Odczyn alergiczny, który pojawia się po kontakcie z kleszczem jeszcze o niczym nie świadczy.
Trzeba rozróżnić to alergiczne zaczerwienienie na skórze, które pojawia się tuż po ukłuciu, od rumienia wędrującego, który może zwiastować m.in. borelriozę.
Ukłucia kleszczy często prowadzą do powstania zmian skórnych o charakterze alergicznym, ropnym, obrzękowym. Mogą one dawać różne objawy u ludzi – w zależności od wrażliwości układu odpornościowego.
Kleszcze, poprzez ukłucie, mogą przenosić bardzo groźne choroby zakaźne. W Europie do takich chorób należą borelioza i Kleszczowe Zapalenie Mózgu.
Pierwsze objawy boreliozy mogą pojawić się po około 10 – 14 dniach od ukłucia. Typowym objawem boreliozy są zmiany skórne w postaci pierścieniowatego rumienia wędrującego, który występuje u ok. 40 do 50 proc. chorych.
Typowy rumień ma średnicę przekraczającą 5 cm. Początkowo ma on kształt koła o średnicy 1 – 1,5 cm, które się powiększa, blednie od środka i zanika. Rumień nie zawsze jest widoczny. Czasami jest mylony ze śladem po ugryzieniu, otarciem lub uczuleniem. Jednak jeśli wiemy, że w tym miejscu ukuł nas kleszcz, wszelkie zmiany skórne powinny nas skłonić do szybkiej wizyty u lekarza. Na boreliozę nie ma szczepionki. Do zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu dochodzi w ciągu kilku pierwszych minut wysysania krwi przez kleszcza.
Groźne jest Kleszczowe Zapalenie Mózgu (KZM). Objawy występują po około 7 – 14 dniach od kontaktu z kleszczem. Mają charakter grypopodobny i trwają przez tydzień. Przebieg choroby może być ciężki, niekiedy może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo.
Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Można je rozpocząć w dowolnej porze roku, jednak najlepiej zrobić to zimą lub wiosną, aby po przyjęciu dwóch dawek szczepionki uodpornić się jeszcze przed sezonem.
W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane w kalendarzu szczepień ochronnych:dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia, młodzieży, dorosłym; osobom przebywającym na terenach, na których występuje zagrożenie występowania kleszczy (w tym zatrudnionym przy eksploatacji lasu); służbom mundurowym;
rolnikom; młodzieży odbywającej praktyki na obszarach, gdzie mogą występować kleszcze; turystom i uczestnikom obozów i kolonii.
Jak rozpoznać boreliozę?
Pierwszym sygnałem jest rumień, pojawiają się także pewne inne objawy. Pacjenci mogą zgłaszać zmęczenie, objawy rzekomo grypowe, brak energii. To objawy, które występują także w wielu innych chorobach, dlatego borelioza wymaga dokładnej diagnostyki.
Istnieje jeszcze jedna znana postać boreliozy wczesnej skórnej, chłoniak limfocytowy skóry. Ma ona charakter sino-czerwonego guzka o średnicy około 1 centymetra w miejscu ugryzienia zakażonego kleszcza.
Nie jest prawdą, że kleszcze przebywają na gałęziach wysokich drzew i stamtąd na nas spadają. Czają się,czekając na żywiciela, znacznie niżej. I często można je przeoczyć, bo mogą być naprawdę małe. Jak się przed nimi ustrzec?
Odpowiedni ubiór – czapka, długie spodnie, koszula lub bluza z długimi rękawami (przylegające do ciała lub zakończone ściągaczami) oraz zakryte buty;
Odpowiedni kolor ubrania – na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze;
Unikanie spania w starych budynkach, w których przebywają udomowione zwierzęta;
Obozując na wolnym powietrzu, należy się upewnić, że roślinność wokół namiotu jest krótko przycięta;
Stosowanie repelentów – produktów odstraszających kleszcze, nanoszonych bezpośrednio na skórę lub odzież;
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (nie ma niestety szczepionek na boreliozę).
