Ivanka i Apollo spod Wawelu. Te imiona należały do najrzadziej nadawanych w Krakowie w 2022 roku

W wyborze imienia dla swojego dziecka rodzice mają dużą swobodę, ale istnieją też pewne ograniczenia. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego może w pewnych sytuacjach odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia lub imion dziecka. Dziecko bowiem - co wynika z przepisów prawa - nie może więc mieć: więcej niż dwóch imion, imienia w formie zdrobniałej, ośmieszającego lub nieprzyzwoitego, nieokreślającego płci.

Niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka wybrane imię lub imiona mogą być imionami obcymi. Można wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci.

- Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia lub imion dziecka, jeżeli wybrane imię lub imiona są w formie zdrobniałej lub mają charakter ośmieszający lub nieprzyzwoity lub nie wskazują na płeć dziecka, kierując się powszechnym znaczeniem imienia, i wybiera dziecku imię z urzędu, w formie decyzji administracyjnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu, z adnotacją zamieszczoną w akcie urodzenia o wyborze imienia z urzędu - przypomina krakowski USC.

W 2022 roku kierownik USC w Krakowie nie wydał żadnej decyzji administracyjnej odmawiającej nadania dziecku imienia wskazanego przez rodziców. Krakowski urząd nie zwracał się też w minionym roku do Rady Języka Polskiego o wydanie opinii odnośnie nadania imienia dziecku. Opinia Rady może być pomocna, choć nie jest wiążąca dla kierownika USC.

W zeszłym roku RJP wypowiedziała się natomiast na temat kilku proponowanych imion - w odpowiedzi na wątpliwości i zapytania innych urzędów.

• I tak np. np. kierownik USC w Suchaniu zwróciła się do Rady z pytaniem o występowanie imienia Ales w polskiej tradycji nazewniczej. Językoznaczyni prof. Ewa Kołodziejek odpowiedziała, że "Ales" nie występuje w polskiej tradycji imienniczej, nie notują go słowniki imion używanych w Polsce. Jego budowa nie wskazuje płci nosiciela. W internetowej encyklopedii imion jest notowane jako imię męskie i żeńskie. Może być także skróconą wersją imienia "Alessandro", "Alessandra".
• Kierownik USC w Warszawie poprosiła w zeszłym roku RJP o opinię na temat formy Ame jako imienia żeńskiego. Odpowiedzi udzieliła prof. Katarzyna Kłosińska: "Imię „Ame” nie jest odnotowane w polskiej tradycji imienniczej, jednak należy do zasobu nazewniczego innych języków (japońskiego i hawajskiego). Odpowiedź na pytanie, czy może zostać zastosowane do osoby płci żeńskiej, wykracza poza kompetencje Rady Języka Polskiego, gdyż decyzję o możliwości (lub odmowie) nadania (zmiany) imienia podejmuje kierownik USC. Wyjaśniamy natomiast, że forma „Ame” nie wskazuje na płeć (ani żeńską, ani męską)".
• Kierownik USC w Sochaczewie zwróciła się do RJP z prośbą o opinię na temat samodzielności imienia Danka. Prof. Kłosińska w odpowiedzi wyjaśniła, że "Danka" (podobnie jak imiona "Danusia", rzadziej "Dana", "Danutka") jest zdrobnieniem imienia "Danuta", łatwo identyfikowalnym z bazowym imieniem.
• Z USC w Jastkowie do Rady przyszła prośba o opinię na temat formy Meleesse jako imienia żeńskiego. Językoznawcy w odpowiedzi poinformowali, że w żadnym dostępnym zbiorze imion (polskich i zagranicznych) nie znaleźli poświadczenia istnienia takiego imienia. Jako imię żeńskie noszone przez Polkę "Meleesse" nie wskazywałoby na płeć, byłoby ponadto - jak podkreślono - kłopotliwe w użyciu ze względu na nietypowy dla polszczyzny zapis i niejasność co do jego wymowy. "Można jednak sądzić, że wnioskodawczyni, jako osoba dorosła, zdaje sobie sprawę z tych ograniczeń" - czytamy w opinii.
• Kierownik USC w Lubaniu chciał z kolei poznać opinię RJP na temat imienia Mora. W odpowiedzi wskazano, że w żadnym dostępnym polskim zbiorze imion (w tym w najobszerniejszym "Słowniku imion" W. Janowowej i in., Ossolineum, 1991) nie ma potwierdzenia istnienia imienia "Mora". Jest ono jednak notowane przez zbiory anglojęzyczne - "Mora" to wariant imienia "Maura", używany w ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku w USA. "Rada Języka Polskiego nie jest upoważniona, by odnosić się do kwestii możliwości nadania określonego imienia - jest to bowiem kompetencja USC, której treść wyznaczają przepisy ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. RJP może jedynie wydać opinię o imieniu, co niniejszym czyni, na podstawie której Urząd może podjąć odpowiednią decyzję administracyjną" - skwitowała autorka odpowiedzi językoznawczyni prof. Katarzyna Kłosińska.

Nowe prawa konsumenta. To musisz wiedzieć!