Oszpecili cmentarz sfastykami

Profanacja urządzona przez zorganizowaną grupę radykałów czy idiotyczny akt wandalizmu? Na pytanie, kto stoi za zbezczeszczeniem grobów na cmentarzu wojennym na Magurze Małastowskiej, do którego doszło kilka dni temu, jeszcze brak odpowiedzi. Jedno jest pewne: to, co się tutaj stało, jeszcze bardziej zwarło szeregi osób, które w ramach wolontariatu remontowały tę nekropolię i opiekowały się nią.

Gorliczanin Jakub Zawisza zawiesza głos, gdy pokazujemy mu najświeższe zdjęcia z cmentarza. Na krzyżach i kamieniach, które niejednokrotnie taszczył pod stromą górę we własnych rękach, pojawiły się swastyki, gwiazdy Dawida, ale również satanistyczne znaki. To wszystko okraszone wulgaryzmami. - Trzeba mieć nie po kolei w głowie, żeby zrobić coś takiego. Przecież tu spoczęli żołnierze, to miejsce pamięci, nasza historia - kręci głową Jakub Zawisza.

Dywan, który może okazać się za krótki
- Wahałem się, czy to ujawnić - wszak mogliśmy po cichu usunąć te bazgroły - ale ile razy można zamiatać pod dywan takie sprawy? Dywan któregoś dnia okaże się za krótki. Trzeba reagować, piętnować, sprzeciwiać się. Nie wolno nam obojętnieć - dodaje Szymon Modrzejewski, szef Stowarzyszenia Magurycz, którego członkowie i sympatycy remontowali wspomniany cmentarz.

Bezmyślna dewastacja wyszła na jaw trochę przez przypadek. - Poszedłem tam, bo chciałem zobaczyć, czy cmentarna „piramida” ma się dobrze. Okazało się, że w sensie technicznym tak, ale aż „klęknąłem”, jak zobaczyłem te bazgroły - komentuje.

Takie wydarzenia powtarzają się co parę lat - a to w Gorlicach ktoś powywraca nagrobki, a to ktoś krzyże połamie.
- Różnica taka, że te wypadki to demolki, a tu mamy deklarację przekazaną znakami, których wymowę wszyscy znamy. Patologia, niewiedza, brak szacunku - ocenia.

Remontował cmentarz z dziadkiem w pamięci
O Jakubie znajomi mówią Bullet. Podczas pracy na cmentarzu poznał ludzi z całej niemal Polski. Usłyszeli o Maguryczu, o tym, czym stowarzyszenie się zajmuje, no i przyjechali, by po prostu pomóc. Byli nawet tacy, którzy na Magurę wybrali się ze Szczecina. - Chłopak wyrywał się do roboty, ale tak naprawdę nawet zaprawy nie umiał zrobić - opowiada. - Dziewczyny całymi dniami szorowały kamienie, czyszcząc je z gliny i mchu - wspomina.

Sam „zaciągnął” się do pracy, bo jego dziadek walczył podczas pierwszej wojny, stracił nogi. Chciał mu w ten sposób oddać hołd. - Będę brutalny, ale uważam, że ci, co to zrobili, to ofiary internetu, którzy nie potrafią przeczytać książki, bo posługują się tylko klawiaturą komputera - denerwuje się.

Prace na Magurze rozpoczęły się w 2010 roku. Trzeba było delikatnie ściągnąć kilkadziesiąt centymetrów humusu, który narósł przez lata. Chodziło o to, by odsłonić pola nagrobne. - Wywieźliśmy z cmentarza taczkami około pięćdziesiąt metrów sześciennych ziemi. Wykarczowaliśmy ręcznie kilkanaście wielkich bukowych pni. W 2013 roku rozpoczęliśmy odbudowywać piramidę - to 120 ton kamieni, pustaków i betonu. Skończyliśmy w minionym roku. W tym, na cementowanej piramidzie ma stanąć zrekonstruowany, blisko sześciometrowy krzyż - wylicza Szymon Modrzejewski. Gdy inni fetowali stulecie bitwy pod Gorlicami, oni murowali, sprzątali, ustawiali krzyże.

Sprawę zbezczeszczenia cmentarza bada gorlicka policja. - Chodzi nie tylko o uszkodzenie mienia, ale również o profanację miejsca pochówku - mówi Grzegorz Szczepanek, oficer prasowy KPP w Gorlicach. Znieważenie zwłok lub miejsca pochówku jest przestępstwem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności albo jej pozbawienia do dwóch lat.

W 2012 roku nieznani wandale poprzewracali nagrobki na cmentarzu nr 91 w Gorlicach. Na jednym z nich ktoś wymalował swastykę. Znamienne, bo nad wejściem na cmentarz widnieje napis: w hołdzie poległym, ku pamięci i przestrodze przyszłym pokoleniom.

Gazeta Gorlicka