Emigranci po śmierci - sławni Polacy pochowani na obczyźnie [GALERIA]

Na cmentarzu Łyczakowskim liczba pochowanych znamienitych Polaków sięga około pół setki. Nie ma się też temu co zbytnio dziwić, zważywszy na to, że Lwów przez wieki był miastem polskim.

Już wkraczając na cmentarz, na lewo od głównego wejścia, dostrzeżemy pomnik poety Seweryna Goszczyńskiego (autor wierszy patriotycznych, uczestnik powstania listopadowego) z wyrzeźbioną siedzącą postacią wieszcza. Z bardziej znanych polskich osobistości należałoby również wymienić Marię Konopnicką (poetka i nowelistka), która zmarła na zapalenie płuc w 1910 r. Pochowano ją w Panteonie Wielkich Lwowian, a jej pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną, w której udział wzięło aż 50 000 osób.

Cmentarz Łyczakowski jest również miejscem spoczynku Gabrieli Zapolskiej (dramatopisarka, autorka "Moralności Pani Dulskiej"), Ludwika Rydygiera (jeden z najwybitniejszych chirurgów oraz inicjator nowych metod chirurgicznych), Karola Szajnochy (pisarz, historyk i działacz niepodległościowy) i Benedykta Dybowskiego (słynny zoolog).

Mimo że na terenie dzisiejszej Ukrainy, ci Polacy spoczęli na ziemi niegdysiejszej Galicji, a przed rozbiorami - Polski. Ich pośmiertny pobyt na obczyźnie leży poza ich gestią, to wynik tylko i wyłącznie szamotaniny losu.

Najbardziej przykuwającym uwagę grobowcem cmentarza Na Rossie jest masywna, czarna jak węgiel, granitowa płyta, na której figuruje napis "Matka i Serce Syna". Mimo że ciało Józefa Piłsudskiego spoczywa na Wawelu, ostatnią wolą Marszałka było, aby jego serce złożyć do grobu na cmentarzu Na Rossie, gdzie mogłoby spocząć wśród jego żołnierzy, wraz ze zwłokami matki, specjalnie w tym celu sprowadzonymi z rodzinnego grobowca w Sugintach.

Jego serce nie jest zresztą jedynym organem odseparowanym od ciała, bowiem wyjęty z ciała mózg Marszałka był badany przez naukowców w Wilnie, a na podstawie przeprowadzonych przez nich badań wydano publikację zatytułowaną "Mózg Józefa Piłsudskiego".

Zanim jeszcze ciało Piłsudskiego mogło zaznać spokoju, miejsce jego spoczynku okazało się być przedmiotem zagorzałego sporu. Ostatecznie, na polecenie metropolity krakowskiego, trumnę Marszałka umieszczono w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.

Ostatnią wolą Marszałka było, aby jego serce złożyć do grobu na cmentarzu Na Rossie, gdzie mogłoby spocząć wśród jego żołnierzy

Na cmentarzu Na Rossie pochowany jest również Władysław Syrokomla (poeta okresu romantyzmu), uwięziony w 1861 r. przez władze rosyjskie i przymusowo osadzony w Borejkowszczyźnie (rejon wileński) oraz Joachim Lelewel (historyk i działacz polityczny), który wyemigrował z kraju po upadku powstania listopadowego.

Mimo że Pere-Lachaise jest miejscem spoczynku tak znamienitych francuzów, jak La Fontaine i Molier, to jednak w przewodnikach turystycznych jako jednego z pierwszych spośród znanych osobistości pochowanych na tym cmentarzu wymienia się Fryderyka Chopina.

"Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel Fryderyk Chopin zszedł z tego świata" - tak brzmi nekrolog napisany przez Cypriana Kamila Norwida - świadka ostatnich tygodni życia i męki Chopina. Kompozytor zmarł w nocy 17 października 1849 r., w otoczeniu kilkorga bliskich mu osób. Mimo że na świadectwie zgonu jako przyczyna śmierci wymieniona jest gruźlica, to jednak spekulacje co do faktycznego powodu zgonu artysty trwają do dziś. Liczny kondukt żałobny, któremu przewodniczył książę Adam Jerzy Czartoryski, przeszedł na cmentarz Pere-Lachaise, gdzie zmarłego kompozytora pożegnały dźwięki "Requiem" Mozarta oraz Marsza Żałobnego jego własnego autorstwa.

Koszty pogrzebu i pomnika nagrobnego pokryła Jane Stirling, zwana również "wdową po Chopinie". Stirling darzyła artystę miłością, z listów Chopina wiemy jednak, że jej opiekuńczość i czułość działały mu jedynie na nerwy. Na jej propozycję małżeństwa zasłonił się chorobą, prawda jednak była taka, że nie odwzajemniał jej uczucia. Stirling opłaciła również powrót do Warszawy siostry Chopina, która przewiozła do kraju serce kompozytora. Ostatecznie spoczęło ono w Bazylice Świętego Krzyża w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu. Pośmiertne odlewy twarzy i dłoni Chopina można zobaczyć dziś w muzeach.

Warto wspomnieć również o spoczywającej na Pere-Lachaise Marii Walewskiej, która była... kochanką cesarza Napoleona Bonapartego. W styczniu 1807 r. Maria Walewska spotkała się z Napoleonem, po raz pierwszy widząc go podczas balu w warszawskim Zamku Królewskim. Wkrótce potem, w wyniku zalotów cesarza, zasypującego Marię prezentami i liścikami, została jego oficjalną metresą. Owocem ich romansu był syn, którego potomkowie żyją do dziś.

Z kolei na jednym z licznych polskich grobów, znajdujących się na cmentarzu Montmartre, można dostrzec wyryty napis, głoszący: "Wielki poeta polski" - jest to bowiem miejsce pochówku Juliusza Słowackiego. Grób pozostaje jednak pusty, bo szczątki poety zostały przeniesione do Krypty Wieszczów Narodowych na Wawelu w 1927 r. W tej samej krypcie spoczęło również ciało Cypriana Kamila Norwida oraz Adama Mickiewicza - obydwaj poeci zostali pierwotnie pochowani w Montmorency pod Paryżem, który jest również miejscem pochówku Władysława Zamoyskiego, Delfiny Potockiej, Władysława Żeleńskiego i wielu innych.