Na Podhalu potrzebna jest policja budowlana? To ona miałaby walczyć z samowolami [WYWIAD]

WIDEO: Tragedia w Bukowinie

Po tragedii w Bukowinie, o Podhalu najwięcej mówi się w Polsce w kontekście samowoli budowlanych. Jak z nimi walczyć? Pojawiają się głosy, że trzeba dofinansować miejscowy Nadzór Budowlany, by miał wystarczającą kadrę do walki z ludźmi łamiącymi prawo.
Zgodzę się. Na pewno te fundusze przy obecnej formule Inspektoratów Nadzoru Budowlanego są niewystarczające. Tyle, że moim zdaniem, główny problem nie leży tutaj po stronie funduszy. Rzecz jest raczej w porządku prawnym.

To znaczy?
Dzisiaj Inspektoraty Nadzoru Budowlanego to są urzędy, i jak każde tego typu jednostki zajmują się przede wszystkim produkcją „papierów”. Wydają więc postanowienia administracyjne, decyzje, tworzą dokumentacje. Społeczeństwo chciałoby innego rodzaju nadzoru budowlanego, chciałoby nadzoru budowlanego w postaci policji, tak jak to jest np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie bardzo wielu mieszkańców Podhala pracuje na budowach i widzą, jak to się tam odbywa. Oczekiwaliby nadzoru budowlanego, który ma uprawnienia policyjne, który egzekwuje bezpośrednio przestrzeganie prawa budowlanego i który działa w terenie.

Wszystko po to by egzekucja prawa była szybsza?
Dokładnie. Bo przecież osoby niezadowolone z postanowienia inspektora dalej mogłyby udać się do sądu i dochodzić swoich praw. Ale Inspektor Nadzoru Budowlanego powinien być zupełnie inaczej ustawiony w porządku instytucji państwowych. Wtedy mielibyśmy inspektora, który jest na budowie, a nie takiego, który siedzi w biurze i pisze decyzje z uzasadnieniem na 5 stron, dlatego że pełnomocnik kogoś, kto jest samowolnikiem budowlanym, po prostu tę decyzję mu za chwilę uchyli. Jeżeli nie w drugiej instancji, to w sądzie administracyjnym, i ta sprawa wróci, i znowu będzie musiał męczyć się z tymi papierami.

To fakt. U nas są osoby, które właśnie z pisania odwołań żyją, bo wiedzą, że ich samowole budowlane nigdy nie będą ukarane lub stanie się to za kilka lub kilkanaście lat. Znany jest przykład biznesmena (ostatnio chciał rozburzyć zabytkowy pensjonat), który pomimo kilkunastu takich czynów dalej nie został ukarany...
Moim zdaniem obecny porządek prawny, który panuje u nas w tych sprawach, jest bez sensu. Ustawodawca od 2014 roku podąża w kierunku liberalizacji prawa budowlanego, gdzie coraz więcej rodzajów inwestycji można wykonywać w oparciu o zgłoszenie, a nie w oparciu o pozwolenie na budowę. To teoretycznie jest w porządku, ale jest tu jedno zasadnicze „ale”. Jeżeli inwestycja wykonywana jest w oparciu o pozwolenie na budowę, to mamy kierownika budowy, który odpowiada za to, aby prace budowlane były wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną. Natomiast prace budowlane w oparciu o zgłoszenie można wykonywać systemem gospodarczym, czyli może je wykonywać każdy, również ten, kto nie ma żadnego pojęcia o sztuce budowlanej.[/i]

Jakie są tego skutki ?
Przykładem może być niedawny, tragiczny wypadek na Rusińskim Wierchu. Zginęły tam trzy osoby. Tam nie stanowiło problemu, że ten obiekt, z którego wiatr oderwał dach, był niezgłoszony i formalnie nie był legalny. Problemem było to, że był wykonany niezgodnie ze sztuką budowlaną, bez wyobraźni w odniesieniu do wiatru halnego. Dlatego wydaje się, że tutaj ustawodawca jednak powinien zapewnić, aby budynki i budowle były odbierane, by odpowiadała za ich wykonanie osoba, która zna się na sztuce budowlanej. Oczywiście znowu nie ma to być Inspektor Nadzoru Budowlanego z urzędu, to może być uprawniony budowlaniec, który na zlecenie inwestora potwierdzi, że ten obiekt jest wykonany zgodnie ze sztuką budowlaną, że zasady bezpieczeństwa są tutaj dochowane. Odpowiadałby o za to prawnie.

Czy takie zmiany w prawie jednak nastąpią?
Gdzie tylko mogę będę za tym lobbował.