Nowe przedmioty w roku szkolnym 2022/2023. Historia i teraźniejszość to dopiero początek. Od 1 września na uczniów czekają zmiany

Dzieci i młodzież dorastają w trudnych czasach. Pandemia COVID-19, a później wojna na Ukrainie wpłynęły nie tylko na ich edukację, ale także zdrowie psychiczne. Na uczniów czekają także zmiany w szkolnictwie.

W roku szkolnym 2022/2023 obowiązywać ich będzie nowy przedmiot: historia i teraźniejszość. Dogłębne reformy zajdą także w nauczaniu edukacji dla bezpieczeństwa. Zajęcia te zostaną wzbogacone o elementy przysposobienia obronnego (m.in. nauka strzelania, cyberbezpieczeństwo, terenoznawstwo).

Z kolei w roku szkolnym 2023/2024 do szkół ma zostać wprowadzony przedmiot o nazwie biznes i zarządzanie. Jak zapowiada MEiN ma on zastąpić podstawy przedsiębiorczości nauczane w szkołach ponadpodstawowych. W ramach tego przedmiotu uczniowie mieliby zdobywać praktyczną wiedzę na temat ekonomii i finansów.

Historia i teraźniejszość to nowy przedmiot, który pojawi się w szkołach ponadpodstawowych: liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia. Celem wprowadzenia tego przedmiotu jest ułatwienie zdobycia przez uczniów wiedzy z zakresu historii najnowszej (po 1945 roku).

Program nauczania historii i teraźniejszości obejmuje następujące bloki tematyczne:

• Wiedza o podstawach życia społecznego,
• Świat i Polska w latach 1945–1956,
• Świat i Polska w latach 1956–1970,
• Świat i Polska w latach 1970–1980,
• Świat i Polska w latach 1980–1991,
• Świat i Polska w latach 1991–2001,
• Świat i Polska w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku.

Młodzi ludzie będą się więc uczyć nie tylko o powojennej Polsce, ale także o pandemii COVID-19 czy o skutkach katastrofy smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 roku.

W jakich klasach będzie nauczania historia i teraźniejszość? W przypadku liceum przedmiot ten będzie obowiązywał w I klasie (2 godziny lekcyjne) i w II klasie (1 godzina lekcyjna). W technikum uczniów obowiązywać będzie historia i teraźniejszość w I, II i III klasie (po jednej godzinie lekcyjnej w każdym roku), zaś w szkole branżowej I stopnia 1 godzina w I klasie.

Warto zaznaczyć, że przedmiot ten będzie obowiązywał uczniów, którzy obecnie idą do I klasy szkoły ponadpodstawowej. Osoby z II klasy, które w zeszłym roku uczyły się WOS-u pójdą jeszcze starym trybem.

W czerwcu powstał pierwszy podręcznik do historii i teraźniejszości (wyd. „Biały Kruk”), którego autorem jest prof. Wojciech Roszkowski. Wzbudził on wiele kontrowersji.

– W podręczniku powinny się znaleźć różne perspektywy wydarzeń, a także pozwolenie uczniowi na samodzielną ocenę tego, co jest prezentowane i omawiane – mówi dr Piotr Kroll z UW w rozmowie ze Strefą Edukacji. Dodał także, że podręcznik prof. Roszkowskiego niepokoi narzucaniem własnych treści przez autora.

Całą rozmowę można przeczytać w tekście: Trwają prace nad podręcznikach do historii i teraźniejszości. Ekspert z UW o powstających podręcznikach>>

Pojawiły się także inne podręczniki. Swoją propozycję przedstawiło np. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne (WSiP).

Przysposobienie obronne będzie nauczane w szkole już od września 2022 roku. Nazwa przedmiotu nie ulegnie jednak zmianie, uczniowie wciąż będą chodzić na lekcje z edukacji dla bezpieczeństwa. Przypomnijmy, że zajęcia te obowiązują uczniów ósmej klasy szkoły podstawowej oraz pierwszej klasy szkoły ponadpodstawowej (po jednej godzinie zarówno w ósmej, jak i pierwszej klasie).

Uczniowie ósmej klasy w ramach tzw. EDB będą musieli zapoznać się z następującymi zagadnieniami:

• Działania w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń;
• Podstawy pierwszej pomocy;
• Kształtowanie postaw obronnych (terenoznawstwo, cyberbezpieczeństwo w wymiarze wojskowym, przygotowanie do szkolenia strzeleckiego).

Ósmoklasiści mają poznać części broni oraz zasady bezpiecznego posługiwania się nią. Dowiedzą się, jak prawidłowo zgrywać przyrządy celownicze, regulować oddech w czasie składania się do strzału oraz ściągać język spustowy.

Z kolei uczniowie pierwszej klasy szkoły ponadpodstawowej będą uczyć się strzelania. Wśród najważniejszych zagadnień znalazły się:

• Bezpieczeństwo państwa;
• Podstawy pierwszej pomocy;
• Edukacja obronna (reagowanie w sytuacjach zagrożenia działaniami wojennymi, cyberbezpieczeństwo w wymiarze wojskowym, szkolenia strzeleckie).

W ramach szkoleń strzeleckich uczniowie mieliby nie tylko znać zasady składania i rozkładania broni, ale także potrafić strzelać z wykorzystaniem broni kulowej, pneumatycznej, repliki broni strzeleckiej (ASG) oraz strzelnic wirtualnych albo laserowych. W związku z trudnościami, związanymi z dostępem na strzelnice podpisano rozporządzenie, zgodnie z którym wymóg realizacji szkoleń strzeleckich może być przesunięty w czasie (do roku 2023/2024).

Niewiele jeszcze wiadomo na temat wprowadzenia do szkół nowego przedmiotu o nazwie biznes i zarządzanie. Jak zapowiedział minister Czarnek, miałby on obowiązywać od przyszłego roku szkolnego (2023/2024), zastępując podstawy przedsiębiorczości.

– Dziś jest tak, że w polskim systemie szkolnictwa przewidzianych jest na ten moment 60 godzin lekcyjnych zajęć związanych z ekonomią i finansami w ciągu 12 lat edukacji. Jak to podzielimy przez 45 minut, to wychodzi, że edukacją dotyczącą ekonomii i finansów zajmujemy naszym uczniom dwa dni w ciągu dwunastu lat. To zdecydowanie za mało – zaznaczał szef resortu edukacji na początku 2022 roku, zapowiadając nowy przedmiot.

Na zajęciach uczniowie mają uczyć się praktycznych aspektów związanych z tematyką ekonomii i biznesu.

– Przedmiot ten będzie realizował założenia obecnego przedmiotu podstawy przedsiębiorczości i rozszerzał je. Planuje się, że dotychczasowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów szkół ponadpodstawowych zostanie utrzymany. Biznes i zarządzanie zastąpi obecne podstawy przedsiębiorczości. W podstawie programowej, oprócz wymagań dla poziomu podstawowego, określone zostaną również wymagania dla poziomu rozszerzonego, tak aby chętni uczniowie mogli przystąpić do egzaminu maturalnego z biznesu i zarządzania jako przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Po raz pierwszy egzamin ten zostanie przeprowadzony w 2027 r. – można przeczytać na stronie MEiN-u.

Szczegóły dotyczące podstawy programowej tego przedmiotu pojawią się najpewniej w rozpoczynającym się niebawem roku szkolnym.