Każdego roku w Polsce z powodu nowotworów układu pokarmowego umiera około 25 tys. Polaków. Za wyjątkowo groźnego przeciwnika eksperci uznają m.in. raka trzustki. Ten typ choroby rocznie rozpoznaje się u około 3 tys. osób. Duża część z nich po pomoc lekarzy zgłasza się zbyt późno, w momencie, gdy choroba jest już zaawansowana, a możliwości skutecznego leczenia ograniczone. W efekcie 5 lat od momentu postawienia diagnozy przeżywa zaledwie około 10 proc. chorych.
Sygnały ostrzegawcze
Rozwijający się nowotwór trzustki długo może nie dawać żadnych niepokojących objawów albo powodować dolegliwości charakterystyczne dla szeregu innych chorób, także nieonkologicznych.
Wśród sygnałów ostrzegawczych eksperci wymieniają ból brzucha, zazwyczaj zlokalizowany w nadbrzuszu, promieniujący do pleców, żółtaczkę, spadek masy ciała, brak apetytu, nudności, wymioty czy świeżo wykrytą cukrzycę. U pacjentów mierzących się z rakiem trzustki często dochodzi bowiem do upośledzenia tolerancji glukozy.
Żadnych wyraźnych objawów we wczesnym stadium może nie dawać także rak jelita grubego. Jest on najczęstszym nowotworem układu pokarmowego i zajmuje niechlubne trzecie miejsce w zestawieniu wykrywanych rodzajów raka wśród kobiet i mężczyzn.
Nowotwór jelita grubego rozwija się powoli, ze zmian łagodnych - polipów. Ryzyko zachorowania zwiększają m.in. stany zapalne jelit, gruczolaki, nieprawidłowa dieta, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów, siedzący tryb życia i czynniki genetyczne.
Pierwsze objawy choroby są zaś uzależnione od objętego nią odcinka jelita oraz stopnia zaawansowania zmian. Do alarmujących sygnałów lekarze zaliczają m.in. powtarzające się krwawienie z odbytnicy, zmianę rytmu wypróżnień, obecność krwi w stolcu, ból i skurcze brzucha, utratę masy ciała czy anemię.
Zapobiegaj zamiast leczyć
1 na 125 zbadanych pacjentów o tym, że w jego organizmie bezobjawowo rozwija się nowotwór jelita grubego dowiaduje się podczas profilaktycznej kolonoskopii.
Polipy, których usunięcie znacznie ogranicza ryzyko rozwoju choroby, są wykrywane u ponad 25 proc. osób korzystających z takiej diagnostyki. Kolonoskopia jest badaniem bezpiecznym i skutecznym. Wszystkie osoby w wieku 55-64 lata, które otrzymały imienne zaproszenia oraz w wieku 20-65 lat, które nie otrzymały zaproszenia, ale znajdują się w grupie ryzyka, mogą wykonać takie badanie w ramach programu profilaktyki raka jelita grubego.
W ograniczeniu prawdopodobieństwa zmierzenia się z rakiem jelita i innymi nowotworami układu pokarmowego pomogą zdrowe nawyki- rozstanie z papierosami i alkoholem. Klucz do zdrowia układu pokarmowego to także regularna aktywność fizyczna, utrzymywanie prawidłowej masy ciała i zbilansowana dieta. Zdrowy jadłospis, oparty na diecie DASH, dla siebie i rodziny, możesz przygotować korzystając z darmowego portalu Narodowego Funduszu Zdrowia diety.nfz.gov.pl.
Środa z Profilaktyką w internecie
Profilaktyce nowotworów układu pokarmowego jest poświęcona kolejna odsłona cyklu „Środa z Profilaktyką” w internecie. Materiały edukacyjne, broszury, porady ekspertów można znaleźć na stronie Akademii NFZ w zakładce „Środa z Profilaktyką” oraz na koncie Akademii NFZ w serwisie YouTube.
