Kraków. BXB studio powalczy w Lizbonie o tytuł najlepszego budynku świata. Polska Zagroda z szansą na kolejną nagrodę

W doborowym gronie walczących o tytuł najlepszego budynku świata, oprócz polskich biur, są takie tuzy światowej architektury jak Broadway Malyan, Foster + Partners, Henning Larsen, MVRDV, czy Zaha Hadid Architects. – Znaleźć się w takim towarzystwie to zaszczyt – mówi Bogusław Barnaś z krakowskiego BXB studio.

Czym jest WAF22? World Architecture Festival to jeden z najważniejszych światowych konkursów w branży architektonicznej. To również – jak podkreślają jego organizatorzy – święto kreatywności, inspiracji i wiedzy, celebrujące najwspanialsze wnętrza świata.

Polska Zagroda, dzieło krakowskiego BXB studio, jest niezwykłym projektem. – To niesamowite miejsce, idealnie oddające klimat dawnej polskiej wsi. To, za czym tak naprawdę wszyscy tęsknimy, choć często sobie tego jeszcze nie uświadamiamy – zapewnia Bogusław Barnaś.

Skąd pomysł?

– Gdy wchodzi się do „starej”, lokowanej przed wiekami wsi, to jej przestrzeń jest tak naturalnie ukształtowana, że aż miło się na to patrzy. Jest też pięknie wpisana w krajobraz, wżyta w miejsce. Projektując Polską Zagrodę chcieliśmy uzyskać taką właśnie jakość przestrzeni. Choć to dom duży, o olbrzymim budżecie, to jednak urzeka prostotą. Nasz inwestor od początku podkreślił, że nie chodzi mu o to, aby jego goście byli onieśmieleni. W Polskiej Zagrodzie mają się czuć jak u siebie – powiedział nam niedawno szef BXB studio.

A tak wyjaśnił ideę niezwykłego projektu: – Polska Zagroda to dom, gdzie w miejsce pięciu budynków gospodarczych przeznaczonych do rozbiórki, zaproponowaliśmy pięć przenikających się stodół, które kreują niezwykle dynamiczną przestrzeń. Pozornie przypadkowo rozrzucone bryły zostały starannie zdefiniowane przez otaczający krajobraz, układ słońca czy funkcje budynku. Pierwsza, masywna bryła garażu stanowi bufor odgradzający dom od drogi. Ostatnia, piąta bryła mieści część dzienną oraz sypialnie z drewnianym pomostem prowadzącym w dzikie obszary otaczającego krajobrazu. Bryła ta usytuowana jest w tym samym miejscu, w którym stała historyczna stodoła. Właśnie tutaj, w głównej strefie dziennej odwzorowaliśmy autentyczny klimat ażurowej stodoły. Tuż obok posadowiliśmy bryłę kuchni w taki sposób, aby jej narożne okno stanowiło basztę widokową dla strefy wejściowej znajdującej się w centralnej bryle z jej ornamentalną, transparentną ścianą tworzącą portal wejściowy. Bryły mieszczące pokoje dzieci czy gabinety do pracy posiadają otwarcia widokowe z drugiej strony, wciskając się pomiędzy okazałe drzewa, które staraliśmy się zachować.

I można jeszcze dodać, że poszczególne stodoły zostały wykończone drewnem o zróżnicowanej strukturze, bo i historyczne budynki gospodarcze posiadały swój indywidualny charakter... Nic więc dziwnego, że ten indywidualizm projektu został doceniony.

Polska Zagroda Bogusława Barnasia, parę tygodni temu nagrodzona srebrną statuetką A’Design Award we włoskim Como, podczas WAF22 stanie w szranki z projektami tak znanych architektów i pracowni jak: Broadway Malyan, John Wardle czy Patterson Associates. – To jeden z 17 obiektów nominowanych w kategorii „House and Villa – Rural / Coastal” – przypomina BXB studio!

Nie jest to ostatni polski akcent w Lizbonie. W gronie finalistów – walczących o tytuł w kategorii „Future Project - House” – znalazł się również Polski Dom, niezrealizowany jeszcze projekt BXB studio. Wspomnieć wypada, że do tej kategorii trafiło tylko 8 wyjątkowych wizji.

– Dom Polski należy do jednego z pierwszych i zarazem najciekawszych we współczesnej polskiej architekturze przykładów projektów, których koncepcja oparta jest na stopie zdawać by się mogło dwóch zupełnie wykluczający się idei, a mianowicie czystego geometryzującego minimalizmu oraz często zapomnianych i postponowanych elementów budownictwa lokalnego – tak pięknie pisał o nim Filip Maciejowski, krytyk sztuki i architektury.

Można jeszcze dodać, że to dzięki temu projektowi studio krakowskiego architekta już w 2014 r. znalazło się w gronie 20 najlepszych młodych pracowni architektonicznych świata, zaprezentowanych przez prestiżowy brytyjski magazyn Wallpaper.

- Projekt ten został przedstawiony m.in. na London Festival of Architecture, a także podczas wystawy „Architektura zakorzeniona w tradycji”, stał się też inspiracją dla wielu architektów z Polski, zwłaszcza tych tworzących na Podhalu – podkreśla Bogusław Bernaś.

I przypomina, że Dom Polski nawiązuje stylistyką do polskiej kultury ludowej - malowniczych kościołów krytych gontem, smukłych dzwonnic oraz staropolskich dworów bogatych w niesamowite konstrukcje z bali drewnianych. Jest współczesną interpretacją bogatego i unikalnego polskiego dziedzictwa kulturowego nie eksplorowanego we współczesnym designie.

– Wizja przyszłości, bo taką zawsze jest projekt architektoniczny, zakorzeniona w tradycji czyni dzieło nie tylko bardziej wartościowym i trwałym, ale również otwiera niebywałe twórcze bogactwo przed samym projektantem. Myślę, że architektura pozbawiona tej relacji jest anonimowa, pozbawiona duszy – przypomina Bogusław Barnaś.

Drugą polską pracownią w konkursie jest warszawskie studio Kuryłowicz & Associates.

„Architektura budynku jest lekka, może nawet miejscami zwiewana, ujęta w wyrafinowaną ramę ze stali, betonu, miedzi i szkła” – tak m.in. swoje dzieło przedstawia studio Kuryłowicz & Associates.

Dobra 55, choć jest to spory gmach - obejmujący wraz z pierwszym etapem 42 000 mkw. powierzchni – to jednak idealnie wpisuje się w historyczny rys uniwersyteckiego kampusu na wiślanej skarpie oraz zabudowę Powiśla, będąc jednocześnie malowniczym elementem „zielonego ciągu zamkniętego strefą bulwarów wiślanych". To budynek na wskroś nowoczesny, a zarazem elegancko otwarty na sąsiadujące z nim ulice. Znajdują się w nim m.in. 92 laboratoria językowe, 39 pokoi badawczo-rozwojowych, a także sala konferencyjna, sala multimedialna, biblioteka i czytelnia.

Jest on również doskonałym „przykładem skutecznej realizacji innowacyjnych sposobów przeciwdziałania zmianom klimatycznym”. Wykorzystano w nim nie tylko pompy ciepła i fotowoltaikę, ale także deszczówkę do nawadniania zielonych dziedzińców i takiego samego dachu. To świetny przykład tego, że budynek może być nie tylko piękny, elegancki, ciekawy, ale także ekologiczny.

Czyja wizja architektonicznego ładu zostanie w tym roku uhonorowana. O tym przekonamy się 2 grudnia w Lizbonie podczas gali World Architecture Festival 2022.