Nadchodzą zmiany na rynku pracy. Eksperci z Davos przestrzegają. „Za pięć lat to straci rację bytu”

Nawet 44 proc. umiejętności cenionych dotychczas na rynku pracy ulegnie zmianie w ciągu najbliższych pięciu lat, a 60 proc. pracowników będzie wymagać szkolenia w tym zakresie do 2027 roku – wynika z najnowszego raportu Światowego Forum Ekonomicznego. Pożądane za to mają szansę stać się kompetencje, które nie zawsze wynikają ze starań samego kandydata, a raczej z jego cech przyrodzonych. Jeśli pracownikowi uda się je dodatkowo rozwinąć, będzie miał szansę zostać liderem. W naszym materiale wskazujemy też najbardziej zagrożone zawody, których pracownicy już teraz powinni zastanawiać się, czy urodzili się ze złotą cechą, która pozwoli im zaistnieć na przyszłym rynku pracy.

Według ekspertów raportu priorytetem jest obecnie edukacja w zakresie myślenia analitycznego i kreatywnego. W dobie przyspieszonych transformacji konieczność doskonalenia kompetencji miękkich dotyczy wszystkich pracowników, ale to od liderów w obszarze inteligentnych technologii może zależeć przyszłość wielu firm – komentują eksperci. Bez nowych, najbardziej pożądanych kompetencji akcje pracownika na rynku pracy będą warte zdecydowanie mniej.

Globalne organizacje coraz częściej podważają zasadność rekrutacji kandydatów wyłącznie na podstawie dotychczasowej ścieżki edukacji. W dynamicznie zmieniającym się świecie szybciej niż wcześniej wzrasta znaczenie umiejętności kognitywnych (poznawczych). Wskutek postępującej automatyzacji procesów, kluczowe okazuje się podnoszenie kompetencji w zakresie myślenia analitycznego i kreatywnego. To właśnie te umiejętności w połączeniu z kolejnymi, tj. odporność, elastyczność, samoświadomość, ciekawość i nastawienie na nieustanny rozwój tworzą obecnie zestawienie najbardziej pożądanych kompetencji.

– Świat zmienia się na naszych oczach. Pandemia raz na zawsze przekształciła model pracy i sposób komunikacji, wojna zachwiała światową gospodarką, a sztuczna inteligencja przeobraża stanowiska i role. W nieustannie ewoluującej rzeczywistości przedsiębiorstwa stanęły przed wyzwaniem wyłonienia liderów nowego typu. Musimy pamiętać, że w centrum postępujących transformacji pozostaje człowiek, który nadaje im kierunek – komentuje Paweł Prociak, dyrektor zarządzający w firmie rekrutacyjnej Wyser.

W dobie dynamicznych zmian coraz bardziej istotne stają się kompetencje społeczne. Badanie „Change Management – kompas managera 2023” przeprowadzone na zlecenie Wyser wykazało, że choć 100 proc. managerów wyraża gotowość do przeprowadzenia zmiany w organizacji, aż 59 proc. z nich ma problem z zakomunikowaniem pracownikom konieczności jej wdrożenia. Wśród pięciu najtrudniejszych obszarów procesu transformacji w firmach liderzy dwukrotnie wskazali na problemy związane z personelem. Były to konieczność zaangażowania pracowników w zmianę (44.5 proc.) i przekonanie ich do słuszności innowacji (34 proc.).

– Z psychologicznego punktu widzenia obawa przed zmianą jest w pełni uzasadniona, dlatego wprowadzenie usprawnień zawsze powinno poprzedzić przygotowanie rzetelnej strategii komunikacji. Wyniki naszego badania pokazują, że rola managerów odpowiadających za wprowadzeniem zmian w organizacji wymaga nie tylko kompetencji przywódczych, ale przede wszystkim nieszablonowego myślenia i wysoko rozwiniętej inteligencji emocjonalnej. Prawdziwy lider potrafi wykazać się empatią: aktywnie słuchać, wyjaśniać i reagować na bieżące problemy – komentuje Paweł Prociak, dyrektor zarządzający w Wyser.

Według badania Wyser 62 proc. zmian w przedsiębiorstwach dotyczy obecnie transformacji technologicznej. Oznacza to, że na skutek zarówno wymuszonego pandemią rozwoju cyfryzacji, jak i postępu w zakresie sztucznej inteligencji obserwujemy ogromną zmianę w sektorze IT. Ewolucję roli lidera w tym obszarze dobrze obrazuje coroczne badanie prowadzone przez Deloitte. Podczas gdy pięć lat temu pozycja dyrektora IT przeobrażała się z roli zaufanego dostawcy usług w kierunku partnera w biznesie i inicjatora zmian, obecnie działy IT możemy określić filarami przedsiębiorstw – od liderów w tym obszarze oczekuje się zarówno kierowania inicjatywami obejmującymi całą organizację (m.in. rozwoju biegłości technologicznej, innowacji i planowania strategicznego) jak i dostarczenia narzędzi i analiz w zakresie programów różnorodności, równości czy ESG.

Według najnowszego raportu Światowego Forum Ekonomicznego prawie połowa umiejętności uważanych dotychczas jako ważne na rynku pracy ulegnie zmianie w ciągu najbliższych pięciu lat, a 60 proc. pracowników będzie musiała poddać się procesowi podwyższania i zmiany kwalifikacji w tym zakresie. Oznacza to, że mierzenie umiejętności kandydatów jedynie za pomocą uzyskanych certyfikatów staje się anachroniczne względem postępujących zmian. Obok znaczenia kompetencji cyfrowych wzrasta przede wszystkim konieczność rozwoju myślenia analitycznego i kreatywnego.

W kontekście wagi umiejętności miękkich wypowiadają się m.in. eksperci firmy Gartner, w publikacji dotyczącej trendów na rynku pracy w 2023 r. W zestawieniu tym znalazła się m.in. „pogoń za niestandardowymi talentami”. Okazuje się też, że aż 56 proc. kandydatów ubiega się obecnie o stanowisko poza swoim dotychczasowym obszarem specjalizacji.

– Skala zmian, które obserwujemy na rynku pracy, jest tak duża, że bez redefinicji założeń dotyczących niezbędnych kompetencji, firmy nie będą wkrótce w stanie sprostać wyzwaniom rekrutacyjnym. Pracodawcy powinni postawić na analizę faktycznych umiejętności kandydata, a nie tylko doświadczenie w danej branży – komentuje Karolina Popiel, Human Resources Senior Consultant, Wyser.