Na zachowanie w zasobie IPN kolekcji dokumentów związanych z losami jednego z najwybitniejszych polskich hematologów zgodę wyraziła prof. Beata Szymańska-Aleksandrowicz, synowa zmarłego w 1988 roku prof. Juliana Aleksandrowicza. Jak podkreśla krakowski oddział IPN, dokumenty te są również niezwykle ważne dla realizacji programu dokumentacyjnego "Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945".
Prof. Julian Aleksandrowicz, wybitny lekarz, filozof i uczony, pioniera krwiodawstwa i ekologii, autorytet w sprawach profilaktyki zdrowotnej urodził się w 1908 r. w Krakowie, w rodzinie kupieckiej. Był synem Józefa i Marii z domu Schneid. Ukończył krakowskie VI Państwowe Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki (obecnie IV Liceum Ogólnokształcące), a w 1933 r. uzyskał dyplom Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nastepnie obronił pracę doktorską dotyczącą badań bioptycznych szpiku kostnego.
Praktykę oficerską odbył w III Batalionie 12 Pułku Piechoty, zwanego pułkiem Ziemi Wadowickiej. 12 października 1937 r. otrzymał patent oficerski. Od 1933 r. był wolontariuszem, a następnie asystentem w krakowskim szpitalu św. Łazarza w Krakowie.
Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Po ucieczce z obozu jenieckiego, w styczniu 1940 wrócił do Krakowa. W czasie okupacji w getcie krakowskim zorganizował szpital. Szpital, przy ul. Józefińskiej 10, mimo niewielkiej liczby łóżek - zaledwie 50 - stał się schronieniem dla ponad pięciuset osób.
Aleksandrowicz pozostał w getcie do końca jego istnienia, czyli do 13 marca 1943 roku. Podczas likwidacji getta udało mu się wraz z żoną i synem wydostać z niego kanałami. Następnie walczył w partyzantce w szeregach AK i organizował służbę sanitarną jako "Doktor Twardy".
Po wojnie organizował III Klinikę Chorób Wewnętrznych, przekształconą później w Klinikę Hematologii, którą kierował przez 28 lat, aż do 1978 roku. Zmarł po ciężkiej chorobie 10 lat później, będąc do końca swoich dni zaangażowanym w działalność naukową i popularyzację edukacji ekologicznej. M.in. jako pierwszy w Polsce zwrócił uwagę na znaczenie magnezu i innych biopierwiastków dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka i innych istot żywych. Z ogromną pasją propagował zasady ekologicznej profilaktyki zdrowotnej, upowszechniał wiedzę o warunkach i sposobach zachowania zdrowia i przedłużania życia.
"W 1980 r., podsumowując swoją działalność naukową, zestawił listę 419 prac naukowych i esejów swego autorstwa lub współautorstwa, które ukazały się drukiem od roku 1934, wśród nich „Schorzenia narządów krwiotwórczych w świetle badań bioptycznych”, czyli napisany jeszcze w konspiracji pierwszy polski podręcznik hematologii" - przypomina krakowski IPN.
Instytut wskazuje też, że zawodowe, naukowe i społeczne zaangażowanie oraz żydowskie korzenie prof. Juliana Aleksandrowicza, jego żony Marii (zm. 1991) - wybitnej rehabilitantki dziecięcej, a także ich syna Jerzego (zm. 2018) - profesora medycyny, jednej z najwybitniejszych postaci w psychiatrii i psychoterapii w Polsce, stało się przyczyną wieloletniej inwigilacji przez komunistyczną bezpiekę. SB interesowała się także synową Aleksandrowicza, prof. Beatą Szymańską-Aleksandrowicz - poetką, autorką książek z zakresu filozofii, tłumaczką, określaną w dokumentach SB jako "jedna z czołowych działaczek b. Solidarności w Krakowie".
Dokumenty związane z prof. Julianem Aleksandrowiczem znalazły się w zasobie archiwalnym IPN w październiku br. To m.in. archiwalne zdjęcia, patent oficerski, Legitymacja Krzyża AK, jak też np. fotografia profesora w miejscu, które było początkiem drogi ucieczki jego rodziny z getta.
Projekt Archiwum Pełne Pamięci, w ramach którego te pamiątki trafiły do IPN, skierowany jest do osób prywatnych i instytucji, które chcą przekazać Instytutowi zgromadzone materiały historyczne. Ocalone od zapomnienia, są zabezpieczane i opisywane przez pracowników IPN, tak aby przez kolejne lata mogły służyć badaczom najnowszej historii lub jako pomoc edukacyjna dla najmłodszych pokoleń Polaków.
Jak zmiana czasu wpływa na nasze zdrowie?
