latach 70. XX w. i były efektem rozbudowy FMWiG "Glinik" w Gorlicach. Wraz z budową Zakładu Metalurgicznego powstały inne obiekty służące miastu. W latach 1976-1980 wybudowano osiedle Młodych z 2500 nowymi mieszkaniami. Wraz z budownictwem mieszkaniowym powstawały obiekty użyteczności publicznej. W 1977 r. oddano w Gorlicach do użytku otwarty basen kąpielowy, a w 1978 r. sztuczne lodowisko cieszące się ogromnym powodzeniem wśród młodzieży i miłośników sportu. W 1972 r. na gorlickim rynku pojawiła się rzeźba "Przy Studni" - zwana popularnie Tereską Kosibianką, a w 1982 r. pomik Ignacego Łukasiewicza na Zawodziu dłuta Janusza Krauzego.

Ważnym elementem gorlickiego krajobrazu są powstałe w latach 80. i 90. XX w. kościoły. Szczególnie ten w Gliniku pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, który zbudowano w latach 1980-1983 po wieloletnich staraniach wiernych i proboszcza ks. Józefa Micka - kapelana ludzi pracy, pomysłodawcy powstania Domu Caritas oraz Honorowego Obywatela Miasta Gorlice. Również na stałe wtopił się w krajobraz Gorlic kościół parafii św. Andrzeja Boboli wybudowany w czynie społecznym przez wiernych w latach 1989-1998.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska