CRICOTEKA

- Muzeum Tadeusza Kantora i Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, ul. Nadwiślańska 2-4; przy Bulwarze Podolskim w budynku nadwieszonym nad byłą XIX-wiecznej elektrowni podgórskiej (1899-90), zabytkiem techniki (Krak. Szlak Techn.). Opis: abstrakcyjna, dynamiczna forma nasuwa asocjacje z twórczością Kantora i jego ideą ambalażu, umownego opakowania oraz nadawaniem znaczenia przedmiotom starym i zniszczonym, codziennym; inspirowana charakterystycznym rysunkiem przedstawiającym człowieka niosącego na plecach stół; jej niedopowiedzenie wzmocnione wykończeniem elewacji perforowaną blachą kortenowską skutkuje potrzebą refleksji i inspiruje wyobraźnię; otwarta, zewnętrzna przestrzeń publiczna pomyślana została jako jednocześnie scena i widownia; muzeum posiada stałą ekspozycję prezentującą twórczość artysty oraz ekspozycje zmienne; mieści się tu centrum teatralno-konferencyjne z salą wielofunkcyjną (spektakle, koncerty, warsztaty, edukacja i akcje artystyczne), nowoczesny ośrodek dokumentacji historii teatru i sztuki wizualnej, zbiory archiwaliów Cricoteki, biblioteka z czytelnią. Projekt: 2009 (I nagroda w konkursie arch. SARP 2006), 2014 realizacja; autor: IQ2 Konsorcjum; proj. gen. S. Zieliński, S. Deńko, P. Nawara i A. Szultk przy współpr. zesp. Wizja i nsMoonStudio. 2015 Nominacja do nagrody European Union Prize for Contemporary Architecture – Mies van der Rohe Award i Nagroda „Życie w Architekturze” w kat. Najlepszy Budynek Użyteczności Publicznej 2013-2014.

Ulica Saska

- ulica położona w pd. części Kr., w dzielnicy XIII Podgórze, o długości ok. 1,7 km, czterojezdniowa, w pd. odcinku od Ronda Barbarzyńców Płaszowskich do ul. Lipskiej dwupasmowa, biegnie od skrzyżowania z ul. Żołnierską w pobliżu dworca kolejowego Płaszów do skrzyżowania z ul. Nowohucką, jej przedłużeniem jest ul. Stoczniowców prowadząca do Stopnia Wodnego Dąbie. W latach 1855-56 po pd. stronie ul. Lipskiej wybudowano Szaniec FS-19, wyburzony po 1945 r.; w latach 1913-15 pod nr 11 powstała Szkoła Ludowa w Płaszowie proj. J. Zawiejskiego, ulicę wytyczono na początku lat 30. XX w., początkowo łączyła ul. Przewóz i ul. Krzywda (obecnie ul. Lipska); w latach 1930-31 pod nr 2 wzniesiono kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Zespół Klasztorny Sercanów proj. F. Mączyńskiego; w 1935 po pn. stronie, w zasypanym dawnym meandrze Wisły utworzono Ogródki Działkowe „Płaszów”. W latach 60. ul. wydłużono w stronę pd. do nowych budynków Krakowskiego Przedsiębiorstwa Elektryfikacji Rolnictwa „KPER” (obecnie ELTOPR Sp. z o.o.); w latach 70. wydłużono w stronę pn. do skrzyżowania z ul. Nowohucką i ul. Stoczniowców. W 1962 r. po pn. stronie ul. Lipskiej powstał stadion MKS „Energetyk” (obecnie KS Płaszowianka). Poszerzona do obecnych rozmiarów, w latach 1990-1991 na pn. od przebudowanej wówczas ul. Lipskiej, w 2015 roku na pd. od ul. Lipskiej wzdłuż wiaduktu nad torami w Płaszowie; od tego samego roku w pd. części ul. biegnie linia Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. W części pn. zabudowa mieszkaniowa, jednorodzinna po stronie wsch. i wielorodzinna po stronie zach.

Szałapak Anna

(22 IX 1952 Kraków - 14 X 2017 tamże) piosenkarka, dr etnologii; 1979 rozpoczęła współpracę z Piwnicą pod Baranami (zw. jej „Białym Aniołem”); wykonywała utwory A. Osieckiej, S. Barańczaka, Cz. Miłosza z muzyką Z. Koniecznego, J. K. Pawluśkiewicza, A. Sikorowskiego, Z. Presinera, A. Zaryckiego, G. Turnaua; stworzyła własną kreację sceniczną z jej zintegrowaną warstwą brzmieniową, wizualną i choreograficzną, podkreślającą jej artystyczną wrażliwość; pracownik Muzeum Historycznego M. Kr., kurator wystaw i autorka publikacji nt. szopek krak.; nagrywała dla filmu, teatru, wydała autorskie płyty, m.in. Koncert kolęd z szopką krak. w tle (2011); laureatka Konkursu TVP1 (1993), Nagr. PR3 (1998), Złotego Lauru Fund. Kult. Pol. (2008), odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2016); pochowana na cm. Rakowickim.

Multikino

- zespół sal kinowych i widowiskowych znajdujący się przy ul. Dobrego Pasterza 128 w dzielnicy XV Mistrzejowice. Pierwszy nowoczesny zespół tego typu w Kr. o pow. użytkowej ok. 7500 m2, dysponujący 12 salami mogącymi pomieścić od 124 do 473 miejsc (łącznie 2897 miejsc); w chwili powstania największy standardowy ekran w Polsce. Budynek powstał w 2001 r. według projektu krakowskiego Biura Architektonicznego DDJM, był to kolejny po Hipermarkecie Géant (1997 r., obecnie Centrum Handlowe Krokus) i Parku Wodnym (2000 r.) obiekt komercyjny zrealizowany w pobliżu ul. Dobrego Pasterza, od 2017 r. po południowej stronie działa Centrum Serenada, jedna z największych galerii handlowych w Krakowie. Budynek Multikina to zwarta bryła zorganizowana wzdłuż dwóch korytarzy; w pd.-zach. narożniku przeszklony hall główny poprzedzony kolumnadą i zadaszeniem.; w pobliżu przeszklona iglica, w elewacjach zastosowano kolorystykę opartą o podstawowe kolory tworzącą kompozycję nawiązującą do neoplastycznych abstrakcji geometrycznych Pieta Mondriana.