MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Chwała nam! Kultura bicia w pysk rozkwita w polskim obyczaju, literaturze i dyplomacji

Włodzimierz Zapart, publicysta
Adam Wojnar
Przewodniczący "Solidarności" Piotr Duda zaskoczył wszystkich, ostrzegając posłów, by nie popierali rządowych planów dotyczących górnictwa. "Wiemy, gdzie mieszkacie. Znamy wasze nazwiska i adresy. I immunitet wam nie pomoże" - powiedział.

Marszałek Radek Sikorski ocenił, że to sformułowanie "na pograniczu groźby karalnej". Nie jestem prawnikiem, więc w dysputę o kruczkach prawnych się nie wdaję. Do komentarzy na temat stylu każdy ma jednak prawo, pozwolę więc sobie stwierdzić, że wypowiedź związkowca Dudy utrzymana jest w stylu gangsterskim. Zwłaszcza że dalej Duda mówił: "Wielu zasłużyło, żeby dostać w pysk".

I przy biciu w pysk chciałbym się zatrzymać. Wystarczy bowiem chwilkę pomyśleć, by uświadomić sobie, jak bardzo bicie w pysk zakorzenione jest w polskiej kulturze. To rodzaj aktywności pielęgnowanej nie tylko na wiejskich potańcówkach, ale i w salonach. Można by nawet zaryzykować tezę, że bicie w pysk to źrenica polskości, z której możemy czerpać dumę i siłę. I zarejestrować to w Brukseli jako produkt regionalny!

Ostatnie wielkie osiągnięcie w tej mierze należy do europosła Janusza Korwin-Mikkego. W lipcu zeszłego roku Korwin spoliczkował w pałacyku Ministerstwa Spraw Zagranicznych swojego kolegę z europarlamentu Michała Boniego. Posłowie nie dają w pysk, lecz policzkują, ale to właściwie to samo.

Pominąć niestety trzeba całą rzeszę bezimiennych bohaterów, którzy codziennie biją w pysk lub dają po mordzie w ciemnych zaułkach, melinach i innych przybytkach grzechu, ale warto w tym skrótowym przeglądzie wspomnieć "targanie po szczękach". To omówienie pochodzi z roku 1981. Użył go związkowiec Lech Wałęsa, by dyplomatycznie określić, co nastąpi w momencie konfrontacji z władzą.

Dyplomatyczne bicie w pysk znane jest zresztą u nas od wieków. Świadczy o tym anonimowe dzieło pt. "Tarcza żołnierza y rycerza Ziemie Koronney", wydane w Zamościu w roku 1669. W książce tej jest "Instrukcya, iako z różne nacye gadać", w której autor wykłada sposób prowadzenia negocjacji międzynarodowych. Zaleca m.in.: "z Wołoszynami poczciwey rozmowy nie masz, bo plemię złodzieyskie, tedy wszelką gadkę zaczynay dawszy wprzódy w pysk".

Historia literatury potwierdza nasze upodobanie do bicia po mordzie. "Duchowi memu dała w pysk i poszła" - "Fantazy" Juliusza Słowackiego. "Chcę mu scyzoryk mój w brzuch wsadzić lub zamalować w pysk" - "Dziady" Adama Mickiewicza. "Pan Jezus prask śmierć w pysk" - "Sabałowa bajka" Henryka Sienkiewicza. To tylko garść cytatów, do których warto dołączyć próbkę liryczną: "A Józio w pysk, a Józia w mordę, i już w powietrzu pachnie mordem - "Kwiaty polskie", Juliana Tuwima.

Również i ja chętnie bym przyładował w ryj. Ale gdzież mnie się napinać, gdy mowa o wieszczach, noblistach, związkowcach! Gdy cytujemy Słowackiego, Wałęsę czy Dudę. Chcąc jednak nawiązać do poetyckiego ducha odpowiadającego dzisiejszym klimatom, pozwolę sobie nieudolnie strawestować wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego o wróbelku. Mogłoby to iść tak: Związkowiec ptaszyna niewielka / związkowiec jest druh nasz szczery / kochajcie związkowców Polacy / kochajcie do jasnej cholery!

Bo jak nie - to w pysk.

Zobacz najświeższe newsy wideo z kraju i ze świata
"Gazeta Krakowska" na Youtubie, Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska