Przypomnijmy. Formalnym autorem projektu ustawy o samorządzie terytorialnym i ustawy o pracownikach samorządowych był Senat, w ramach którego prace inicjował prof. Jerzy Regulski - senator I kadencji, założyciel Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Do grupy najważniejszych twórców reformy samorządowej należy zaliczyć także prof. Jerzego Kuleszę, Jerzego Stępnia, Waleriana Pańkę, Adama Kowalewskiego i Jana Króla.
Uchwalenie ustawy o samorządzie terytorialnym z 8 marca 1990 roku stanowiło przełomowy moment w historii naszego kraju. Przywrócenie samorządu terytorialnego umożliwiło mieszkańcom współdecydowanie o sprawach najbliższego otoczenia, w którym żyli na co dzień.
Uprawnionych do głosowania było 26 925 267 obywateli, z czego głosy oddało 11 380 629 (frekwencja 42,27 proc.).
Najwyższą frekwencję (ponad 47%) odnotowano w gminach do 2 tys. mieszkańców, w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców do urn poszło tylko 39,8% uprawnionych. Obóz „Solidarności” uzyskał 47% mandatów, Polskie Stronnictwo Ludowe 6,5%, Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej i Konfederacja Polski Niepodległej poniżej 1%. Kandydaci niezrzeszeni zdobyli 39% mandatów.
Samorząd zmienił Polskę z państwa centralnie rządzonego w państwo rozumiane jako wspólnota obywateli, czemu zresztą dano wyraz w art. 1 wspomnianej ustawy, definiując „gminę” jako „wspólnotę mieszkańców danego terytorium”. Tym samym uwolniona została energia Polaków we wszystkich dziedzinach życia, powstało 3 mln małych firm.
Współtwórca reformy, nieżyjący już dziś, prof. Jerzy Regulski w 2014 roku stwierdził, że „przeprowadzenie w państwie zmian o takiej skali, jak reforma samorządowa z 1990 r., byłoby dziś niemożliwe”.
Zobacz specjalną publikację 35 lat samorządu:
